شاخص حرفه‌ای‌بودن نشر کودک، تولیدات خلاق است

شهرام شفیعی وی در گفت و گو با خبرنگار کتاب ایرنا با بیان اینکه این جشنواره یک رویداد اجتماعی-فرهنگی است، گفت: نمی توان قبل از برگزاری جشنواره درباره آن قضاوت کرد. به خصوص وقتی جشنواره ای عنوان ملی داشته باشد. ضرورت، اهمیت و میزان موفقیت این جشنواره را باید پس از برگزاری چندین دوره سنجید.

باید همت خود را به کار بگیریم تا جشنواره با کیفیت برگزار شود و با پرسشگری همراه باشد

عضو هیات علمی جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان ادامه داد: شاید یکی از معیارهای تاثیرگذاری یک رویداد فرهنگی تصور فضای خالی آن باشد. در نبود این اتفاق جای خالی آن دیده می شود یا خیر. بنابراین باید تمام تلاش خود را به کار بگیریم تا جشنواره ای با کیفیت بهتر برگزار شود و با پرسشگری همراه باشد.

دبیر چهاردهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری در سال 1388 با تاکید بر فعالیت بخش پژوهشی جشنواره، اعلام کرد: باید تلاش کنیم در جشنواره نیز بخش مطالعاتی و پژوهشی داشته باشیم. این اتاق فکر در طول سال فعالیت خواهد کرد و به تمام سوالاتی که می توان ایجاد کرد، اختراع کرد و پاسخ داد. این بخش می تواند به بررسی های جدی در مورد مسائل کتاب، مسائل دوران کودکی، مسائل تولید و توزیع کتاب و مسائل مربوط به رقابت بپردازد.

من بحث های جلسات داوری را فنی و بی طرفانه دیدم

آنچه در جشنواره های ایرانی دیدم نوعی دقت، بی طرفی و سفارشی نبودن در جشنواره های خصوصی و دولتی است.شفیعی با طرح این سوال که “درک جامعه از رقابت چیست و رقابت چگونه تعریف می شود؟” وی بیان کرد: چگونه مسابقه را کنترل کنیم تا به «هدف برگزاری جشنواره» تبدیل نشود؟ کدام جنبه های غیررقابتی را می توانیم برای جشنواره تعریف کنیم تا مردم ضمن لذت بردن از جشنواره و استفاده از آن، بتوانند مطابق سلیقه خود رفتار کنند. شاید بعضی ها نمی خواهند رقابت کنند. آنها هم باید در این رویداد فرهنگی جایگاهی داشته باشند.

نویسنده سریال «قصه های من و بچه هایم» درباره نحوه برگزاری جشنواره در ایران توضیح داد: با وجود اینکه تعداد دفعاتی که در این نوع برنامه ها شرکت کرده ام در مقایسه با دوستان دیگر زیاد نیست، اما آنچه در جشنواره های ایرانی دیدم. نوعی دقت، سلامت و بی طرفی است. و نوعی بی نظمی در جشنواره های خصوصی و دولتی است. من ندیدم که داوران برای حفظ منافع گروهی تلاش کنند. اما سلیقه ها در نتیجه موثر است و وجود دیدگاه های متنوع سلامت کار را تقویت می کند.

به گفته وی حوزه کتاب کودک و نوجوان عاری از نگاه مغرضانه است. داروان در این زمینه بیشتر از مسائل فنی و مخاطبان کتاب صحبت می کند. در این زمینه دغدغه فعالان این است که این کتاب ها برای کودکان ارزشمند و مفید بوده و لذت مطالعه رعایت و گنجانده شود.

معیارهای داوری بر اساس تنوع رشته ها و گروه های مختلف است

شفیعی با اشاره به اینکه در اولین دوره جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان در هیئت علمی و گروه داوری «کلیات» حضور دارد، ادامه داد: در نشست ها مباحث فنی مرتبط با کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفت. و مسائلی مطرح شد که در هر گروه دیگری مطرح شد. با هر مجری همین موضوعات با چند درصد اختلاف مطرح می شد و این نشان دهنده سلامت کار است.

معیارهایی مانند زیبایی شناسی، ساختار، روش، ادبیات و نثر کتابشناسی در بین رشته های مختلف مشترک است

یکی از اعضای هیات علمی جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان در خصوص عملکرد داوران این جشنواره توضیح داد: پیش نویس ضوابط داوری در رشته های مختلف تهیه شد، فرم ها توسط هیات علمی بازنویسی و بازنویسی شد. در اختیار داوران قرار گرفت؛ بدون اینکه بخواهد دست و پای داوران را ببندد، پایه اولیه داوران باشد. از این رو معیارهای داوری بر اساس تنوع رشته ها و گروه های مختلف کتاب ها بوده است.

وی افزود: برخی معیارها مانند زیبایی شناسی، ساختار، روش، ادبیات و نثر در بین رشته های مختلف مشترک است.

نویسنده «پادشاه بی سوادها» با بیان اینکه هر قاضی ممکن است گرایش و سلیقه ای داشته باشد، افزود: نمی توان به طور کامل از سلیقه داوران دوری کرد. البته من روی جبهه غیررقابتی معرفی کتاب کار می کنم و فکر می کنم. ما باید بیشتر برای کتاب کار کنیم. رقابت از اهمیت اولیه برخوردار نیست.

رشته امور عمومی کار اجتماعی و گروهی است

شفیعی با اشاره به اینکه این احتمال وجود دارد که جشنواره ملی ادبیات کودک و نوجوان جایگزین کتاب سال در بخش کودک و نوجوان شود، ادامه داد: در جشنواره کتاب سال خروجی این بخش وجود دارد. ارائه خواهد شد. به نظر من محتوای جشنواره مهم است که در آن نیاز مخاطب، تنوع تولیدات و نیاز به تنوع تولید در نظر گرفته شود. باید کاری کنیم که جشنواره های ما پر از قصه و شعر نباشد.

صنعت نشر هنوز تمام نیازهای کودکان را فهرست نکرده است

این نویسنده کتاب کودک تاکید کرد: حوزه کتاب کودک در مطبوعات، جشنواره ها و نشریات محدود به شعر و داستان کوتاه است. یعنی بیشتر آثار اقتباسی و ترجمه هستند. صنعت نشر هنوز تمام نیازهای کودکان را فهرست نکرده است.

به گفته منتقد یکی از دوره های کتاب جمهوری اسلامی ایران، یکی از نشانه های حرفه ای بودن نشر کودک و نوجوان در هر کشوری موضوع کلیات است. شعر و داستان جنبه تجربی شخصی و آوانگارد دارد، برای درک اینکه نشر یک کشور در حوزه کودک به صورت حرفه ای کار می کند باید بررسی کرد که در زمینه کلیات چه اقداماتی انجام شده است.

شفیعی تصریح کرد: عمومی یعنی همه کتاب هایی که به موضوعات کلی از جمله هنر، تاریخ، جغرافیا، علوم فلسفی، رشته های مختلف علوم انسانی، دایره المعارف و … می پردازد که صنعت نشر کتاب کودک یکی از مهمترین اقدامات خلاقیت در کتاب های کودکان رشته «جنرال» یک کار اجتماعی و گروهی است، هنر تولید مشترک و جمعی را نشان می دهد که در این دوره تولیدات خوبی دیدم.