کتاب‌های آهنگین/ انتشار نخستین اثر در مورد سازشناسی دوره ساسانی

به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، وی کتاب «سازنامه» را پژوهشی در شناخت سازهای دوره ساسانی نوشت. مهشید فراهانی محقق موسیقی اقوام و موسیقی شناسی، نوازنده و مدرس تار و سه تار، پژوهشگر موسیقی پیش از اسلام ایران و بین النهرین در ۱۷۶ صفحه منتشر شده است. «سازان نامه» نخستین کتاب سازهای دوره ساسانی با رویکردی موسیقی شناسانه است.

در توضیح این کتاب به قلم فراهانی آمده است: «کتاب سازان نامه، پژوهشی در شناخت سازهای دوره ساسانی» نخستین پژوهش با رویکرد موسیقی شناسانه درباره سازهای دوره ساسانی است که نویسنده از میان منابع مکتوب و تصاویر حکاکی شده بر آثار دوره ساسانی سعی کرده است که موسیقی به منظور روشنگری چهره سازهای رایج ساسانی باشد. دوره و گرد و غبار تاریخی موجود در طبیعت آنها را بزدایند.

روش تحقیق مورد استفاده در این کتاب، تحلیل روایت در آثار تاریخی با رویکرد موسیقی شناختی است. آثار باستانی و منابع مکتوب به عنوان روایات تاریخی تلقی شده و با رویکرد موسیقی شناختی تحلیل می شوند. هسته اساسی بسیاری از پژوهش های اخیر تنها بررسی سازهای حکاکی شده بر آثار باستانی دوره ساسانی بوده است و نقش نوشته های موجود در این زمینه نادیده گرفته شده است.

این کتاب با کنار هم قرار دادن نقاشی های باستانی و نوشته های موجود و تحلیل و مقایسه آنها توانسته است نمای روشن تری از سازهای دوره ساسانی به دست دهد.

قطعات «پرنیان» برای سنتور

کتاب «پرنیان» مجموعه‌ای از قطعات از پروفسور فرامرز پایور برای سنتور با تألیف و آوانگاری رامتین نظری جو نویسنده، محقق، نوازنده و مدرس سنتور در ۳۵۲ صفحه منتشر شده است.

در توضیح این کتاب نوشته نظریجو آمده است: «کتاب پیش رو ادامه کتاب ها و قطعات دردشت از استاد فرمارز پایور برای سنتور است و به نوعی جلد سوم این مجموعه محسوب می شود. تمرکز این مجموعه بر روی نسخه های صوتی باقی مانده در مجموعه نوار شخصی استاد فرامرز پایور موجود در آرشیو موسسه فرهنگی هنری ماهور است و عملا می توان گفت: بیشتر قطعات این کتاب در میان آثار استاد فرامرز پایور از کم شنیده‌ترین آثار وی بوده و از نظر تاریخی و اجرایی، به‌ویژه برای نوازندگان سنتی به شمار می‌رود. در نظر گرفته شده است

فرامرز پایور (زاده ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ – درگذشته ۱۸ دی ۱۳۸۸ در تهران) نوازنده، ردیف دان، آهنگساز، مدرس و نوازنده صددرصد و پژوهشگر موسیقی ایرانی بود. او چهره ماندگار و یکی از تاثیرگذارترین چهره های موسیقی ایران است.

“تکنیک ویولن معاصر”

او مجموعه سه جلدی «تکنیک ویولن معاصر» را نوشت. ایوان گالامیان و فدریک نویمان با ترجمه زهرا نازیارمقابله و ویرایش شهاب منا در قالب یک جلد منتشر شده است.

در بخشی از معرفی نویسندگان کتاب آمده است: «هدف از این مجموعه ارائه روشی برای یادگیری عناصر اولیه «تکنیک ویولن معاصر» است، زیرا تسلط فنی بیشتر بر کنترل ذهن-عضله متکی است تا مهارت صرف با انگشت، روتینی که چالش فکری دائمی برای دانش آموزان ایجاد می کند، ارائه چنین چالش های بی پایان جدیدی، هدف اصلی الگوهای ارائه شده در این مجموعه است.

در این مجموعه استپ ها و آرپژهای تک نت (در قسمت اول) با سیستمی از نقوش تعظیم و ریتمیک به شکلی کاملاً جدید ترکیب شده اند (قسمت دوم). در این تمرینات الگوها به گونه ای طراحی شده اند که به دانش آموز کمک می کنند تا نتایج بیشتر و سریع تری از تمرینات استپ و آرپژ خود بگیرد. این الگوها به دو دسته تقسیم می شوند: الگوهای کمان با علامت B و الگوهای ریتمیک با علامت R و هر دسته به بخش هایی تقسیم می شوند که با B1 تا B16 برای تعظیم و R1 تا R16 برای ریتم ها مشخص شده اند. (اعداد نشان دهنده تعداد نت های هر الگو است.) در جلد اول در ابتدای هر فصل شماره رمز B و R برای نشان دادن الگوهای قابل اجرا ذکر شده است. الگوهای اصلی که ابتدا باید تمرین شوند نیز آورده شده است.

به منظور سهولت در تمرینات رکوع، الگوهای ریتمیک و ترکیب آنها، تمامی سرنت ها در تمرینات بدون دسته نوشته می شوند. الگوهای تعظیم با سرنت هایی نشان داده می شوند که تنش، متر یا ریتم خاصی را نشان نمی دهند. الگوهای ریتمیک نیز بدون هیچ نشانه ای برای یک کمان خاص ارائه شده است.

از الگوها باید به طرق مختلف استفاده شود و از تمرینات الگوهای ریتمیک و رکوع با ترکیبات مختلف استفاده شود تا علاقه هنرجو به اجرای آنها حفظ شود. علاوه بر این، این روش اجرای مکانیکی و تکرار بدون ذهن را که عامل اصلی عادات تمرینی بی اثر و بی اثر است به حداقل می رساند.

جلد دوم تکنیک ویولن معاصر به تمرین اجرای نت های دوبل و پلی فونیک از طریق تمرینات استپ و آرپژ می پردازد. این دو جلد در کنار هم ابزاری موثر برای کسب مهارت فنی به منظور تسلط بر آثار گذشته و حال ویولن هستند.

در قسمت اول این جلد (مرحله ها) بیشتر تمرین ها در مقیاس د ماژور با این نکته نوشته شده است که «تمرین در تمام کلیدهای ماژور و مینور». به کسانی که می خواهند از این کتاب حداکثر بهره را ببرند. توصیه می شود تمرینات را فقط به مرحله نوشتاری محدود نکنید زیرا با این کار تعادل پیشرفت تکنیک ویولن نوازی خود را از دست می دهند.