آیا ماموگرافی روشی منسوخ شده است؟

با توجه به شیوع بالای سرطان پستان در جهان، ماه اکتبر (۱۰ مهر تا ۱۰ آبان) میلادی برای آگاهی بخشی نسبت به این بیماری انتخاب شده است تا مردم درباره این نوع سرطان بیشتر بدانند و راه‌های تشخیص زودهنگام آن را یاد بگیرند. اهمیت تشخیص زودهنگام، درمان جامع و نیاز به ارائه پشتیبانی از افراد با تجربه‌ای که این بیماری را شکست داده‌اند، در مقابله با بیماری سرطان پستان اهمیت ویژه‌ای دارد و به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت برای امسال شعار «هیچ فردی نباید به تنهایی با سرطان پستان روبه‌رو شود» را انتخاب کرده است.

محققان و متخصصان علوم پزشکی ماموگرافی را یکی از روش‌های ایمن و مؤثر برای تشخیص سرطان پستان می‌دانند و با اینکه این روش تشخیصی افراد را در معرض مقدار کمی اشعه قرار می‌دهد، مدتی است که در فضای مجازی همین اشعه ماموگرافی عاملی خطرناک در ابتلا به سرطان زنان عنوان می‌شود و حتی ابزاری منسوخ شده در آسیا که تنها کاربرد آن تجارت است.

همچنین برخی افراد باورها و نگرش‌های نادرستی در خصوص انجام ماموگرافی دارند؛ نظیر پایین بودن حساسیت درک شده، باور نداشتن به دقت و اثربخشی تشخیص و فایده تشخیص سرطان، باور به تاثیر ماموگرافی در ایجاد عوارض و بیماری.

خبرنگار گروه علمی ایرنا برای پاسخ به این ادعاهای مطرح شده در فضای مجازی با آسیه الفت‌بخش جراح پستان و معاون آموزش و پژوهش پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی گفت و گو کرده است.

وی در این خصوص گفت: سرطان پستان، یکی از شایع‌ترین سرطان‌هایی است که زنان را درگیر می‌کند. هر چقدر این بیماری سریع‌تر تشخیص داده شود، احتمال بهبودی بیمار بیشتر است. ماموگرافی، یکی از روش‌هایی است که به غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان کمک می‌کند. در ماموگرافی با استفاده از اشعه‌ ایکس از پستان‌ها تصویربرداری می‌شود. این تصاویر روی صفحه‌ رایانه نمایش داده شده و پزشک می‌تواند از طریق علایم سرطان را در بافت پستان بررسی کند.

معاون آموزش و پژوهش پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی ادامه داد: این اشعه که در ماموگرافی به فرد داده می‌شود؛ به اندازه‌ای اشعه‌ای است که به عنوان نمونه ما در دو سه ماه از محیط اطراف می‌گیریم. یعنی در سال ممکن است همه ما به اندازه چهار بار مامو گرافی اشعه دریافت کنیم یا حتی اگر کسی سفر هوایی داشته باشد به اندازه دو سفر هوایی اشعه کهکشانی از هواپیما می‌گیریم. بنابراین ماموگرافی از نظر میزان اشعه بسیار ناچیز است. اخیرا در فضای مجازی درباره ماموگرافی می‌گویند یک جنایت است که در حق مردم آسیا انجام می‌شود و خود اروپایی‌ها و آمریکایی ماموگرافی نمی کنند و این اقدامی منسوخ شده است.

در حالی که از اساس این تکذیب می شود؛ زیرا هر گونه تغییری که در دستورالعمل‌های بین‌المللی و سازمان بهداشت جهانی ایجاد شود ما از آن تبعیت می‌کنیم و این اطلاعاتی که بیان کردم آخرین اطلاعاتی است که سازمان بهداشت جهانی منتشر می‌کند.

الفت‌بخش به بانوان توصیه کرد به هیچ عنوان از اشعه ماموگرافی یا فشاری که حین ماموگرافی به پستان‌ها وارد می شود، نهراسند. برخی مراجعه‌کنندگان از فشار دستگاه ماموگرافی وحشت دارند و می‌گویند اگر توده‌هایی یا کیستی در پستان وجود داشته باشد باعث ترکیدن آن می شود که این هم کذب محض بوده و بهتر است افراد اطلاعات را نه از فضای مجازی بلکه از متخصصان مربوطه دریافت کنند.

سبک زندگی و پیشگیری از بروز سرطان پستان

این جراح پستان درباره سبک زندگی در پیشگیری و کاهش و مهار سرطان پستان در زنان گفت: بروز سرطان چند عاملی است و همواره یک عامل به‌تنهایی باعث بروز آن نمی‌شود. عوامل دیگری هم نظیر سبک زندگی، تغدیه و فعالیت فیزیکی و یک سری عوامل محیطی هستند که دست ما نیست به عنوان نمونه یک خانمی اگر بارداری نداشته باشد یا اگر سن بارداری بالای ۳۵ سال باشد یا بعد از سن یائسگی هورمون مصرف کرده باشد یا فاصله بین اولین و اخرین دوره پریودی‌اش طولانی باشد، در چنین مواردی شاید احتمال ابتلا بیشتر باشد. البته زن قادر به تغییر این عوامل نیست اما سبک زندگی خود را می‌تواند تغییر دهد و فعالیت فیزیکی داشته باشد.

یکی از عوامل ابتلا به سرطان پستان چاقی است؛ بنابراین اگر بتواند وزن را با تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی کنترل کند از موارد ابتلا به سرطان پستان کاسته می‌شود.

معاون آموزش و پژوهش پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی در پاسخ به این پرسش که یکی از راه‌های متوجه شدن زنان در آغاز این بیماری چیست؟ گفت: غربالگری بهترین شیوه است و در صورت تشخیص در مراحل اولیه و غربالگری درست درمان آن هم ۱۰۰ درصدی است. بنابراین زنان از غربالگری وحشت نکند. اگر زنی با توده یک تا سه سانت روبرو شد یا توده ای که غیرمتحرک است یا علایمی نظیر تورفتگی نوک پستان یا خون از نوک پستان بهتر است به پزشک مراجعه کند.