اختصاص حدود ۱۰۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی از سال ۹۷ تا به امروز

باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطیما میرزایی – مهرداد لاهوتی، نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درمورد هدف دولت از افزایش نرخ ارز ترجیحی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ گفت: در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۸ میلیارد دلار و در سال ۱۴۰۲، ۱۵ میلیارد دلار و امسال، دولت در لایحه خود، ۱۲ میلیارد دلار برای این منظور درنظر گرفته است. در نتیجه، باید دید آیا ۱۲ میلیارد دلار که دولت پیشنهاد کرده در مقایسه با ۱۸ میلیارد کافی است یا خیر؟ ما باید توجه کنیم چه چیزی برای کشور ما ضرورت دارد. از آن‌جایی که از ۱۸ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۱، ۳ میلیارد دلار را به واردات چای اختصاص دادیم. آیا واقعاً واردات چای ضرورت داشت؟ ما به ۱۰۱ هزار تن واردات چای نیاز نداشتیم. 

لاهوتی اظهار کرد: در سال ۱۴۰۲، یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار برنج وارد شد و در ۶ ماه اول امسال، ۵۱۲ هزار تن برنج وارد شده است در حالی که چند قلم کالا ضروری هستند که باید وارد کنیم. یکی، ذرت است که نیاز ما حدود ۱۰ میلیون تن است و از این عدد، یک میلیون تن ذرت را در کشور تولید می‌کنیم. کنجاله از دیگر مواردی است که باید به آن اشاره کرد و به حدود ۴ میلیون و نیم تن نیاز داریم و نیاز جو، ۶ میلیون تن است و به یک میلیون و نیم تن دانه‌های روغنی و روغن خام هم احتیاج داریم. اما باید توجه کرد ارز ترجیحی نباید عاملی شود که به سمت خودکفایی نرویم.  به همین دلیل، بر اساس قانون برنامه، تا پایان این قانون باید ۹۰ درصد نیاز داخلی را در داخل کشور تولید کنیم. 

در ادامه، مهدی دارابی کارشناس اقتصادی گفت: ما از سال ۹۷ تا به امروز، حدود ۱۰۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی اختصاص داده‌ایم که این میزان به ریال، تقریباً دو هزار هزار میلیارد تومان یارانه ارزی است. اما خانوار رفاهی که با وجود هزینه کردن دولت باید داشته باشد را ندارد و افزایش قیمت‌های کالا‌های اساسی بعد از سال ۱۴۰۱ با وجود تخصیص ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به آن‌ها بیشتر از شاخص کل تورم بوده است. 

این کارشناس اقتصادی مطرح کرد: در سال گذشته، موضوع چاپ پول وجود داشت برای این که مازاد برنج تولید داخل را خریداری کنیم. چون با رشد زیاد واردات برنج رو‌به‌رو بودیم. این موضوع در همه اقلام وجود دارد. 

دارابی افزود: برای دهک‌های اول تا چهارم، بین مرغ ۹۰ و ۱۲۰ هزار تومانی هیچ تفاوتی ندارد. چون نمی‌توانند هر دو را خریداری کنند. به همین دلیل، فارغ از ارز ترجیحی، گرانی سفره خانوار همواره وجود داشته و لازمه‌اش این است که به فکر نظام رفاهی برای دهک‌های آسیب‌پذیر باشیم. 

در ادامه، لاهوتی گفت: اگر بگوییم ارز ترجیحی تأثیرگذار نبوده است تحلیل درستی نیست. اما در لایحه بودجه، بیشتر نگاه دولت به تأمین کسری بودجه خود است. 

در ادامه، دارابی تصریح کرد: همان‌طور که در نیم قرن اخیر، نظارت بر قیمت‌ها به صورت صد در صدی امکان‌پذیر نبوده است از این به بعد هم، نخواهد بود. چرا اقلام مصرفی مردم باید به نرخ ارز گره زده شود؟ این کار نادرستی است. وقتی بحث نظام‌رفاهی ریالی می‌کنیم به این دلیل است که کاری به نرخ ارز نداشته باشیم و چرا جامعه را به این موضوع حساس می‌کنیم که تبعات دیگری داشته باشد؟ باید سبد کالا‌های مصرفی مردم به ریالی باشد.

در ادامه، لاهوتی افزود: تاکنون از ۱۹۴ میلیارد دلار پولی که به حساب صندوق وارد شده است ۱۷۳ میلیارد دلار از صندوق برداشته شده و در این دولت، یک‌بار ۷ میلیارد دلار برداشت شد و برای ۹/۸ میلیارد دلار هم اجازه دوم گرفته‌اند.