ادبیات متعهد چیست/ کدام اثر نخستین نشان را به خانه می‌برد؟

پارسا نظری وی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار داشت: واژه تعهد ادبی و ورود این عبارت به ادبیات توسط ژان پل سارتر با انتشار کتاب «ادبیات چیست؟» در سال ۱۹۴۸ اتفاق افتاد. ادبیات متعهد به رویکرد نویسنده ای (شاعر، رمان نویس، نمایشنامه نویس و غیره) اطلاق می شود که از دیدگاه اخلاقی، سیاسی، اجتماعی یا مذهبی خود چه از طریق آثار خود و چه از طریق مداخله مستقیم در فضای عمومی و اجتماعی دفاع می کند. امور به عنوان یک “روشنفکر”.

وی افزود: اگرچه ورود واژه التزام ادبی به ادبیات را به ایدئولوژی ژان پل سارتر پس از جنگ جهانی دوم نسبت می دهند، اما التزام به دغدغه های انسانی را می توان در آثار منثور و منثور بزرگان ادب ایران به خوبی مشاهده کرد. سعدی شاعر نامدار پارسی زبان ایران در قرن هفتم به مسائلی پرداخت که باعث شد تا امروز نیز از اشعار او در رسمی ترین محافل بشری برای شناخت هر چه بیشتر ماهیت و دغدغه های انسان استفاده شود. بودن

سبک شناسی نثر و نظم ادبیات متعهد بر اساس سطح محتوایی

نظری گفت: تعهد به صورت یا بیان (زبان) و تعهد به معنا یا بیان (محتوا) دو بال ادبیات متعهد هستند. در ادبیات متعهد بیان صحیح مسئله و دغدغه بسیار مهم است، از این رو سعدی، شاعر نامدار زبان فارسی، در بیان پندهای حکیمانه، دغدغه های انسانی و درس های اخلاقی، ابتدا به زبان خود پایبند بود. همچنین املای صحیح در اشعار بسیار زیبای شاعر خوب معاصر ایرانی. پروین اعتصامی بر کسی پوشیده نیست، در واقع تا کنون کمتر منتقدی زبان نوشتاری این بزرگان را دارای خطا معرفی کرده است، زیرا این هنر نویسنده است که در آنچه می خواهد بگوید خلاقیت به کار گیرد و سابقه ای در این زمینه داشته باشد. اصول درست نوشتن کارهای خوب از صادق هدایتنویسنده خوب کشورمان پایبندی خود را به مسائل و دردهای جامعه در کنار شیوه نگارش زیبا و نمونه های دیگر نشان می دهد.

بررسی و تبیین مبانی فرهنگی-هنری ادبیات متعهد

وی ادامه داد: آنچه امروز در مورد ادبیات متعهد به غلط تصور می شود، عدم اهمیت ساختار صحیح زبانی است. اگر قصد انتقال مفهومی را دارید، ابتدا باید به نحوه بیان آن فکر کنید، زیرا مهم ترین موضوع نیز اگر به درستی بیان نشود، نه تنها از اهمیت موضوع می کاهد، بلکه با ترتیب اشتباه یک موضوع مهم باعث غفلت می شود و محو شدن به یک موضوع تبدیل شده و این خود نوعی خیانت به دردهای جامعه است.

تبیین فرهنگ تعهد ادبی و تعامل آن با هویت ملی

این کارشناس رسانه ادامه داد: همانطور که مستحضر هستید زبان شناسان زبان را سیستمی زنده می دانند که همواره نیازمند مراقبت، رشد و بهبود است که نمونه بارز آن زبان انگلیسی است. در معتبرترین دانشگاه های انگلستان مانند دانشگاه آکسفورد متخصص ترین اساتید و کارگروه های زبان را برای حفاظت و حراست از این زبان به کار گرفته اند و برای رشد و ارتقای آن در حال بررسی و حفاظت از تمامی جنبه ها هستند. متاسفانه هنوز به درک درستی از اهمیت و جایگاه زبان فارسی در سطح ملی نرسیده ایم.

نظری گفت: زبان فارسی یکی از ۴ زبان کلاسیک جهان است و سایر زبان ها نیز از این زبان های باستانی به عاریت گرفته شده اند. آنچه امروز شاهد آن هستیم بی توجهی به این زبان مادری و کهن است، از سوی دیگر علیرغم هجمه های متعدد فرهنگی به بدنه اصلی این زبان، نشریات موجود توجهی به آثار اصیل ایرانی با متون پر از متن ندارند. آرایه های ادبی زیبا، تا ترجمه. آثار خارجی قیمت بیشتری دارند و بسیاری از آثار ترجمه شده فاقد غنای ادبی و دارای نثر روزنامه ای و خالی از محتوا هستند.

وی تاکید کرد: این موضوع در جامعه ادبی و نویسندگان نیز رخنه کرده است به طوری که از نثر خارجی الگوبرداری شده است و متأسفانه اکثر آثاری که امروز منتشر می شود بیشتر خاطره نویسی است. در این شرایط، نویسندگانی که سعی در حفظ غنای ادبی در آثار خود دارند، مورد استقبال یا نادیده گرفتن جامعه ادبی و نشریات موجود قرار نمی گیرند. رسانه های رسمی، ورود واژه های بیگانه به زبان فارسی را ترویج می کنند و آن را نوعی طبقه اجتماعی می دانند، در حالی که حذف زمینه یا بی اهمیت جلوه دادن زبان مادری در هیچ کجای دنیا فرهنگ مطلوبی به حساب نمی آید.

تحلیل انگیزه تأسیس و اعطای جایزه سالانه ادبیات متعهد به فارسی زبانان

نظری گفت: با توجه به موضوعاتی که مطرح کردیم، با توجه به رویکرد مجله «ادبیات متعهد» در تشویق و هدایت نویسندگان و شاعران به سوی التزام به دو اصل مهم شکل و معنا در ادبیات، یعنی رعایت اصول زبان نوشتاری و تعهد به بیان مسائل مهم. اجتماعی (مسئولیت اجتماعی) با هدف استفاده از قلم برای کمک به رشد و شکوفایی زبان و تسکین آلام بشری، جایزه نشان ادبیات متعهد تاسیس شده است. بر کسی پوشیده نیست که در گذر زمان کشورهای فارسی زبان دچار ناآرامی شده اند. مجله ادبیات متعهد با درک این واقعیت، شروع به تأسیس نشان ادبیات متعهد کرده است.

وی افزود: معتقدیم نویسنده ای که ناملایمات بی شماری مانند فشارهای عقیدتی، اقتصادی، فرهنگی و … را تحمل می کند و در عین حال به کار درست پایبند است، در حفظ ارزش ها و نهادها تلاش می کند. زیبایی دارد و با آثار خود در جهت رشد و پویایی زبان فارسی گام برمی دارد و با پرداختن به مهمترین دغدغه های بشری باید به عنوان مجله رسمی به جامعه جهانی تشویق و معرفی شود. مجله ادبیات متعهد هر سال یک نفر را از بین بهترین ها انتخاب می کند. جامعه ادبی کشور مفتخر است که الگوهایی چون دکتر دکتر جلال الدین کزازی، دکتر معین و استاد دهخدا است

اهداف کمی و کیفی جایزه ادبی نشان ادبیات متعهد

به گفته وی نشان ادبیات متعهد مدالی با شماره ثبت رسمی به همراه لوح یادبودی است که هر ساله به نویسنده برتر اهدا می شود. تمامی فارسی زبانان کشورهای مختلف امکان شرکت در این رویداد را دارند.

محوریت آثار

نظری گفت: تمامی نویسندگان فارسی زبان از کشورهای مختلف با رعایت اصل التزام به زبان و محتوا، با خلق آثاری با مضمون آزادی، صلح جهانی، گسترش عشق و مهربانی، دغدغه های انسانی و سایر موضوعات مرتبط می توانند خود را ارائه کنند. آثار در قالب داستان ارسال کوتاه یا شعر به دبیرخانه مجله ادبیات متعهد.

فرآیند دریافت، بررسی و داوری آثار

به گفته وی، روند کار به این صورت است که از فروردین تا پایان شهریور هر سال آثار دریافت می شود. از شهریور تا آذر داوری آثار دریافتی انجام می شود و اسامی آثار پذیرفته شده منتشر می شود و در اسفندماه آثار پذیرفته شده نهایی در قالب سالنامه به همراه نام برگزیده ادبی منتشر می شود. جایزه نشان ادب متعهد.

وی افزود: در این شماره ۶ اثر ادبی پس از داوری از میان آثار دریافتی انتخاب شد که این آثار شامل ۴ اثر داستانی با عنوان «سه رفیق» اسدالله حسنی، داستان «دوست تنیس باز من» از جهانگیر هدایت، داستان « منگنه» از خسرو افشاری، داستان «۳۰ برگ طلا» از کیمیا قاضی و ۲ شعر به نام «میلاد مرگ» مریم عسگری و «جهانی دیزهر» ساخته علیرضا جانی تایید شدند.