تاریخ علم در ایران باید در قالب برنامه‌های جامع و سازمان‌یافته پیش رود
تهران- ایرنا- رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: نهادها و نهادهای علمی در ایران به تاریخ علم اهمیت می دهند، اما تاریخ علم در ایران باید در قالب برنامه های جامع و سازماندهی شده توسعه یابد.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا از فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، غلامعلی حددادال وی در نشستی با موضوع «تاریخ علم» ضمن بررسی وضعیت تاریخ علم در ایران، شناخت وضعیت کنونی تاریخ علم در کشور را مهم دانست و گفت: تلاش های تاریخ نگاری علمی در ایران. از دوره قاجار و به ویژه در دوران رضاشاه شروع شده و در ابتدا بیشتر جنبه فردی داشته است.
با تشکر از زحمات افرادی چون مرحوم دکتر غلامحسین مصاحب که به تصحیح آثار ریاضی خیام پرداخت، اشاره کرد و گفت: این دستاوردها در زمان خود بی نظیر بوده و پس از انقلاب اسلامی نیز این تلاش های فردی منجر به تأسیس نهادها و سازمان هایی شد که به صورت سازمان یافته در عرصه تاریخ علم فعال هستند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی معتقد است: موسسات و نهادهای علمی در ایران به تاریخ علم اهمیت می دهند و اکنون به جای افراد، نهادهای مختلفی در این زمینه فعالیت می کنند و این نهادها به همان تلاش های فردی در زمینه ادامه می دهند. تاریخ علم
حددادال موسسات و سازمان های فعال در حوزه تاریخ علم را از جمله پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران که در سال ۱۳۷۵ تأسیس کرده و همچنان در هیئت امنای آن است، ذکر کرد. این پژوهشکده دارای دوره های کارشناسی ارشد و دکتری تاریخ علم بوده و تربیت محقق و مورخ علم را در دستور کار دارد.
وی همچنین به پژوهشگاه علوم انسانی و بنیاد دایره المعارف اسلامی اشاره کرد و افزود: فعالیت های گسترده ای در این موسسات در زمینه تاریخ علم انجام می شود. به ویژه در بنیاد دایره المعارف اسلامی بیش از ۴۰۰ مقاله در زمینه تاریخ علم به چاپ رسیده است که بسیاری از آنها توسط شخصیت های برجسته علمی نوشته شده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین به فعالیت فرهنگستان علوم پزشکی در زمینه تاریخ پزشکی و راه اندازی موزه علوم ایران اشاره کرد و گفت: قرار است تا پایان بخش هایی از این موزه افتتاح شود. امسال تجسم تاریخی علم را در ایران به نمایش خواهد گذاشت.
حداد عادل در سخنانی به فعالیت های حوزه تاریخ علم در ایران اشاره کرد و گفت: دانشگاه حلب از حدود ۵۰ سال پیش که دکتر صبرا و دیگر محققان این دانشگاه مجلات علمی و علمی منتشر می کردند یکی از مراکز فعال در این زمینه بود. کنفرانس هایی برگزار کرد. او خود از دریافت کنندگان دائمی این مجلات بود.
وی با اشاره به دوره کارشناسی ارشد واژه گزینی و اصطلاحات فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: در این دوره درسی با عنوان متون علمی فارسی ارائه می شود که در آن دانشجویان با متون علمی قدیمی به زبان فارسی آشنا می شوند آثار گوناگونی چون «هدایت المتکلمین» و «کرازه». علوم طبیعی، حقوق و سایر متون علمی قرون گذشته مورد بررسی قرار می گیرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بر اهمیت نقش فرهنگستان ها در پیشرفت علم و ارتقای آن در جوامع مختلف تاکید کرد و گفت: باید از خود بپرسیم که فرهنگستان های اروپایی چگونه در پیشرفت علم تأثیر داشته اند و از چه روش هایی استفاده کرده اند. برای ترویج علم در جهان اسلام نیز. نهادهای اجتماعی، بنیادها و حتی دولت ها نقش مهمی در پیشرفت علم داشته اند.
حددادال از نمونه بیت الحکمه یاد کرد که با حمایت دولت و امکانات موجود توانست به دستاوردهای علمی بزرگی از جمله سنجش دقیق محیط زیست کره زمین دست یابد.
وی ادامه داد: آکادمی های اروپایی گاهی با طرح پرسش های علمی ذهن ها را تحریک می کنند و از بهترین پاسخ ها با اهدای جایزه تقدیر می کنند.
حدادال همچنین به شرایط خاص جامعه ایران و ضرورت ارتقای علم پرداخت و تاکید کرد فرهنگستان باید اقداماتی را انجام دهد که دیگران قادر به انجام آن نیستند.
وی پیشنهاد کرد سیاست های مناسبی برای ترویج علم و تشویق علم در مقاطع مختلف تحصیلی اتخاذ شود و گفت: باید مفاهیم علمی را به زبان ساده برای مقاطع پایین آموزش دهیم و راه هایی برای تشویق علم ایجاد کنیم. یکی از وظایف فرهنگستان ترویج علم به گونه ای است که بتواند جرقه های اولیه علاقه مندی به علم را در نسل های آینده ایجاد کند و ما باید به گونه ای این کار را انجام دهیم که دیگران نتوانند این کار را انجام دهند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه سخنان خود به نقش فرهنگستان ها در سطح جهانی پرداخت و اظهار داشت: فرهنگستان های علمی به طور کلی به دو دسته عمده تقسیم می شوند. برخی از آنها به ویژه در زمینه های پژوهشی و آموزشی فعالیت می کنند و برخی دیگر نقش مهمی در سیاست گذاری علمی و ارائه رهنمودها دارند.
حددادال افزود: در کشورهای شوروی سابق و بلوک شرق، این موسسات بیشتر در قالب پژوهشکده هایی با محوریت تحقیقات علمی بودند، در حالی که در کشورهای غربی مانند فرانسه، انگلیس و آلمان، آکادمی های علمی به عنوان مؤسساتی با وظایف گسترده تر، علاوه بر آن به تحقیق، سیاست گذاری و مدیریت علم نیز پرداخته شده و اکنون فرهنگستان علوم ایران نیز به دنبال بهره گیری از این تجربیات جهانی برای تقویت نقش خود در عرصه های مختلف علمی است.
منبع : خبرگزاری ایرنا
