«تحول مفهوم دولت در ایران معاصر» روایت یک دگردیسی در جامعه ایرانی

به گزارش ایرنا، با وقوع انقلاب مشروطه و روی کار آمدن دولت جدید، تاریخ ایران وارد آستانه خود شد و شاهد وقوع همزمان امور غیرهمگام بود.

این پدیده از یک سو زمینه های گسست را فراهم کرد و از سوی دیگر زمینه پیوند زبان و نظام مفاهیم دوره قدیم و جدید را در حوزه مفهوم حکومت فراهم کرد. ریتم تند دوران مدرن، معانی جدید دولت را در قالب مفاهیم و واژه های زمان کند سنت ریخت و لایه معنایی کاملاً متفاوتی از لایه های معنایی قدیم دولت ایجاد کرد.

در چالش و تعارض مفاهیم قدیم و جدید، مفهوم دولت ناگزیر مبهم، بحرانی و مشکوک شد; بحرانی که زیربنای دیگر بحران های تاریخ معاصر بود.

بررسی این بحران و لایه‌بندی معنایی و سیر تحول معنایی و پارادایمیک مفهوم دولت در متن منابع زبانی و نیز در بستر تاریخ اجتماعی و سیاسی دوره آستانه ایران، محور اصلی این مقاله است. کتاب سیر تحول مفهوم حکومت در ایران معاصر از دهه های اول قاجار تا مشروطیت است

این پژوهش نشان می دهد که مشروطیت در فهم ایرانیان مفهومی خلق شده نیست و لایه های معنایی آن از چند دهه پیش در ذهن و زبان ایرانی پدیدار شده است.

کتاب سیر تحول مفهوم حکومت در ایران معاصر کتاب ۴۳۰ صفحه ای داود بیات نوشته نویسندگان و پژوهشگران زنجانی امسال توسط نشر لوگوس روانه بازار کتاب شده است.

بیات در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره این اثر پژوهشی گفت: این کتاب به عنوان نوشته ای پژوهشی و تاریخی در حوزه پژوهش های دولتی سعی دارد از چارچوب نظری مورخ مفهومی و متفکر بزرگ آلمانی، راینهارد کوزلک، برای توصیف استفاده کند. فرآیند ظهور یک مفهوم جدید. دولت را در تاریخ معاصر ایران رهگیری کند و سعی کند بدون ورود به موضوعات بحث برانگیز مانند تعریف حکومت و بدون تحمیل تعریف خاصی از حکومت بر تاریخ و نوشته های به جا مانده در تاریخ معاصر، تحمیل کند، تعامل را بررسی کند. و تضاد لایه‌های معنایی نوظهور با لایه‌های قدیمی مفهوم حکومت.

وی افزود: نویسنده برای این کاوش تاریخی و معنایی به سراغ نخستین نوشته‌های نویسندگان ایرانی از آغاز قرن سیزدهم و دهه‌های نخست تأسیس قاجاریه رفته و نخستین نشانه‌ها و ظهور این نویسندگان را مشاهده کرده است. درک پدیده ای به نام مفهوم جدید دولت. و مطالعه کرده است؛ کتاب تحفه علم عبداللطیف شوشتری و مسیر طالبی نوشته میرزا ابوطالب خان لندنی اولین کتاب هایی هستند که مفاهیمی مانند پارلمان، تفکیک قوا، استقلال قضات، قانون، انقلاب و جمهوری را در فهم و درک جامعه توضیح می دهند. آن دوره تاریخی که البته درک آن برای ایرانیان سخت بود. مورد بحث قرار گرفته است.

این نویسنده گفت: مفهوم قدیمی دولت همان مفهومی است که تحت عنوان سلطنت مستقل، سلطنت استبدادی و سلطنت مستقل در ذهن و زبان ایرانی جریان داشت که بر لایه های معنایی مهمی مانند فردگرایی، شبانی تکیه و تاکید داشت. ، و پدرسالاری.

بیات تصریح کرد: این مفهوم حکومت و جامعه معنا نداشت و قدرت دست به دست شد نه از طریق جامعه، بلکه در مسیر حق الهی سلطنت و نیز سنت ارث و البته از طریق. فتح، جنگ و غارت. سلطان مانند خداوند در سلطنت خود از استقلال و اقتدار کامل برخوردار بود و قدرت او در وحدت بدون کثرت معنا می یافت.

این نویسنده گفت: شئون مختلف حکومت از قبیل تشریع، اجرا و قضاوت قبل از هر چیز در شخص سلطان تجلی یافت و تفکیک این امور به معنای از بین رفتن آن درک از مفهوم دولت؛ با جنگ های ایران و روسیه و با آشنایی اندک ایرانیان با پدیده نوین مدرنیته و تمدن اروپایی و به ویژه با درک مفهومی جدید از دولت، اولین لرزه های معنا بر پیکر مفهوم قدیمی وارد شد. از ایالت

وی خاطرنشان کرد: در جنگ و درگیری دو مفهوم قدیم و جدید حکومت در مقابل هم ایستادند و فهمیده ایرانی با مقایسه پیامدهای عملی این دو مفهوم که یکی معنای شکست را به همراه داشت و دومی علت پیروزی و موفقیت، امکان نظری تأمل و نقد را نشان می‌داد». او حکومت را به معنای قدیمی به دست آورد.

این نویسنده گفت: افشای نقد همزمان زمینه را برای رسوخ بحران در ارکان مفهومی و زبانی دولت قدیم، اولین جرقه های تفاهم در خصوص ظهور مفهوم جدید حکومت در دارالسلطنه تبریز و نیز فراهم کرد. در میان کسانی چون قائم مقام، عباس میرزا، میرزا ابوالقاسم قائم مقام و امیرکبیر هویدا شد.

بیات گفت: ذهن و زبان ایرانی در پرتو این حادثه بزرگ دچار دگرگونی شد و به تدریج پا در مسیر درک و هضم لایه های معنایی مفهوم جدید دولت گذاشت. آنها زبان مفهوم جدید دولت را فراهم کردند و اقدامات و زبان آنها معیار مفهوم جدید دولت شد.

نویسنده کتاب سیر تحول مفهوم حکومت در ایران معاصر وی ادامه داد: این کتاب با استفاده از مقوله های مفهومی مهمی چون نقد و بحران، زمان آستانه، لایه های زمانی، قلمرو تجربه و افق انتظار و همزمانی امور ناهمزمان، تعامل درک نویسندگان با مفهوم را به همراه دارد. دولت و همچنین با تجربه مستقیم تاریخی آنها. بررسی کرده است

این نویسنده گفت: تاریخ مفهومی سعی می کند تاریخ را از طریق مفاهیم نویسندگان و کنشگران کاوش کند، از این رو در این کتاب، فهمه ایرانی به مدت ۱۱۰ سال یعنی از سال ۱۲۱۷ تا ۱۳۲۵، یعنی زمانی که مجلس شورای ملی برگزار شد، بررسی شده است. تاسیس شد.

وی افزود: این کتاب می گوید که مفهوم حکومت قانون یا دولت مشروطه در یک لحظه و به فرمان مظفرالدین شاه ظهور نکرد، بلکه مانند روحی سرگردان در طول صد سال و در مبارزه با مفهوم یک دولت استبدادی، آرام آرام در فهم ایرانیان جا افتاد. سرانجام در فرمان مشروطیت و محل مجلس شورای ملی ظهور و منحل شده است.

بیات تصریح کرد: در این پژوهش علاوه بر تالیفات نویسندگان مشهور، اطلاعیه ها، اطلاعیه ها، فرمان ها، شب نامه ها، اشعار، سخنان سخنرانان و مبلغان مورد بررسی مفهومی قرار گرفته است.

این نویسنده بیان کرد: یکی از موضوعات مهم در این تحقیق، ارائه نزاع شدیدی است که بین دو گروه از شریعت و فقها در موافقت و مخالفت شرع با قانون اساسی به وجود آمده است، از یک سو مشایخ معروفی چون به عنوان آخوند خراسانی، ملا عبدالله مازندرانی و میرزای نائینی. و در طرف دیگر محمدکاظم یزدی و شیخ فضل الله نوری بودند.

وی ادامه داد: فقهایی چون خراسانی و نائینی با استفاده از آیات و روایات و استناد به تجربه تاریخی آغاز اسلام، ضمن حرام و ظالم خواندن ظلم، حکومت مشروطه را طرفدار اسلام و دستیابی به تمدن اسلامی دانستند. که پس از گذشت زمان، باری به دامان کشور اسلامی بازگشت، هرچند شیخ فضل الله نوری حکم توهین به حامیان مشروطه اعم از فقیه و غیر فقیه، اما دفاع قانونی فقهای طرفدار قانون اساسی از قانون و مشروطیت موجب تضعیف استدلال فقهایی چون شیخ فضل الله در بی دین خواندن حکومت مشروطه شد.

به گفته بیات، کتاب «تحول مفهوم دولت در ایران معاصر» در مقصد نهایی خود با محوریت مذاکرات و مناظرات اولین مجمع شورای ملی، عینیت مفهوم حاکمیت را نشان می دهد. قانون و حکومت مشروطه در آن زمان و مکان تاریخی.

وی تصریح کرد: تبدیل ملت به عنوان منشأ قدرت دولت، سلطنت مستقل و استبدادی را از آسمان ظل الله به زمین نمایندگی مردم فرود آورد و جامعه و ملت به معیاری ابدی تبدیل شد، در حالی که تا آنگاه «موضوع سهل انگاری» بود و سلطنت و حکومتی که سر بر آستان حجت الهی می مالید، اکنون به عنوان خادمی در آن خدمت می کرد. در آستانه و درب مفهوم نوظهور ملت.