تسلط دانشور بر خلق فضاهای عاطفی و انسانی به ترجمه او کمک کرده است

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، سیمین دانشور علاوه بر نویسنده ای پرکار و پیشرو، به ترجمه کتاب نیز پرداخت. او یکی از نویسندگان مطرحی چون جرج برناردشاو، ماکسیم گورکی، آرتور شنیتسلر، آنتون چخوف و بسیاری دیگر آثاری را از انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. کتاب «بنال وطن» نوشته آلن پیتون نویسنده اهل آفریقای جنوبی است که دانشور آن را در سال ۱۳۴۸ در انتشارات خوارزمی ترجمه و منتشر کرد. اگرچه این اثر اولین کتاب نویسنده بود، اما آلن پیتون را به اوج شهرت رساند و کتاب او بارها به اقتباس سینمایی تبدیل شد. موضوع کلی «بنال وطن» روایت دوران سیاه تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی و رنج و ظلمی است که بر رنگین پوستان وارد شده است. حالا بعد از سال ها این رمان خواندنی تبدیل به یک کتاب صوتی شده است تا علاقه مندان به کتاب های صوتی نیز از شنیدن آن لذت ببرند. به همین مناسبت با پروین دشتی گوینده این کتاب گفت و گو کرد و حال و هوای او را در حین خواندن این کتاب جویا شدیم.

کتاب «بنال وطن» به مسائل انسانی می پردازد

پروین دشتی در گفت و گو با خبرنگار کتاب ایرنا در ابتدا درباره موضوع کتاب «بنال وطن» گفت: داستان کتاب در زمانی روایت می شود که آفریقای جنوبی تحت نظام آپارتاید بود و ظلم و تبعیض نژادی بین سفیدپوستان رواج می شد. و سیاه پوستان آفریقای جنوبی. نویسنده کتاب تصویری شاعرانه و در عین حال تلخ از آفریقای جنوبی ارائه می دهد. سرزمینی که طبیعتی باشکوه و به طور طبیعی غنی است، اما مردمش از فقر و تبعیض رنج می برند. داستان در مورد کشیش سیاه پوستی به نام کومالو است که از روستای خود به ژوهانسبورگ می رود تا پسر و خواهر و برادرش را پیدا کند. خیلی وقت پیش روستا را ترک کرده بودند و به شهر رفته بودند و مدت ها بود که خبری از آنها نبود. او در این سفر با شخصیت دیگری به نام جیمز جارویس آشنا می شود که پسرش توسط همان کشیش کشته شده است. این رویارویی غم انگیز بین این دو مرد بستری برای توسعه همدلی است. برای کشیش کومالو این سفر فقط سفری برای یافتن اعضای خانواده اش نیست، بلکه تبدیل به یک سفر معنوی و درونی می شود و در طول سفر با واقعیت های مهم جامعه و همچنین ضعف های درونی خود مواجه می شود.

کتاب «بنال وطن» مانند یک سفر ذهنی بود و این فرصت را به من داد تا درد انسان را بهتر درک کنم.

راوی کتاب صوتی سیمین دانشور نیز درباره تاثیرات این کتاب بر خود گفت: بنال وطن بهترین کتابی است که تا به حال روایت کرده ام. چون به مسائل انسانی می پرداخت و نثر بسیار زیبایی داشت و با ترجمه فوق العاده خانم دانشور تجربه بی نظیری را در روایت این کتاب برای من رقم زد. این مانند یک سفر ذهنی بود و به من این فرصت را داد تا درد انسان را بهتر درک کنم. اتفاقی که برای مردم آفریقای جنوبی افتاد ممکن است در سایر نقاط جهان نیز اتفاق بیفتد و برای مردم کشورهای دیگر به شیوه های دیگر تکرار شود.

او درباره ترجمه سیمین دانشور نیز معتقد است: احساس می کنم تجربه نویسندگی دانشور در نوع ترجمه تاثیر زیادی داشته است. سیمین با درک عمیق از ادبیات ایران توانسته است «بنال وطن» را با حفظ داستان و اصالت احساسی اثر، بسیار هنرمندانه و قابل فهم به فارسی برگرداند و به ترجمه خوب کتاب کمک شایانی کرده است. . تبحر او در خلق فضاهای احساسی و انسانی به او در ترجمه بهتر کتاب کمک کرده است.

کتاب «بنال وطن» پر از لحظات احساسی و تنش های پیچیده بود

دشتی درباره چالش های روایت این کتاب نیز گفت که نتوانسته این کتاب را با یک لحن بخواند و افزود: قطعا بازی داشتم. کتاب پر از لحظات احساسی و تنش های پیچیده بود. در حین ضبط سعی کردم به عمق معنای هر جمله و کلمه توجه کنم تا بتوانم احساسات، عشق و دلسوزی و هر آنچه را که در لایه های مختلف داستان نهفته بود، منتقل کنم. به ویژه سعی کردم به گفتار هر یک از شخصیت ها و تغییرات تدریجی ذهنی آنها در این مسیر توجه کنم. هر کدام از شخصیت های بنال وطن ویژگی های خاص خود را داشتند، بنابراین سعی کردم در هر کدام به لحن و ریتم مناسب برسم.

کتاب های «بنال وطن» و «سوشون» هر دو در قالب داستان به بیان ظلم و مقابله با ظلم می پردازند.

این سخنران افزود: به عنوان مثال کشیش شخصیتی است که رنج زیادی کشیده و در عین حال متفکر است. او مردی است که در روستایش کشیش است، همه او را دوست دارند، بنابراین به لحنی آرام و متفکر نیاز دارد. لذا سعی کردم این را در صوت و لحن در روایات از زبان ایشان رعایت کنم. در مقابل، شخصیت های دیگری بودند که ممکن است لحن تندتری داشته باشند. بنابراین برای من مهم بود که لحن و شخصیت هر شخصیت را بشناسم تا بتوانم نقش او را بیان کنم و سعی کردم بهترین کار را انجام دهم. این کتابی بود که تاثیر زیادی روی من گذاشت. اشک زیادی در چشمانم حلقه زد. در حالی که من آدمی نیستم که خیلی زود احساساتی شوم، از خیلی جاها عصبانی شدم و برای این کتاب اشک در چشمانم حلقه زد.

وی درباره کتاب های دیگری که دوست داشت معرفی کند نیز گفت: کتاب دیگری که از اعلام آن لذت بردم، کتاب «فردا متشکرم» با ترجمه است. ابوالفضل اللهدادی is این کتاب درباره بانوی اول و همسر نخست وزیر فرانسه است. او در این کتاب تمام مقالاتی را که در طول ۳۰-۴۰ سال روزنامه نگاری منتشر کرده است، گردآوری کرده است. این یکی از کتاب های مهمی بود که به خواندنش افتخار می کنم.

دشتی در پایان درباره شباهت مضامین «بنال وطن» و «سوشون» توضیح داد: آخرین نکته ای که برایم جالب بود این است که کتاب «بنال وطن» از نظر محتوایی شبیه «سوشون» بود. هر دو در قالب داستان ظلم و مقابله با ظلم را بیان کرده اند. برای مثال در «سوشون» زری به عنوان شخصیت اصلی دچار تحولی درونی می شود و سفری معنوی را تجربه می کند. ابتدای داستان درباره زنی خانه دار مطیع است که سعی می کند به آداب و رسوم خانواده وفادار بماند. اما پس از مرگ یوسف و مواجهه با واقعیت های تلخ جامعه، درک جدیدی از مبارزه و ظلم پیدا می کند. این سفر درونی، زری را از یک زن خانه دار به نماد مبارزه و سرسختی تبدیل می کند. در داستان «بنال وطن» کشیش کومالو نیز این سفر درونی را تجربه می کند. او در سفر از روستای خود به ژوهانسبورگ سفری شبیه سفر زری را تجربه می کند که در نهایت به درک عمیق ایمان و گذشت و نیاز به وحدت انسانی می انجامد.