تغییرات در پوشش ابری؛ عامل غیرمنتظره گرمایش جهانی

به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه اِرث در گزارشی آورده است: افزایش سطح آب دریاها، ذوب‌شدن یخچال‌های طبیعی و امواج گرمای اقیانوس‌ها در سال ۲۰۲۳ میلادی، در زمینه گرم‌ شدن آب‌وهوا در همه دسته‌بندی‌های قابل اندازه‌گیری، رکوردهایی هشداردهنده‌ به جای گذاشت.

یکی از نگران‌کننده‌ترین این رکوردها افزایش میانگین دمای جهانی بود که به حدود ۱.۵ درجه سانتی‌گراد (۲.۷ درجه فارنهایت) بالاتر از سطح قبل از صنعتی‌شدن رسید.

دانشمندان در تلاش هستند تا مشخص کنند چه چیزی باعث این افزایش ناگهانی گرمایش جهانی شده است.

آن‌ها تأثیرات انسانی مانند گازهای گلخانه‌ای، پدیده اِل‌نینو و رویدادهای طبیعی مانند فوران‌های آتشفشانی را در نظر گرفتند. با این حال، این عوامل یک شکاف گرمایشی توضیح‌ناپذیر به میزان ۰.۲ درجه سانتی‌گراد ایجاد می‌کنند.

نظریه جدید: تغییرات در پوشش ابری

یک گروه از پژوهشگران مؤسسه آلفرد وگنر (AWI) در آلمان معتقدند تغییرات در پوشش ابری زمین ممکن است این شکاف گرمایشی را توضیح دهد.

دکتر هِلگه گوسلینگ (Helge Goessling)، سرپرست این گروه پژوهشی می‌گوید: علاوه بر تأثیر اِل‌نینو و گرم‌شدن طولانی‌مدت مورد انتظار ناشی از گازهای گلخانه‌ای انسان‌زاد (تغییرهایی که به دست انسان در طبیعت صورت می‌گیرد)، درباره چندین عامل دیگر قبلاً بحث شده است که احتمالاً در افزایش میانگین دمای جهانی از سال ۲۰۲۳ میلادی، به‌طور شگفت‌آوری دخیل باشند.

گوسلینگ عواملی مانند افزایش فعالیت خورشیدی، بخار آب اضافی ناشی از فوران‌های آتشفشانی و کاهش ذرات معلق جَو را ذکر کرد؛ اما با وجود این عوامل، همچنان برای افزایش دمای ۰.۲ درجه سانتی‌گراد (۰.۳۶ درجه فارنهایت) توضیحی وجود ندارد.

معمای شکاف ۰.۲ درجه

گوسلینگ خاطرنشان کرد: توضیح دلیل شکاف ۰.۲ درجه در سال ۲۰۲۳ میلادی، اکنون یکی از سؤالاتی است که برای یافتن پاسخ آن در پژوهش‌های اقلیمی تلاش می‌شود.

دانشمندان علم مدل‌سازی اقلیمی مؤسسه آلفرد وگنر و مرکز اروپایی پیش‌بینی‌ میان‌مدت وضع هوا (ECMWF) برای بررسی بیشتر این موضوع، داده‌های ماهواره‌ای ناسا (اداره کل ملی هوانوردی و فضای آمریکا) را تجزیه‌ و تحلیل کردند.

آن‌ها از داده‌های تحلیل مجدد مرکز اروپایی پیش‌بینی‌ میان‌مدت وضع هوا نیز استفاده کردند که داده‌های رصدی را با مدل‌های اقلیمی ترکیب می‌کند. این داده‌ها روند هشداردهنده‌ای را نشان داد: در سال ۲۰۲۳ میلادی کم‌ترین آلبدوی سیاره‌ای، حداقل از سال ۱۹۴۰ میلادی تاکنون به ثبت رسیده است.

آلبدو یا سپیدایی، درصد بازتاب نور از سطح یک جسم است. مقادیر این کمیت می‌تواند از صفر (تاریک مطلق) تا یک (روشن مطلق) تغییر پیدا کند. دمای یک سیاره عملاً تحت تأثیر میزان انعکاس انرژی خورشیدی، موسوم به سپیدایی سیاره و اثرات گازهای گلخانه‌ای است.

آلبدوی پایین‌تر به معنای بازتاب کمتر نور خورشید است که به افزایش دمای جهانی کمک می‌کند؛ اما چه چیزی باعث کاهش آلبدو شده است؟

پاسخ این سؤال در کاهش ابرهای کم‌ارتفاع، به‌ویژه در عرض‌های جغرافیایی متوسط شمالی و مناطق استوایی نهفته است. این روند در اقیانوس اطلس که به طور اتفاقی رکورددار گرمای غیر معمول در سال ۲۰۲۳ میلادی بود، نمود بیشتری داشت.

گوسلینگ گفت: مشهود است که شرق اقیانوس اطلس شمالی که یکی از محرک‌های اصلی آخرین جهش دمای متوسط جهانی است، با کاهش چشمگیر ابرها در ارتفاع پایین مشخص می‌شود.

کاهش پوشش ابری در ارتفاع پایین به معنای کاهش آلبدوی زمین و تشدید گرمایش جهانی است.

کاهش پوشش ابری به‌ویژه در ارتفاعات پایین، توانایی زمین را برای انعکاس تشعشعات خورشیدی کاهش می‌دهد و به گرمایشی که قبلاً توسط گازهای گلخانه‌ای ایجاد شده است، می‌افزاید.