جایگاه دوم ایران در تولید علم و رتبه اولِ مقالات چاپ چهاربعدی در جهان اسلام

به گزارش روز شنبه گروه علمی ایرنا از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، علی نایبی در بیان اهمیت نسل پنجم صنعت گفت: نسل پنجم صنعت یا انقلاب صنعتی پنجم (Industry ۵) ریشه در مفهوم صنعت نسل چهارم دارد و به بررسی پیشرفت کشورها در دهه نخست قرن ۲۱ و توانایی آنها در ایجاد تأثیرات پایدار در دهه‌های آینده می‌پردازد. این نسل از صنعت نه‌تنها بر رفع نیازهای اقتصادی تمرکز دارد، بلکه به نیازهای زیست‌محیطی نیز توجه ویژه‌ای دارد و بر تولید سبز به‌عنوان یک اولویت کلیدی تأکید می‌کند.

وی افزود: صنعت نسل پنجم با هدف تحقق وعده‌های دیجیتال‌سازی پیشرفته، کلان‌داده‌ها و هوش مصنوعی، به‌دنبال تقویت نقش این فناوری‌ها در پاسخ به نیازهای جدید و الزامات نوظهور در حوزه‌های صنعتی، اجتماعی و زیست ‌محیطی است و این رویکرد شامل استفاده گسترده از داده‌ها و هوش مصنوعی برای افزایش انعطاف‌پذیری تولید و ایجاد زنجیره‌های ارزش قدرتمندتر در دوران تحول دیجیتال خواهد بود.

معاون فناوری و نوآوری مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام به فناوری‌های کلیدی در این حوزه اشاره کرد و گفت: در نسل پنجم صنعت از فناوری‌هایی مانند چاپ چهاربُعدی، ربات‌های همکار (کوبوت‌ها)، واقعیت افزوده و مجازی، محاسبات شناختی، دوقلوی دیجیتال و تولید افزودنی بهره گرفته می‌شود.

نایبی توضیح داد این فناوری‌ها فرایندهای تولیدی را به‌گونه‌ای طراحی می‌کنند که انسان نقش محوری در آن‌ها و توانایی تنظیم و بهینه‌سازی این فرایندها را براساس نیازهای خود داشته باشد و این تحول، زمینه‌ای برای پیشرفت صنایع مختلف و افزایش خلاقیت و کارآمدی در تولید ایجاد خواهد کرد.

نایبی بر اهمیت فناوری‌های نسل پنجم صنعت هم گریزی زد و بررسی و تحلیل جایگاه علمی این فناوری‌ها میان کشورهای پیشرو جهانی و اسلامی در بازه زمانی ۱۰ ساله را مهم عنوان کرد.

وی به وضعیت ایران در برخی حوزه‌های فناوری‌های نسل پنجم اشاره کرد و گفت: با وجود پیشرفت‌های مناسب در توسعه فناوری و محصولات، به دلیل برخی محدودیت‌ها، میزان انتشار تولیدات علمی ایران در عرصه بین‌المللی محدود بوده است.

معاون فناوری و نوآوری مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: همانگونه که در جدول شماره یک آمده است، روند رشد پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه فناوری‌های نسل چهارم و پنجم صنعت، از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۳ در حال افزایش است.

با توجه به نتایج به دست آمده از پایگاه نمایه‌سازی وب آو ساینس، یک میلیون و ۹۲ هزار و ۳۰۵ پژوهش در زمینه فناوری‌های نسل چهارم صنعت انجام شده و از ۵۳ هزار و ۸۲۳ پژوهش در سال ۲۰۱۴ به یک میلیون ۵۵ هزار و ۸۱ پژوهش در سال ۲۰۲۳ رسیده است. همچنین، ۱۵۹ هزار و ۲۴۳ پژوهش در زمینه فناوری‌های نسل پنجم صنعت انجام شدو از ۶ هزار و ۳۸۰پژوهش در سال ۲۰۱۴ به ۲۵ هزار و ۲۷۸ پژوهش در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

وی ادامه داد: بر اساس جدول بالا کشورهای ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و مالزی به ترتیب با هزار و ۸۷۳، هزار و ۶۲۵ و هزار و ۶۱۱ مدرک، بیشترین تولیدات علمی را در فناوری‌های نسل پنجم صنعت داشته‌اند.

معاون فناوری و نوآوری مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام یکی از نکات قابل توجه را در این گزارش‌ها، رتبه جهانی ایران در چاپ چهار بعدی دانست و گفت: ایران در این فناوری با کسب رتبه یازدهم جهانی، جایگاه نخست را در کشورهای جهان اسلام به خود اختصاص داده است.

همچنین به گفته وی جایگاه ایران در سایر فناوری‌های نوین نیز به این شرح است؛

رتبه ۲۳ جهانی در فناوری‌های تولید افزودنی

رتبه ۲۹ جهانی در محاسبات شناختی

رتبه ۳۷ جهانی در حوزه واقعیت مجازی

رتبه ۳۸ جهانی در فناوری دوقلوی دیجیتال

رتبه ۴۲ جهانی در فناوری واقعیت افزوده

رتبه ۶۰ جهانی در حوزه فناوری ربات همکار

به گزارش ایرنا، چاپ سه‌بعدی هر فرایندی را گویند که در آن با قرارگیریِی پی‌درپی لایه‌هایی روی یکدیگر، در یک سطح‌مقطع دوبعدی، اشیائی سه‌بعدی ساخته می‌شود. چاپ چهاربعدی بُعد تحول را در طول زمان نیز اضافه می‌کند. بنابراین نوعی ماده قابل برنامه‌ریزی است که در آن محصول چاپی پس از فرآیند ساخت با عوامل موجود در محیط واکنش نشان داده و متناسب با آن شکل خود را تغییر می‌دهد.