خانیکی: در عصر ظلمت امکان گفت‌وگو از بین می‌رود

به گزارش ایرنا از روابط عمومی انتشارات وازن دنیا، نشست نقد و بررسی کتاب «عصر تاریکی» برگزار شد. هادی خانیکی، حسینعلی نوذری، حامد زارع و همچنین حمید هاشمی خندانی به عنوان مترجم اثر در مرکز شهر کتاب برگزار شد.

او کتاب «عصر تاریکی» را نوشت. برایان تیتلیداستان زندگی سیاسی امپراتور بوکاسا، دیکتاتور کشور آفریقای مرکزی را روایت می کند. این کتاب به تازگی در قالب مجموعه پرتره های سیاسی «شاهد عینی» توسط انتشارات وازن دنیا راهی بازار کتاب شده است.

هادی خانیکی وی به جنبه های جالب مطالعه بوکاسا در ادبیات استعماری و پسااستعماری پرداخت و با اشاره به نسل او گفت: شاهد انتشار و تأثیرگذاری آثار مهمی چون «انقلاب آفریقا» و «چهره استعمارگر و چهره» بوده ایم. مستعمرات نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی.

در عصر تاریکی که آرنت به آن اشاره می کند، مفاهیم به هم می ریزند و تنها راه برون رفت از این وضعیت، روی آوردن به دیالوگ است.

استاد علوم ارتباطات و کارشناس رسانه با اشاره به کتاب «انسان در عصر تاریکی» نوشت. هانا آرنتبرای تحلیل مفهوم عصر تاریک برگرفته از اشعار برتولت برشت پرداخت و آن را معادل دوران تاریکی دانست. او با خواندن بخش‌هایی از نوشته‌های برشت توضیح داد: در عصر تاریکی که آرنت به آن اشاره می‌کند، مفاهیم به هم ریخته و تنها راه برون‌رفت از این وضعیت، روی آوردن به گفت‌وگو است.

وی با اشاره به اینکه اقدامات بوکاسا در تاریخ بی سابقه نیست، ادامه داد: اما آنچه یک دوره را به عصری تاریک تبدیل می کند، سردرگمی در مفاهیم است. به عنوان مثال می توان به اختصاص یک چهارم بودجه دولت به مراسم تاجگذاری بوکاسا اشاره کرد و با یادآوری جمعیت اندک آفریقای مرکزی این سوال را مطرح کرد که چگونه رهبر چنین کشور کوچکی می تواند خود را امپراتور خطاب کند؟

خانیکی در پایان تاکید کرد: در عصر تاریکی، پیوند نظریه و عمل گسسته می شود، دال ها بی معنا می شوند، سنت ها می میرد و منابع مرجعیت کاهش می یابد. این فقدان سنت و اقتدار باعث ضعیف شدن جوامع می شود و در چنین فضایی نه تنها گفتگو نمی شود، بلکه امکان آن نیز از بین می رود.

بوکاسا در ۶ سالگی روش های خشونت آمیز را آموخت

حامد زارع وی به شیوه خاص کتاب در برخورد با موضوع اشاره کرد و گفت: نویسنده قبل از ورود به بحث اصلی درباره بوکاسا به موضوع غارت منابع قاره آفریقا توسط استعمارگران اروپایی می پردازد. به همین دلیل نقطه شروع این کتاب را می توان موضوع فرهنگ استعماری دانست.

مدیر مجله پولیسیان یادآور شد: بوکاسا در ابتدا به عنوان کارگر در یک شرکت جنگلداری مشغول به کار بود و در همان زمان شاهد مرگ پدرش بود. جالب اینجاست که او در ۶ سالگی از همان استعمارگران فرانسوی روش های خشونت آمیز را آموخت.

تاریک ترین فصل استعمار در آینه یک کتاب

حسینعلی نوذری که با ترجمه و تحلیل آثار یورگن هابرماس معروف است، وی بر اهمیت برگزاری جلسات تاریخ سیاسی تاکید کرد و گفت: کتاب «عصر تاریک» فراتر از روایت زندگی بوکاسا است. این کتاب یک داستان تکراری است که از قرن بیستم ادامه داشته است.

استعمار بدون آمادگی جامعه محقق نمی شود، در این منطقه ما چنین داستان هایی را با جان و دل لمس کرده ایم

این پژوهشگر علوم سیاسی با اشاره به تجربه مشترک ساکنان خاورمیانه افزود: ما این گونه داستان ها را با جان و دل در این منطقه لمس کرده ایم. اگرچه ایران استعمار مستقیم را تجربه نکرده است، اما همواره صحنه رقابت و تقسیم منافع بین قدرت‌های جهانی از انگلستان و آمریکا گرفته تا چین و روسیه بوده است.

نوذری با استناد به نظرات منتقدان تیتلی، قاره آفریقا را در این کتاب آینه تمام قد استعمار توصیف کرد، اما هشدار داد که این نباید بهانه ای برای کنار گذاشتن مسئولیت و فرافکنی باشد، زیرا استعمار بدون آمادگی جامعه محقق نمی شود.

وی در پایان ضمن تمجید از ترجمه روان و شیوای کتاب، علیرغم برخی جهش های متنی طبیعی، به رویکرد متمایز نویسنده اشاره کرد و افزود: روایت زندگی بوکاسا با استفاده از روش پساساختارگرایی، از اثر فراتر رفته است. از یک رمان تاریخی صرف، اگرچه هنوز با آن همان مسیر است.

در پایان این جلسه، حمید هاشمی خندانیمترجم کتاب به برنامه‌های آتی مجموعه «شاهد عینی» از انتشارات وزن دنیا اشاره کرد که قصد دارد با جدیت بیشتری به بررسی پرتره‌های مهم سیاسی و دوره‌های تاریخی آنها بپردازد.

او کتاب «عصر تاریکی» را نوشت. برایان تیتلی با ترجمه حمید هاشمی خندانی به زبان فارسی در ۱۳ فصل و ۳۸۰ صفحه در قطع راگای با کاغذ حجیم و جلد شومیز منتشر شده است.