درس‌هایی از دوران فراز تمدن اسلامی؛ راه دستیابی به تمدن چگونه همواره می‌شود؟
تهران- ایرنا- کتاب «مقابله ایرانیان با آسیب های اجتماعی در دوران ظهور تمدن اسلامی» نوشته حمید فاضل قانع توسط پژوهشگاه علوم انسانی اسلامی صدرا و با همکاری پژوهشگاه آسیب های اجتماعی دانشگاه شهید منتشر شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، تمدن اسلامی یکی از موضوعات مهمی است که نه تنها به هویت جهان اسلام اشاره دارد، بلکه در عصری که تمدن غرب خود را بی رقیب دیده است، می تواند در شناسایی جهان اسلام بسیار موثر باشد. اما فراز و نشیب هایی که این تمدن از سر گذرانده از مواردی است که می تواند موضوع تحقیق باشد.
دانش اجتماعی مسلمانان با رویکردها و اقشار گوناگون، وظیفه اندیشیدن عمیق در اصلاح جامعه اسلامی و تهذیب دائمی فرهنگ از انحرافات را بر عهده گرفته است. مسئله ای که بررسی نحوه مقابله این دانش با آسیب های اجتماعی و استخراج الگوهای کنترلی این آسیب ها را از متون و آثار اندیشمندان مسلمان مهم می کند.
دوره زمانی انتخاب شده، دوره عروج جامعه مسلمان به سمت تمدن است. موفقیت مسلمانان در رسیدن به تمدنی پویا که طی چندین قرن جامعه مسلمانان را پیشرو و پیشگام تمدن جهانی قرار داد، دلیلی بر توانایی اجتماعی مسلمانان در کنترل انواع آسیب های اجتماعی است. جامعه ای توانایی و امکان دستیابی به تمدنی را دارد که عاری از انواع آسیب های اجتماعی و آفت های هنجاری باشد یا آن ها را به نحو شایسته ای کنترل کرده باشد.
همچنین این موفقیت نشانه دقت و انتخاب صحیح راه های مقابله با انواع انحرافات است. در عصر حاضر که جامعه ایرانی آماده استقرار تمدنی جدید است، بازخوانی تجربه موفق پیشینیان و آشنایی با روش ها و الگوهای آنان برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی می تواند بسیار کمک کننده باشد. از این رو می توان آن مدل ها و روش ها را به روز کرد تا کارایی آن را در پاسخگویی به نیازهای نوظهور جامعه بشری مشاهده کرد و با تقویت درونی جامعه ایرانی، راه دستیابی به تمدن را هموار کرد.
وی کتاب «مقابله ایرانیان با آسیب های اجتماعی در دوران ظهور تمدن اسلامی» را تألیف کرد. حمید فاضل قانع با این محور و موضوع، توسط پژوهشگاه علوم انسانی اسلامی صدرا و با همکاری پژوهشگاه آسیب های اجتماعی دانشگاه شهید در ۲۲۱ صفحه منتشر شده است.
مطالب این کتاب در چهار فصل شامل بررسی اجمالی/ ظرفیت سنجی رویکرد خطا/راهبردهای مقابله با آسیب های اجتماعی/خلاصه و نتیجه گیری در ۲۲۱ صفحه نوشته شده است.
در بخشی از مقدمه این اثر به قلم نویسنده آمده است: نگاهی دوباره به گذشته تاریخی جامعه مسلمانان و بازخوانی روش ها و الگوهای مؤثر مسلمانان در دوره تمدن، می تواند سرنخ خوبی برای شناخت دلایل موفقیت مسلمانان در تشکیل جامعه ای پیشرفته و متمدن. که در آن انواع آسیب های اجتماعی به خوبی کنترل می شد. روشن است که اگر جامعه ای در انواع آسیب ها و معضلات اجتماعی غوطه ور شود، از حرکت در مسیر تمدن باز می ایستد.
پس درخشش جامعه مسلمان در عصر تمدن خود گواه بر این است که مسلمانان در آن دوره با شایستگی توانسته اند آسیب های موجود در جامعه را کنترل کنند و با تکیه بر دانش اجتماعی خود، روش های مؤثری در شناسایی علل شکل گیری انواع و اقسام آن ها داشته باشند. از آسیب ها و از کنترل بهینه استفاده کرده اند.
آشنایی با روش ها و الگوهای جامعه مسلمان برای کنترل انواع آسیب های اجتماعی در دوران پس از تمدن مستلزم نگاهی جزئی به رویدادهایی است که در تاریخ اجتماعی یا جامعه شناسی تاریخی مورد توجه قرار می گیرد. در این رویکرد از طریق تحلیل لایه های زیرین تحولات اجتماعی می توان به تأثیر بینش، گرایش و کنش افراد در تحقق رویدادها دست یافت و با مطالعه روند و پیامد رفتار افراد در یک بازه زمانی معین، بررسی تحولات جامعه و تغییرات سبک زندگی در سیر تاریخ این رویکرد با نگاهی اجتماعی به تاریخ، نقش افراد و گروه‌های اجتماعی را برجسته‌تر می‌بیند و به زندگی روزمره مردم توجه می‌کند. سبک زندگی با چنین دیدگاهی، پژوهش حاضر با مراجعه به آثار مکتوب به جا مانده از آن دوران، به تحولات اجتماعی مسلمانان در دوران تمدن می پردازد.
منبع : خبرگزاری ایرنا
