سلول‌های چربی، خاطره چاقی را فراموش نمی‌کنند

به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سای‌تِک‌دِیلی در گزارشی آورده است: هرکسی که تا به حال سعی کرده چند کیلو وزن اضافی خود را کاهش دهد، معنای ناامیدی را می‌داند: در ابتدا وزن کاهش می‌یابد؛ اما در عرض چند هفته بازمی‌گردد که در اصطلاح پزشکی به آن یویو (برگرفته از نام یک اسباب‌بازی دایره‌ای شکل که بالا و پایین می‌رود) می‌گویند.

اثر یویو در واقع یک چرخه معیوب است که طی آن، وزن فرد کاهش می‌یابد، اما پس از مدتی، دوباره وزن او برمی‌گردد و این روند بارها و بارها تکرار می‌شود.

پژوهشگران دانشگاه فنی فدرال زوریخ در سوئیس به سرپرستی فردیناند فون ماین (Ferdinand von Meyenn)، استاد تغذیه و اِپی‌ژنتیک متابولیک، به تازگی دریافته‌اند که این پدیده، ریشه در اِپی‌ژنتیک دارد.

اِپی‌ژنتیک بخشی از ژنتیک است که اساس آن به جای توالی بلوک‌های سازنده ژنتیکی، نشانگرهای شیمیایی کوچک و در عین حال مشخص روی این بلوک‌ها است. توالی این بلوک‌ها طی یک دوره زمانی طولانی تکامل یافته است؛ همه ما آن‌ها را از والدین خود به ارث می‌بریم. از سوی دیگر، نشانگرهای اِپی‌ژنتیک پویاتر هستند: عوامل محیطی و عادات غذایی و وضعیت بدن ما از جمله چاقی می‌توانند آن‌ها را در طول زندگی تغییر دهند.

اما آن‌ها می‌توانند سال‌ها، گاهی اوقات چندین دهه پایدار بمانند، و در این مدت، نقشی مهم در تعیین اینکه کدام ژن‌ها در سلول‌های ما فعال باشند و کدام ژن‌ها فعال نباشند، ایفا کنند. لورا هینت (Laura Hinte)، یک از پژوهشگران این گروه، می‌گوید: اِپی‌ژنتیک به سلول می‌گوید چه نوع سلولی است و چه کاری باید انجام دهد.

پژوهشگران، سلول‌های چربی موش‌های دچار اضافه وزن و موش‌هایی که وزن اضافی آن‌ها با رژیم‌های غذایی کاهش داده شده بود، بررسی کردند. بررسی‌های آن‌ها نشان داد چاقی به تغییرات اپی‌ژنتیکی در هسته سلول‌های چربی منجر می‌شود. نکته ویژه درباره این تغییرات این است که حتی پس از رژیم غذایی نیز باقی می‌مانند. فون ماین می‌گوید: سلول‌های چربی حالت اضافه وزن را به خاطر می‌آورند و می‌توانند راحت‌تر به این حالت برگردند.

این پژوهش اولین پژوهشی است که نشان می‌دهد سلول‌های چربی دارای حافظه اپی‌ژنتیکی چاقی هستند و چاقی را به یاد می‌آورند.

این سازوکار در بدن انسان‌ها نیز وجود دارد؛ بنابراین، پژوهشگران معتقدند پیشگیری از چاقی بهترین روش مبارزه با آن است.