سنجش بهره‌وری انتشار مقالات پژوهشگاه‌های ایران در پایگاه‌های WOS و ISC
تهران- ایرنا- رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام از سنجش بهره‌وری کمی و کیفی انتشار مقالات مؤسسات پژوهشی کشور در دو پایگاه بین‌المللی «وب آو ساینس» و استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خبر داد و گفت: این سنجش بر مبنای نتایج رتبه بندی اعلامی سال ۱۴۰۲ صورت گرفته است.
به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، سید احمد فاضل‌زاده اظهار داشت: بهره‌وری در موسسات آموزشی و پژوهشی نیز مانند سایر سازمان‌ها باید بررسی و مطالعه شود و از آنجا که یکی از مهم‌ترین کارکردهای موسسات پژوهشی، انجام پژوهش است، بررسی بهره‌وری این دسته از موسسات می‌تواند بر اساس برون‌دادهای پژوهشی شکل گیرد. از آنجا که مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) به‌عنوان متولی رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور به شمار می‌رود بر مبنای نتایج رتبه‌بندی اعلامی سال ۱۴۰۲ بهره‌وری کمی و کیفی انتشار مقالات موسسات پژوهشی کشور در پایگاه‌های بین‌المللی WOS و ISC سنجیده شده است.
وی خاطرنشان کرد: مقالات مورد بررسی مربوط به سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰ میلادی) و این آخرین سالی است که داده‌های آن در بانک اطلاعاتی رتبه‌بندی موجود است، در آخرین رتبه‌بندی موسسات پژوهشی ایران نیز لحاظ شد. مبنای شاخص‌ها کمی و کیفی است که به صورت کلی و سرانه مورد محاسبه قرار گرفت و شامل شاخص‌هایی از قبیل تعداد کل مقالات، مقالات نشریات Q۱ و سرانه مقالات اعضای هیات علمی، سرانه مقالات نشریات Q۱ و چندین شاخص دیگر است. ( Q۱ نشان دهنده این است که مجله یا نشریه جزء ۲۵ درصد صدر یک طبقه است.)
فاضل‌زاده انتشار مقالات بین‌المللی در راستای مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری و بهره‌وری کمی و کیفی مقالات منتشر شده را در چند شاخص قابل سنجش دارای اهمیت دانست و گفت: ضریب تاثیر مجلات به‌عنوان یک شاخص کیفی همواره با توجه محققان در انتشار مقالات همراه بوده و متوسط ضریب تاثیر مقالات بین‌المللی موسسات پژوهشی که در پایگاه (Web Of Science) نمایه شده برابر ۱.۹ است. پایگاه WOS بزرگ‌ترین و معتبرترین پایگاه استنادی علمی جامع و مهم‌ترین پایگاه مقالات برای دانشجویان سراسر جهان است.
(پایگاه WOS یا Web Of Science) توسط تامسون رویترز در آمریکا تاسیس شده و پیشتر به Web of Knowledge شناخته می‌شد یک پایگاه علمی آنلاین است که با رویکرد نمایه کردن و تعیین کردن میزان ارجاع‌دهی و استناد دهی به مقالات و ژورنال ها به وجود آمده است)
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (Islamic World Science Citation Center موسوم به ISC) هم یک سامانه اطلاع‌رسانی علمی است که در صدد رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران و جهان اسلام و تجزیه و تحلیل مجلات علمی کشورهای اسلامی بر اساس معیارهای علم‌سنجی معتبر اسلامی است و ایران با تولید ISC، بعد از ایالات متحده که ۶۰ سال در مطالعات استنادی تجربه دارد و نیز بعد از کشور هلند، سومین نظام استنادی جهان را بنیان‌گذاری کرده است.
رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام این را هم گفت که به لحاظ کمی سرانه مقالات بین‌المللی اعضای هیات علمی موسسات پژوهشی در این پایگاه برابر ۰.۸ است. میانگین تعداد مقالات موسسات پژوهشی ۵۱.۰۹ مقاله نمایه شده در پایگاه ISC هم نشان‌دهنده ضریب نفوذ مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام موسوم به آی.اس.سی در سطح جامعه است.
وی سرانه انتشار مقالات ISC را برای هر عضو هیات علمی به طور میانگین ۱.۲۲ اعلام کرد و افزود: موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) به عنوان سومین پایگاه استنادی مستقل جهان بعد از دو پایگاه اسکوپوس و دبلیو. اُو. اس است که رسالت پاسخگویی به بخشی از نیازهای علمی، پژوهشی و فناوری کشور در زمینه هدایت، سنجش، ارزیابی و رصد علم و فناوری یا ایران، منطقه و کشورهای اسلامی جهان را بر عهده دارد. با توجه به اینکه پایگاه‌های اطلاعاتی بیشتر زیر سلطه کشورهای غربی است و با تاکید مقام معظم رهبری بر راه‌اندازی یک پایگاه استنادی برای کشورهای اسلامی، پایگاه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام راه‌اندازی شد.
تعداد پژوهشگاه‌های حاضر در رتبه‌بندی ملی ISC به تفکیک گونه
| موضوع | تعداد |
| علوم پایه و کشاورزی | ۷ |
| فنی و مهندسی | ۲۳ |
| هنر و علوم انسانی | ۳۳ |
| کل پژوهش‌ها | ۶۳ |
همچنین میانگین شاخص‌های مورد بررسی برای کل پژوهشگاه‌ها و هر یک از گونه‌های پژوهشگاه‌ها به تفکیک انجام شده که پژوهشگاه‌های علوم پایه و کشاورزی به لحاظ میانگین تعداد کل مقالات، تعداد مقالات Q۱، مقالات با مشارکت بین‌المللی و مقالات نمایه نیچر، رتبه اول را دارند اما در متوسط ضریب تأثیر، پژوهشگاه‌های فنی و مهندسی، حائز رتبه اول شده‌اند که نشان می‌دهد پژوهشگران این حوزه مقالات خود را در نشریات با ضریب تأثیر بالاتری به چاپ رسانده‌اند. در سرانه مقالات نیز به همین ترتیب پژوهشگاه‌های علوم پایه و کشاورزی در صدر قرار دارند.
نیچر یک مجله علمی میان رشته‌ای بریتانیایی و یکی از معدود ژورنال‌های دانشگاهی است که تحقیقات پایه در طیف گسترده‌ای از زمینه‌های علمی منتشر می‌کند.
میانگین انتشارات پژوهشگاه‌ها در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)
متن کامل گزارش «بهره‌وری پژوهشگاه‌های کشور در تولید مقالات علمی نمایه شده در پایگاه‌های بین‌المللی WoS و ISC» منتشر شده توسط ISC به نشانی قابل مشاهده و دسترسی است.
منبع : خبرگزاری ایرنا
