شب یلدا؛ فرصتی برای ایجاد رابطه عاطفی با کودک از راه قصه‌گویی
تهران – ایرنا – یک نویسنده کودک و نوجوان درباره قصه گویی و این سنت یلدا گفت: هدف از قصه گویی تنها سرگرمی، نصیحت و حتی آموزش نیست، کارکرد آن ایجاد ارتباط متقابل بین کودک و والدین یا کودک است. قصه گو؛ کودک به آن رابطه عاطفی نیاز دارد و داستان ابزاری است که به برقراری رابطه عاطفی کمک می کند.
قصه گویی یکی از تفریحاتی است که یلدا طولانی ترین شب سال را با آن سپری می کند. رسمی باستانی که حتی قبل از اختراع نوشتن وجود داشته و توسط انسان ها برای سرگرمی و آموزش استفاده می شده است. مفاهیم را می توان با کمک داستان به کودکان منتقل کرد و دایره لغات کودکان با داستان گسترش می یابد و توانایی تفکر را می آموزند. بخش مهمی از داستان گویی به رابطه بین کودک و والدین (یا شخصی که داستان می گوید) برمی گردد، رابطه ای که کودک به آن نیاز دارد و با آن رشد می کند.
محمود برآبادی وی در گفت و گو با خبرنگار کتاب ایرنا، در روزهای سرد انتظار شب یلدا، درباره قصه گویی به عنوان یکی از سنت های قدیمی که در این شب به یادگار مانده است، اظهار کرد: قصه گویی قدمتی دیرینه دارد و قبل از اختراع «خط»، مادران. برای فرزندانشان قصه تعریف می کردند. قصه گویی نوعی ارتباط بین مادر و فرزند بود که به وسیله آن رابطه عاطفی برقرار می شد و کودک نیز سرگرم می شد.
قصه گویی نوعی ارتباط بین مادر و فرزند بود که به وسیله آن رابطه عاطفی برقرار می شد و کودک نیز سرگرم می شد.
این نویسنده کودک و نوجوان تصریح کرد: قصه گویی در ابتدا شفاهی بود و پس از آن که صنعت چاپ رشد کرد و کتاب فراوان شد، بسیاری از داستان هایی که خانواده های ایرانی برای کودکان تعریف می کردند در بازار عرضه شد، مانند داستان های مردم کردستان. . سیستان و بلوچستان، فارس و مازندران که نویسندگان گردآوری و بازنویسی کرده اند و به صورت مکتوب موجود است.
نویسنده «محله خرگوش ها» با تاکید بر اینکه ارزش قصه گویی مستقیم که در آن مادر یا قصه گو در ارتباط مستقیم با شنونده و مخاطب است، بیش از داستان های مکتوب است، ادامه داد: دلیل آن این است که اگر ارتباط مستقیم مادر با او ارتباط مستقیم داشته باشد. یا هر قصه‌گویی که با کودک ایجاد شود، تأثیر بهتری بر ذهن و تفکر کودک می‌گذارد. تعامل (یعنی ارتباط دو طرفه بین قصه گو و مخاطب) و رابطه دو طرفه می تواند تأثیر بیشتری بر شنونده داشته باشد. در این تعامل است که قصه‌گو می‌فهمد که چگونه داستان را با توجه به حال و هوای نشان‌داده‌شده توسط مخاطب ادامه دهد و همچنین مخاطب می‌تواند تأثیر بیشتری از رفتار و حالات چهره‌ی قصه‌گو بگیرد و این باعث جذاب‌تر شدن داستان می‌شود. بگذار بنشیند
محمود برآبادی، نویسنده کودک و نوجوان
کودک به رابطه عاطفی با قصه گو نیاز دارد
برآبادی با تاکید بر اهمیت رابطه برقرار شده بین کودک و قصه گو، افزود: فرقی نمی کند که قصه گو از روی متن کتاب داستان را روایت کند یا خودش آن را روایت کند، رابطه عاطفی که بین این دو برقرار می شود مهم است. هدف از قصه گویی فقط سرگرمی، نصیحت و حتی آموزش نیست، بلکه کارکرد قصه گویی رابطه ای دوسویه بین کودک و والدین یا کودک و قصه گو است. کودک به آن رابطه عاطفی نیاز دارد و داستان ابزاری است که به برقراری رابطه عاطفی کمک می کند.
همه افراد جامعه به نوعی با قصه ارتباط دارند، بزرگترها به قهوه خانه ها و پاتوق های قصه گویی می رفتند و بچه ها در خانواده و خانه قصه می گفتند و می شنیدند.
نویسنده «راز باغ متروک» درباره علت کم رنگ شدن سنت قصه گویی در خانواده ها توضیح داد: این معضل دو دلیل دارد، یکی اینکه خانواده های امروزی نسبت به خانواده های نسل های قبل مشکل دارند، زندگی به گونه ای تغییر کرده است که فرصت هایی که در اختیار خانواده ها بود اکنون در دسترس است. وجود ندارد و مشغله های دیگری جای آن را گرفته است. همچنین جایگزین های زیادی برای قصه گویی وجود دارد، فضاهای مجازی و شبکه های ماهواره ای انواع غذاهای فکری را در اختیار کودکان قرار می دهند. در این فضا همه چیز از انیمیشن گرفته تا درس و مسائل تدریس خصوصی وجود دارد.
وی ادامه داد: در گذشته که رادیو وجود نداشت تنها وسیله سرگرمی کودک کتاب بود که البته در آن سال ها بسیار محدود بود. در همین حدود، کتاب های کودک محدودتر از کتاب های بزرگسال بود. کتاب‌های بزرگسالان ممکن است داستان‌هایی برای کودکان داشته باشند که برای آنها خوانده شده است. بچه ها در سال هایی که سواد نداشتند از طریق قصه گویی والدینشان ارتباط عاطفی برقرار می کردند و وقتی بزرگتر شدند با همسالانشان ارتباط برقرار می کردند. هر کودکی با تعریف اتفاقاتی که برایش رخ داده، داستانی را در رابطه با سایر کودکان تعریف می کرد. این رفتار در کودکان نوعی قصه گویی است و نوعی ساختن و پرداختن به قصه ای است که برای گوینده اتفاق می افتد. همچنین معلمان در مدارس می توانستند وظیفه قصه گویی را بر عهده بگیرند.
به گفته این نویسنده، در گذشته همه افراد جامعه به نوعی با قصه ارتباط داشتند، بزرگ ترها به قهوه خانه ها و پاتوق های قصه گویی می رفتند و بچه ها در خانواده و خانه قصه می گفتند و می شنیدند.
نویسنده «پاهای چاق شلنگ دراز» به بیان توصیه یلدایی در آستانه این سنت دیرینه پرداخت و گفت: باید به قصه گویی که ارتباطی دو سویه بین قصه گو و شنونده است، توجه بیشتری شود. رسانه های زیادی هستند که می توانند کودکان را سرگرم کنند و داستان را در قالب فیلم و انیمیشن منتقل کنند تا کودک سرگرم شود. هیچ چیز نمی تواند جای رابطه ای که بین اعضای خانواده در روایت داستان برقرار می شود را پر کند. توصیه می کنم در صورت امکان برای والدین این کمبود عاطفی را با هم نشینی و داستان خوانی پر کنند.
منبع : خبرگزاری ایرنا
