فضانوردان با داروهای تاریخ‌مصرف‌گذشته چه می‌کنند؟
تهران- ایرنا- یک پژوهش جدید نشان می‌دهد تاریخِ بیش از نیمی از داروهای موجود در ایستگاه فضایی بین‌المللی، در فضا به انقضا می‌رسد که مصرف برخی از آن‌ها ممکن است برای فضانوردان خطرناک باشد.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، وبگاه پاپیولار سایِنس آورده است: پزشکان توصیه می‌کنند از مصرف داروهای تاریخ مصرف گذشته خودداری کنیم، اما کسانی که در مریخ مستقر هستند و به هیچ داروخانه‌ای دسترسی ندارند، باید چه کنند؟ پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه دوک در آمریکا به‌تازگی پژوهشی انجام داده‌اند تا پاسخ این سؤال را بیابند.
آنان نتیجه گرفتند برای فضانوردانی که قصد سفر به فراتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی را دارند، باید کارهای بیشتری انجام گیرد تا از سلامت آنان اطمینان حاصل شود.
بسیاری از داروهای تجویزی، به ویژه داروهای مایع مانند انسولین و نیتروگلیسیرین پس از انقضا مضرتر می‌شوند؛ اما برخی دیگر مانند ایبوپروفن ممکن است فقط کم‌تأثیر شوند.
در هر صورت، معمولاً سال‌ها طول می‌کشد تا تاریخ مصرف بسیاری از داروهای رایج منقضی شود.
تا کنون، طولانی‌ترین دوره اقامت در فضا، اقامت ۳۴۱ روزه مارک وَنده هی (Mark Vande Hei) در ایستگاه فضایی بین‌المللی بوده؛ به همین دلیل چنین مشکلاتی در اکتشافات فضایی مطرح نبوده است.
در صورت بروز شرایط اضطراری وخیم نیز بازگشت به زمین فقط چند ساعت طول می‌کشد، نه چند ماه؛ البته مشروط بر اینکه مشکل فنی وجود نداشته باشد.
با این حال، موضوع تاریخ انقضای داروها برای فضانوردان مهم است؛ زیرا مأموریت‌های پرخطر و بی‌سابقه‌ای در آینده در پیش است که مرزهای اکتشافات انسانی را جابه‌جا می‌کنند.
کارشناسان هنوز به طور کامل نمی‌دانند محیط‌های خشن فضا و ماه و مریخ ممکن است تا چه میزان بر توان و پایداری طولانی‌مدت داروها تأثیر بگذارد.
پژوهش‌های متعدد گذشته نشان می‌دهد محیط‌های ریزگرانشی (محیطی که نیروی گرانشی در آن زیاد قوی نیست) ممکن است حداقل تا حدی بر داروها تأثیر بگذارند.
دَنیِل باکلَند (Daniel Buckland)، یکی از پژوهشگران در بیانیه‌ای گفت: این لزوماً به این معنا نیست که داروها کارایی ندارند؛ اما همان‌طور که وقتی در خانه راحت دراز کشیده‌اید نباید داروهای تاریخ‌مصرف‌گذشته استفاده کنید، آژانس‌های اکتشاف فضایی هم باید فکری برای کم‌تأثیر شدن داروهای تاریخ‌مصرف‌گذشته بکنند.
گروه پژوهشی فهرست داروهای ایستگاه فضایی بین‌المللی را بررسی و نتیجه‌گیری کرد از ۹۱ داروی بررسی‌شده، عمر فروشگاهی (مدت زمانی که در آن یک کالا، برای مصرف مناسب باقی می‌ماند) ۵۴ دارو، ۳۶ ماه یا کمتر بود.
آنان بر این باورند در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حدود ۶۰ درصد از تجهیزات داروخانه‌ای خدمه، قبل از پایان یک مأموریت فضایی طولانی منقضی می‌شود. این احتمال نیز وجود دارد تقریباً همه آن‌ها حتی اگر خطرناک هم نشوند، تأثیر خود را از دست بدهند و بی‌فایده شوند.
گروه پژوهشی فقط مشکل انقضای داروهایی در مأموریت فضایی در مریخ را بررسی کرد که کارشناسان معتقدند ۲۴ تا ۳۶ ماه طول می‌کشد.
پژوهشگران معتقدند افرادی که مسئول حفظ سلامت خدمه پروازهای فضایی هستند باید راه‌هایی برای تمدید انقضای داروها بیابند به نحوی که مدت مأموریت را کاملاً پوشش دهد؛ در غیر این صورت باید خطر فراوان تجویز داروی تاریخ‌مصرف‌گذشته را بپذیرند.
آنان طراحی تجهیزات داروخانه‌ای خودکفا در فضا یا برای استقرار در مریخ را به عنوان راه‌حل‌های بالقوه ناسا (اداره کل ملی هوانوردی و فضای آمریکا) و سایر آژانس‌های بین‌المللی پیشنهاد می‌کنند.
منبع : خبرگزاری ایرنا
