مسجدجامعی: صفویان رویای دولت ملی را عملی کردند

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، مراسم رونمایی از کتاب «سخنرانی در تاریخ عصر صفویه» خاطرات ایرانی استاد. رودی متیوبا حضور احمد مسجدجامعی، سیدمحمد بهشتی، میشم کرمی، سید حسین میثمی و علیرضا پلاسید در اول ژانویه ۱۴۰۳ در خانه اندیشمندان برگزار شد.

مسجد احمد جامعی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه در مورد تاریخ جامع ایران کمتر کار شده است، ادامه داد: حکومت صفویه رویای ایران را که قرن ها وجود داشت پیاده کرد. این رویا در واقع پس از سقوط ساسانیان در دل و جان ایرانیان وجود داشت. پس از دوره صفویه اقدامات اساسی برای رسیدن به حکومت ملی انجام شد. دولت قاجار با معانی آثار صفویه مشکلی نداشت، نوعی بازگشت به دوران صفویه در هنر، شهرسازی، معماری و… در دوره قاجار وجود داشت. این موضوع در دوره پهلوی تغییری نکرد.

وی با اشاره به اینکه جانشین حکومت صفویه حکومت آل بویه بود، تصریح کرد: پس از دوران صفویه ظرفیت و زمینه ای برای آنچه به عنوان آرزوی ایران می شناسیم وجود داشت.

به گفته وزیر سابق فرهنگ و ارشاد، ویژگی رودی مطیعی تسلط بر ایران است. متی به اسناد زیادی دسترسی داشت و بر اساس این اسناد، نگاه ویژه ای به دوران صفویه داشتند. او وارد رشته ای شد که کمتر ایران شناسی وارد آن شده بود.

برخی از ریشه های هنری موسیقی دستگاهی ریشه در دوران صفویه دارد

سید حسین میثمی وی درباره موسیقی دوران صفویه گفت: موسیقی این عصر بخش مهمی از تاریخ موسیقی ایران را در بر می گیرد. برخی از ریشه های هنری موسیقی دستگاهی ریشه در دوران صفویه دارد و پژوهش در این دوره می تواند به پاسخگویی به پرسش های موسیقی دستگاهی کمک کند. نظام تئوری موسیقی به دوره عباسیان برمی گردد.

این محقق درباره چگونگی شکل گیری آلات موسیقی گفت: وقتی رساله های دوران صفویه را بررسی کردم متوجه شدم در آن زمان از «دستگاه» به عنوان مفهوم استفاده می کردند. همچنین مفهوم گام (درجاتی که از بیس به بیس و از بیس به بیس می آید) در موسیقی عصر صفوی در فضایی مبهم قرار دارد.

به گفته وی، در زمان صفویه حدود ۴۰ رساله در موضوعات مذهبی و موسیقایی نوشته شده است. بسیاری از رساله نویسان نام خود را در این مجموعه ذکر نکرده اند. ممکن است رساله نویسان به دلیل مخالفت شاهان با موسیقی نام خود را ننوشته باشند.

علیرضا پلاسید وی با اشاره به اینکه ایرانیان در دوران استعمار وارد دوران مدرنیته استعماری شدند، ادامه داد: به همین دلیل است که دندان استعمار توسط اروپایی ها از دهان ایران بیرون کشیده شده است.

به گفته وی، رودی متیو او استاد برجسته تاریخ خاورمیانه است.

در ادامه این مراسم پیام رودی مطیعی پخش شد.

دوره صفویه را حلقه پیوند دوره میانی و مدرن می دانند

متی در این پیام گفت: احسان یارشاطر من را به میثم کرمی معرفی کرد. ایران کشوری منحصر به فرد و ترکیبی از عناصر مختلف است و کشوری است که هرگز منزوی نبوده و نیست.

وی ادامه داد: دوره صفویه بسیار جالب است، دوره صفویه را حلقه پیوند دوره میانی و مدرن می دانند. در دوره صفویه مؤسسات جدیدی تأسیس شد. ایران در دوران صفویه توانست با روابط تجاری خارجی ارتباط برقرار کند.

کتابی برای دلواپسان دوران صفویه

میثم کرمی با ارائه گزارشی از روند شکل گیری کتاب «سخنرانی در تاریخ عصر صفویه» او گفت: دوستی من با رودی متی یک رابطه ۲۰ ساله است. در دهه های گذشته که دوره صفویه در ایران شکل گرفت، رودی متی یکی از پرکارترین پژوهشگران است. او در بین غیر ایرانیان منطقه صفوی بهترین است، نصرت الله امینی شهردار تهران در زمان مصدق پدر همسرش بود.

گردآورنده مقالات کتاب جیفتارها در تاریخ عصر صفویه وی ادامه داد: درست است که رودی متی از صفویه پژوهان خوبی است، اما من به همین دلیل این کتاب را تدوین نکردم. به همین دلیل این اثر را خواندم زیرا در طول ۲۰ سالی که با رودی متی دوست بودم، به منابع نیاز داشتم. هر وقت از متی پرسیدم، او آنچه را که لازم داشتم آماده کرد و در اولین فرصت برایم فرستاد.

وی با تاکید بر اینکه روی هر صفحه از این کتاب زحمت کشیده شده است، افزود: مقالات مهمی از زبده ترین علمای صفوی جهان در کتاب وجود دارد. این کتاب به نمایندگی از جایگاه فرهنگی ایران و همه کسانی است که دغدغه شان حوزه صفویه است. فکر می کنم در طول ۸۰ یا ۹۰ سال گذشته آنچه به نام بزرگان علم نوشته شده به انگشتان دست هم نمی رسد.

محسن جوادی سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از این مراسم حضور داشت.

محمدرضا عزیزی رهبر ارکستر سازهای ملی روح الله خالقی او در این مراسم تار می نواخت.