مناسب‌‌ترین ورزش‌ها برای فتق را بشناسید!

فتق چیست و چگونه درمان می‌شود؟ آیا ورزش برای فتق مناسب است؟ بسیاری از افراد به عارضه فتق ناف دچارند. فتق انواع مختلفی دارد و به دلایل زیادی ممکن است که به وجود بیاید. اما نگران نباشید؛ هر نوع فتقی که داشته‌باشید، قابل درمان است. در این مطلب به طور مفصل به موضوع فتق ناف می‌پردازیم و چندین ورزش برای فتق و درمان آن معرفی خواهیم کرد.

فتق چیست و انواع آن کدام است؟

فتق یا همان (Hernia) نوعی بیماری است که در نتیجه بیرون‌زدگیِ یکی از اعضای داخلیِ بدن از یک نقطه یا سوراخ، در عضلات اطراف آن به وجود می‌آید. یعنی اگر به صورت غیرطبیعی، دیواره شکم‌تان دچار بیرون‌زدگی و تورم شود، شما به این بیماری دچار شده‌اید.

به بیان ساده‌تر، فتق زمانی اتفاق میفتد که قسمتی از اعضای بدن‌تان (معمولاً روده) از طریق یک نقطه ضعیف در بدن، دیواره عضلانی را پاره کند و به فضای دیگری وارد شود.

فتق می‌تواند در اعضای مختلف بدن ایجاد شود. این عارضه دارای انواع گوناگونی است که هر یک، مشخصات و روش‌های درمانیِ خاص خود را دارد. این بیماری براساس محل وقوع، به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• کشاله رانی: در این نوع فتق، برجستگی معمولاً در ناحیه کشاله ران یا درون کیسه بیضه اتفاق می‌افتد و بروز آن، در مردان شایع‌تر از زنان است.
•  رانی: این برجستگی معمولاً در قسمت بالای ران ایجاد می‌شود و بروز آن، در زنان شایع‌تر از مردان است.
•  نافی: این نوع بیرون‌زدگی معمولاً در اطراف ناف برجستگی ایجاد کرده و فقط زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات اطراف ناف ضعیف شوند و نتوانند این ناحیه را پشتیبانی کنند.
•  برشی: این نوع فتق معمولاً ربطی به ضعف عضلات بدن ندارد و به علت عمل جراحی ایجاد می‌شود. به این صورت که قبلاً با انجام عمل جراحی بر روی جداره شکم، عضلات از هم جدا شده‌ باشند.

چه چیزی باعث بروز بیماری فتق می شود؟

بیماری فتق ممکن است بدون هیچ علت و پیش‌زمینه‌ای و از بدو تولد همراه شما باشد؛ یا ممکن است به مرور زمان و با ضعفِ دیواره شکمی ایجاد شود. البته ناگفته نماند که فشار به این نواحیِ ضعیف نیز بروز فتق را تشدید می‌کند.

یعنی اگر عضلات دیواره شکمی‌تان ضعیف باشد و شما جسم سنگینی بلند کنید، احتمال بروز هِرنیا یا فتق در شما به بیش از ۶۰ درصد افزایش خواهد یافت. حتی بارداری که موجب فشار بیشتر به عضلات شکم و ضعیف‌تر شدنِ این عضلات می‌شود، نیز یکی از دلایل بروز فتق است.

عوامل دیگر بروز فتق

این عارضه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. در این قسمت به چندین مورد از آ‌ن‌ها اشاره می‌کنیم:

• بارداری
• اضافه وزن
• سرفه مزمن
• یبوست مزمن
• جابه‌جایی‌های مکرر اجسام سنگین
• آب آوردگی شکم
• جراحی‌های شکمی
• زمینه ژنتیکی و ارثی
• استفراغ مکرر و شدید

از آنجایی که یکی از دلایل فتق، اضافه وزن هست، توصیه می‌کنیم که همیشه مراقب سلامتی و وزن خود باشید. می‌توانید برنامه ورزشی غذایی مناسب خود را از مربیان فیتامین دریافت کنید.

راه‌های درمان فتق چیست؟

به جز فتق شکمی که تا ۴ سالگی به صورت خودبه‌خود درمان خواهد شد، مابقی انواع فتق را باید درمان کرد و معمولاً راهکار درمانیِ این بیماری، چیزی جز جراحی نیست. در عمل جراحی، پس از بیهوشیِ موضعی یا عمومی، شکافی در دیواره شکم ایجاد می‌کنند. سپس روده را به محل اولیه خود برگردانده و با بخیه، بافت‌ها و عضلات را به هم نزدیک می‌کنند. پس از انجام عمل جراحی، احتمال بازگشت مجدد فتق کمتر از ۵ درصد است.

در بعضی از موارد، متخصصان به جای انجام جراحی، از فتق‌بند استفاده می‌کنند و روی ناحیه بیرون‌زده، فشار وارد می‌کنند تا به جا انداختنِ آن کمک کنند. به یاد داشته باشید که فتق‌بند، فقط در موارد نه‌چندان جدی پاسخ‌گو خواهد بود، در غیر این‌صورت فقط علائم بیماری را کاهش می‌دهد و برای درمان فتق کارساز نیست.

همچنین انجام ورزش‌های خاصی به پیشگیری و درمان فتق، کمک خواهد کرد. متأسفانه بیماری فتق در ایران جزو بیماری‌های شایع است و بیشتر از آن چیزی که تصور می‌کنید، در کمین شماست. بنابراین بهترین راه‌ِحل، پیشگیری از بروز این بیماری است.

آیا ورزش برای فتق مضر است؟

پاسخ کوتاه این است که خیر، ورزش برای فتق و افرادی که این بیماری را دارند، مضر نیست، اما باید با احتیاط و زیرنظر پزشک ورزش را انجام داد. فعالیت‌ها و ورزش‌های سنگین، به خصوص آن‌ها که به میان تنه و شکم، فشار وارد می‌کنند، فتق شما را بدتر می‌کنند و نباید انجام شوند. اما ورزش‌های سبک و آرام مثل پیاده‌روی و شنا  ایرادی ندارد.

دقت کنید که فیتامین انجام ورزش برای فتق را به شما توصیه نمی‌کند. تنها شخصی که می‌تواند در این خصوص تصمیم بگیرد، پزشک‌تان است. پزشک با توجه به شدت فتق و شرایط دیگرتان، شما را نسبت به ورزش برای فتق راهنمایی می‌کند.

آیا پیاده روی برای فتق ضرر دارد؟

خیر، پیاده روی یک ورزش سبک، آرام و کم فشار است و مشکلی نیست که کسی که فتق دارد پیاده روی داشته باشد. فتق ناف به این معنا نیست که باید بی حرکت و در استراحت مطلق باشید، بدن شما بازهم به فعالیت و تحرک نیاز دارد و اتفاقا فعالیت مناسب، به تقویت عضلات شکمی شما کمک می‌کند. پیاده روی منظم می‌تواند به تقویت عضلات شکمی کمک کند و از این طریق، فشار روی فتق را کاهش دهد.

اما با این حال بهتر است قبل از شروع پیاده روی (یا هر فعالیتی) با پزشک خود مشورت کنید و همچنین آرام و به تدریج مسافت را زیاد کنید.

نمونه تمرینات ورزشی برای پیشگیری از ابتلا به فتق

اینجا منظورمان از ورزش برای فتق در واقع تمرین برای پیشگیری از فتق است. وقتی عضلات نواحی شکم و ران ضعیف باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که فتق به وجود بیاید. تمرین‌های زیر با قوی کردن این عضلات می‌تواند به شما کمک کند تا از این عارضه دور بمانید.

ورزش برای تقویت شکم

• پلانک
• پلانک پهلو
• شکم رول
• چرخش روسی
• رولینگ با توپ

ورزش برای تقویت لگن

• اسکوات با دمبل
• پل باسن
• هیپ تراست
• شنا کیک بک پا صاف
• پل روی دست‌ها و باز کردن پاها

سخن پایانی

متاسفانه فتق در انواع مختلف، از بیماری‌های شایع در جهان است. این عارضه، علایم و روش‌های درمان مشخصی دارد که در مطلب بالا به آ‌ن‌ها پرداختیم. ضمنا مناسب‌ترین تمرینات برای پیشگیری از فتق را نیز معرفی کردیم. یادتان باشد که ورزش برای فتق، ممنوع نیست ولی اگر قصد هر فعالیتی دارید، باید در مورد آن با پزشک خود مشورت کنید.

منبع : fitneass