ناشر برجسته شیرازی؛ بیزاری از نام سیگار بر روی جعبه‌های فرهنگ مکتوب
شیراز – ایرنا – ناشر باسابقه شیرازی و منتخب ۱۹ انتشارات برتر کشور، نگران مشکلات نشر و توزیع کتاب در کشور است، مشکلاتی که به گفته وی با تولید کتاب آغاز شده و تا کنون ادامه دارد. قفسه های کتابفروشی ها او جعبه سیگار را محصولی فرهنگی می داند و از آن متنفر است.
داریوش نویدگویی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در توزیع انبوه کتاب؛ باید گفت که جعبه های مناسبی برای کتاب در کشور تولید نمی شود و ناشران برای ارسال کتاب های خود باید به دنبال کارتن سیگار باشند، زیرا این جعبه ها از نظر اندازه و استحکام تقریباً مناسب کتاب هستند. در این صورت انگار روی جعبه های کتاب سیگار تبلیغ می شود که من از آن متنفرم.
این ناشر شیرازی حدود ۵۰ سال است که در زمینه نشر کتاب فعالیت می کند و در این زمینه یکی از منابع تاریخ شفاهی فارس به شمار می رود و در این استان هرگاه صحبت از کتاب و کتابخوانی به میان می آید. وعده ای به ذهن فرهنگ دوستان این منطقه می رسد.
از این ناشر پیشکسوت کشور در هفته کتاب امسال از چند عنوان کتاب جدید رونمایی شد و به گفته وی، انتشارات نوید با وجود همه مشکلات موجود، هفته ای ۲ تا ۳ عنوان کتاب جدید منتشر می کند.
بعد از هفته کتاب با داریوش نویدگویی به گفت و گو نشستیم. گفتگویی که درد دل یک ناشر پیشکسوت را با مسئولان و مردم داشت و البته با پیشنهادات و راهکارهایی همراه بود که اجرای آن می تواند رونق بازار نشر کتاب و ارتقای سرانه مطالعه را به همراه داشته باشد.
از مسائل و چالش های انتشار و توزیع کتاب بگویید
مدینه گفتی و مرا کباب کردی. یک طرف قضیه تولید کتاب است که مشکلات مفصلی دارد، اما اگر ناشری موفق به چاپ شود، الان ارسال آن به کتابفروشی ها مشکلات دیگری دارد. زمانی اداره پست به عنوان «راحتی» به بسته‌های کتاب تخفیف می‌داد، اما حالا فرقی بین جعبه کتاب و کالاهای تجاری، غذا، ابزار و سایر اقلام قائل نمی‌شود. شرکت های پست خصوصی نیز برای توزیع کتاب هیچ گونه تخفیف و شرایط خاصی ندارند و مانند سایر بسته های پستی ارسال می کنند. ارسال هر جعبه کتاب ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای ناشر هزینه دارد اما هزینه بالای ارسال تنها مشکل نبود سیستم توزیع کتاب نیست.
اگر به باربری ها سر بزنید، جعبه های کتاب را می بینید که در گوشه انبار کنار بسته های غیرفرهنگی، سخت افزار و مواد غذایی قرار گرفته اند و ماموران تحویل آن ها را مانند جعبه های دیگر دور می اندازند.
چه چالش های دیگری در مسیر ارسال کتاب از ناشران به کتابفروشی ها وجود دارد؟
در توزیع انبوه کتاب؛ ناشران باید برای ارسال کتاب‌های خود به دنبال جعبه‌های سیگار باشند، زیرا این جعبه‌ها از نظر اندازه و استحکام تقریباً برای کتاب‌ها مناسب هستند. در این صورت انگار سیگار روی جعبه های کتاب تبلیغ می شود که من از آن متنفرم. این کاریکاتورها با قیمت های ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان پیش خرید می شوند که هزینه بالایی را به ناشر تحمیل می کند، اما بدتر از همه، تصویری از سیگار است که روی جعبه این محصولات فرهنگی به نمایش درآمده است.
برای بهبود نظام توزیع کتاب چه باید کرد؟
در این زمینه می‌خواهم خاطره خوبی را که در دوران وزارت مسجد جامعی در نظام فرهنگ و ارشاد اسلامی کشور رخ داد، بیان کنم. زمانی ۵۷ ناشر بزرگ کشور در خیابان فلسطین تهران یک شرکت حامی به نام پکا (توزیع کتاب ایران) راه اندازی کردند که با همدلی به خوبی مدیریت می شد، اما پس از مدتی به دلیل عدم حمایت لازم تعطیل شد.
این شرکت در ابتدا جعبه هایی را برای جمع آوری کاغذهای بازیافتی از ادارات سراسر کشور طراحی کرد، اما برنامه اصلی آنها راه اندازی چندین کامیون از پایتخت به استان های مختلف با حمایت دولت بود. مثلاً قبل از رسیدن به مشهد، ۳۰ شهر را طی می کرد و انتشارات جدید را به کتابفروشی های این شهرها می رساند و در بازگشت، کتاب های تازه چاپ شده ناشران مشهد را به پایتخت و شهرهای دیگر می برد.
از دیگر اقدامات این شرکت طراحی جعبه مخصوص کتاب بود که با تبلیغات و کتابخوانی نیز چاپ می شد.
اما برای چاره جویی باید به لینک اول یعنی تولید کتاب نگاه کرد و با حمایت همه سازمان های دولتی و نه تنها فرهنگ و ارشاد اسلامی مشکلات را حل کرد.
آسیب صنعت چاپ و نشر کشور از کجا می آید؟
اسماً حدود ۳۰ هزار ناشر در کشور داریم، اما حدود ۵۰۰ ناشر عملاً فعال هستند و ۱۵ تا ۲۰ درصد آن ها حداقل ۸۰ عنوان کتاب در ماه چاپ و منتشر می کنند. همین ناشران محدود در کشوری با جمعیت ۸۰ میلیونی کمتر کتاب هایی با ۲ یا ۳۰۰۰ شماره چاپ می کنند، اما از چاپ دیجیتال ۱۴۰ یا ۲۰۰ نسخه استفاده می کنند و اگر بفروشد، ۲۰۰ نسخه دیگر چاپ می کنند.
ناشران بیشتر کتاب‌های خود را در تهران یا چند کتابفروشی محدود در استان‌ها می‌فرستند که از نظر جبران هزینه‌ها به آنها اعتماد دارند و از توزیع گسترده در سراسر کشور چشم‌پوشی می‌کنند.
گرانی کاغذ، روی و دستمزد کارگر باعث شده قیمت هر صفحه کتاب ۱۲۰۰ تومان باشد که هزینه توزیع هر بسته کتاب ۴۰۰ هزار تومان و هر کارتن سیگار ۵۰ هزار تومان باید به آن اضافه شود.
از طرفی بخش بزرگی از قشر کتابخوان جامعه از توان مالی بالایی برخوردار نیستند. همه اینها باعث شده که تیراژ کتاب کم شود و توزیع در کتابفروشی های استان ها و شهرستان ها کافی نباشد.
پیش نیازهای درمان بیماری هایی که نشریات کشور به آن مبتلا هستند چیست؟
برای بیان مشکلات و ارائه راه حل باید از تولید کتاب شروع کرد. او آن را درست کرد. حالا بازرگان از ظهر پنجشنبه تا شنبه قیمت کاغذ را به من نمی دهد تا ببینم قیمت دلار چگونه می شود. کاهش تیراژ و برچیده شدن چاپ افست کارگران را بیکار و چاپخانه ها را تعطیل می کند و باید بدانیم که تعطیلی چاپخانه و انتشارات به معنای تعطیلی دانشگاه است. باید جدی گرفته شود.
مسئولان کشور در همه بخش‌ها و نه تنها مسئولان فرهنگ، باید تفکر فرهنگی داشته باشند، زیرا تمدن و تاریخ ملت ایران مبتنی بر کتاب است. مسئولان همه دستگاه ها باید با مدیران فرهنگی همکاری کنند تا اوضاع بهتر شود.
مسئولان کشور در همه بخش‌ها و نه تنها مسئولان فرهنگ، باید تفکر فرهنگی داشته باشند، زیرا تمدن و تاریخ ملت ایران مبتنی بر کتاب است. مسئولان همه دستگاه ها باید با مدیران فرهنگی همکاری کنند تا اوضاع بهتر شود.
نهادهای دولتی چگونه می توانند از صنعت چاپ و نشر کشور حمایت کنند؟
دولت باید به فرهنگ مکتوب کشور توجه بیشتری داشته باشد. حمایت و نظارت دولت و اتحادیه بر چاپ کتاب باید جدی باشد. یعنی اگر ناشران با تخصیص کاغذ با نرخ ارزان تری حمایت می شوند، باید نظارت کافی باشد تا این اوراق در بازار آزاد به فروش نرسد.
کتاب باید به راحتی در دسترس باشد، از طرفی کتابفروشی ها باید مطمئن باشند که کتاب هایی که با زحمت و هزینه زیاد به دستشان می رسد فروخته می شود. سازمان های دولتی می توانند از کتابفروشی ها خرید کنند و به عنوان مثال در هفته کتاب به کارمندان و خانواده هایشان هدایایی بدهند.
اکثر سازمان ها کتابخانه هایی دارند که سال ها راکد و پوسیده بوده اند. آنها می توانند با خرید کتاب کتابخانه های خود را به روز کرده و تقویت کنند و یا حتی اگر پول ندارند برای تقویت فرهنگ کتابخوانی با سازمان های دیگر مبادله کنند.
آیا کتاب های صوتی و دیجیتال توانسته اند جای کتاب های مکتوب را پر کنند؟
نه، به هیچ وجه؛ نسخه های صوتی و دیجیتالی هرگز نتوانسته اند لذت خواندن کتاب های نوشته شده را داشته باشند. اگر به سایت انتشارات معروف دنیا در اروپا و آمریکا نگاهی بیندازیم، کتاب های کاغذی در بین مردم جای خود را دارد و همچنان می توان مردم کشورهای پیشرفته دنیا را در قطار و دیگر اماکن عمومی در حال کتاب خواندن دید.
آینده صنعت نشر کتاب را چگونه می بینید؟
با شناختی که از سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دارم، امیدوارم در این مدت اقداماتی انجام شود تا فرهنگ کتاب و مکتوب کشور در جایگاه مناسب خود قرار گیرد.
منبع : خبرگزاری ایرنا
