واردات برنج ۱۵ درصد کاهش یافت

باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی– مجیدرضا خاکی دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، با بیان اینکه ریشه تمام آشفتگی‌های اخیر در بازار برنج، ناشی از ناترازی میان عرضه و تقاضاست،گفت: بررسی بازار در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که در هر مقطعی که بازار برنج دچار نوسان شده، جریان تأمین برنج وارداتی نیز با مشکل مواجه بوده است. زیرا وجود برنج وارداتی مکفی در بازار، به عنوان عاملی تعدیل‌کننده بر قیمت برنج ایرانی عمل می‌کند و از این حیث، نقش مهمی در تنظیم بازار دارد.

وی  تأکید کرد: برای تنظیم بازار برنج، لازم است که برآورد دقیق تولید بر اساس اسناد معتبر انجام شود و در مقابل، واردات نیز بر اساس نیاز واقعی برنامه‌ریزی گردد تا تولیدکننده و واردکننده متضرر نشوند و مصرف‌کننده در یک بازار رقابتی بهره‌مند شود. همچنین، باید درباره نرخ ارز واردات برنج در سال آینده شفاف‌سازی شود تا واردکنندگان بتوانند برای ادامه تجارت خود برنامه‌ریزی کنند. با توجه به اینکه اساساً میزان واردات توسط دولت محدود شده و ممنوعیت فصلی اخیر واردات موجب تلاطم بازار و زیان مصرف‌کننده و تامین‌کننده است، به نظر می‌رسد توجیه مناسبی برای اعمال این قانون در سال‌های آینده وجود ندارد. 

خاکی درباره آخرین وضعیت واردات برنج بیان کرد: بر اساس آمار گمرک، طی ۱۱ ماه امسال، حدود ۸۵۰ هزار تن برنج سفید ترخیص شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، نزدیک به ۱۵ درصد کاهش داشته است. در حال حاضر، ثبت سفارش‌ها به‌صورت قطره‌چکانی انجام می‌شود.

این مقام مسئول افزود: هر کیلوگرم برنج هاشمی که در فصل برداشت حداکثر ۱۱۰ هزار تومان قیمت داشت، اکنون در بازار با قیمت ۱۹۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای محصول گیلان و ۱۸۰ هزار تومان برای محصول مازندران عرضه می‌شود و متاسفانه روند همچنان افزایشی است. همچنین، برنج فجر به عنوان نوع پرمحصول که در ابتدای فصل برداشت ۸۵ هزار تومان بود، اکنون به ۱۵۰ هزار تومان رسیده است. کاهش واردات و اعمال ممنوعیت فصلی، از مهم‌ترین عوامل این نوسانات است.

وی با اشاره به نیاز برنج در کشور بیان کرد: در حالت عادی ماهانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن برنج خارجی در کشور مصرف می‌شود که با توجه به هم‌زمانی ماه رمضان با ایام پایانی سال لازم است حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن دیگر نیز ترخیص شود. در صورت تأمین نیاز واقعی، می‌توان به بازگشت تعادل به بازار امیدوار بود، به‌گونه‌ای که تولیدکننده، مصرف‌کننده و واردکننده از شرایط رضایت نسبی داشته باشند. ضمن اینکه برنج وارداتی به دلیل ذائقه مصرف‌کنندگان و شرایط اقتصادی دهک‌های کم‌برخوردار، سهم بالایی از مصرف، به‌ویژه در نیمه جنوبی کشور را به خود اختصاص داده و طبق اعلام مرکز آمار، سهم آن در سرانه مصرف مناطق شهری ۵۸ درصد و در مناطق روستایی ۷۰ درصد است.

این فعال بخش خصوصی در واکنش به برخی ادعاها مبنی بر اینکه خرید برنج ایرانی توسط واردکنندگان، عامل اصلی نوسانات بازار بوده، افزود: برخی مدعی‌اند که به واردکنندگان برای هر کیلو خرید برنج ایرانی، مجوز ثبت سفارش دو کیلو برنج خارجی را می‌دهد. اما این موضوع صحت ندارد؛ چراکه این طرح قرار بود در سال ۱۴۰۱ به صورت تشویقی اجرا شود، اما به صورت فراگیر محقق نشد و عمده شرکت‌هایی که اقدام به خرید کرده بودند، ثبت سفارشی از این محل دریافت نکردند.

خاکی گفت: در بررسی علل افزایش قابل توجه قیمت برنج ایرانی، عواملی نظیر برآورد نادرست از میزان تولید قابل ذکر است، به‌گونه‌ای که اعلام شد تولید برنج امسال ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن خواهد بود و بر اساس همین پیش‌بینی، برنامه‌ریزی برای واردات و جبران کسری انجام شد. اما این برآورد بیش از میزان واقعی تولید بود که منجر به کاهش حجم واردات شد و همین امر، نوسانات قیمت برنج ایرانی و خارجی را به دنبال داشت.