پزشکیان و هشت گروه اصلی مخالف
به نظر میرسد آقای پزشکیان برای تشکیل کابینه وفاق ملی با مخالفان بسیاری روبرو است. برخی مخالفان در جلوگیری از شکل گیری آن موثر هستند و برخی اثری ندارند. میتوان مهمترین مخالفان کابینه را گروهها و افرادی دانست که با هر شیوهای تلاش خواهند کرد جلوی رای آوردن و تشکیل چنین کابینهای را بگیرند.
در روزهای اخیر مخالفتهای آنان را به روشنی در رسانهها و نظام تصمیم گیری و نظارتی مشاهده میکنیم. میتوان مخالفان اصلی را به ۸ دسته جدا کرد:
۱. افراد سنگسر جناح مخالف که با هر اقدامی از سوی رییس جمهور و دولت او مخالفت خواهند کرد. اینها منافع شخصی و گروهی خود را در شکست اقدامات دولت آقای پزشکیان میدانند. برای اینها منافع ملی، اولویت نیست و برای تحقق منافع جناحی و شخصی حاضرند به منافع ملی ضربه بزنند. گروهی از اینها که در نظام تصمیمگیری نفوذ قابل توجهی دارند، با کابینه وفاق ملی به ویژه اعضای اصلاح طلب آن مخالفت خواهند کرد و در جاهایی که بتوانند مانع رای آوردن و ماندگاری این اعضای کابینه میشوند. اینها تا جایی پیش خواهند رفت که همه چیز مطابق میلشان باشد.
۲. نفوذیهای بیگانه که در نظام تصمیم گیری حضور دارند و با هر اقدامی که هدف مثبتی دارد، مخالفت میکنند و اگر بتوانند از آن ممانعت میکنند. از اینها نیز جز تخریب وضعیت و جلوگیری از تشکیل دولت به ویژه دولتی که بخواهد جنبه مثبتی را پیگری کند، انتظاری نمیرود.
۳. افراد و گروههای سیاسی و جناحی که در جناح مخالف قرار دارند و موافق برخی از اعضای کابینه پیشنهادی نیستند. اینها نیز منافع شخصی را اولویت دارند و با برخی از اعضای کابینه مخالفت خواهند کرد.
۴. رانتخوارانی که در برخی بخشها فعالیت دارند و ممکن است فکر کنند نمیتوانند با حضور این اعضای کابینه منافع خود را تامین کنند. آنها برای منافع خود دست به هر کاری از جمله تلاش برای جلوگیری از حضور افراد خاص در قدرت خواهند زد.
۵. اصلاح طلبانی که در نظام تصمیمگیری موثرند و تمایل دارند با هزینه اصلاح طلبان، کابینه غیراصلاح طلب تشکیل نشود. اینها نیز در جایگاههایی که بتوانند مانع ورود مخالفان اصلاحات به کابینه میشوند.
۶. آنهایی که مخالف سیاسی تند پزشکیان هستند و در تصمیمگیری اثرگذاری چندانی ندارند. اینها بیشتر پیرو تندروهای اصولگرای اثرگذار در تصمیمگیری هستند، اینها مخالف اعضای اصلاح طلب کابینه هستند.
۷. آنهایی که با امید اصلاحات از سوی آقای پزشکیان وارد معرکه انتخابات شدند و در نظام تصمیمگیری برای اعضای کابینه اثرگذاری چندانی ندارند. اینها تمایلی به مشارکت دادن مخالفان اصلاحات در کابینه ندارند. بخشی از اینها با وجود این کابینه، دست کم موقتا امید خود را از آقای پزشکیان و احتمالا از اصلاحات از دست میدهند.
۸. مخالفان سیاسی وضعیت موجود که در انتخابات نیز شرکت نکردند، ولی هیچ روی خوشی به انتخاب اعضای اصولگرا در کابینه ندارند.
به نظر میرسد، آقای پزشکیان با اعلام تمایل به تشکیل کابینه وفاق ملی، مخالفان سیاسی را طلبکار کرده است. در حالی که تجربه نشان داده است، اصولگرایان هرگز چنین کاری نمیکردند، ولی اکنون که رای نیاوردهاند، با اعلام کابینه وفاق ملی، وفاق را به معنای عدم حضور اصلاح طلبان در کابینه تعبیر میکنند و با حضور هر اصلاح طلبی در کابینه مخالفت میکنند. ایشان تلاش میکنند از این روزنه استفاده کنند و همه کابینه را از خودشان کنند. این انحصار طلبی و تمامیت خواهی به حدی است که با حضور آقای ظریف و دیگر اصلاح طلبان در هیات دولت مخالفت میکنند و تلاش دارند نگذارند در کابینهای که رای آن را اصلاح طلبان دادهاند، هیچ اصلاح طلبی حضور داشته باشد. با این طلبکاری تمامیت خواهان حاضر در نظام تصمیمگیری در مجلس، بعید است کابینه منسجمی تشکیل شود و به ویژه اصلاحطلبان عضو کابینه بسیار متزلزل خواهند شد.
۲۲۳۲۲۳