پنجاه سالگی Hello Kitty؛ چگونه یک شخصیت کارتونی به نمادی از فشن تبدیل شد؟
مقدمه
در سال ۱۹۷۴، شخصیتی جذاب و دوست‌داشتنی به نام هِلو کیتی (Hello Kitty) برای نخستین بار در ژاپن معرفی شد. در آن زمان، کمتر کسی تصور می‌کرد که این شخصیت به یک پدیده‌ی فرهنگی تبدیل شود و صنایع مختلف از جمله صنعت مد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در طی سال‌ها، هلو کیتی با برندهای بزرگ و لوکس دنیای مد همکاری کرده و الهام‌بخش بسیاری از لباس‌ها و استایل‌های خیابانی بوده است. او به عنوان منبع الهام تعدادی از مجموعه‌های مد مدرن شناخته می‌شود و به نمادی محبوب در دنیای فشن تبدیل شده است.
در هفته‌ی گذشته، این شخصیت محبوب که برای نسل‌ها لبخند را به چهره‌ی کودکان و حتی بزرگسالان سرتاسر جهان آورده است، پنجاه ساله شد! پس به همین مناسبت در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی ظهور این شخصیت و تأثیر آن در فرهنگ کشورهای مختلف می‌پردازیم.
ظهور هلو کیتی، شخصیت کارتونی محبوب
پنجاه سال پیش، شرکت ژاپنی سانریو(Sanrio) -یک شرکت عمده‌فروشی ژاپنی- برای اولین بار از شخصیت هلو کیتی رونمایی کرد. این شخصیت توسط طراح «یوکو شیمیزو»، در قالب یک گربه‌ی بابتیل ژاپنی طراحی شد. یک سال بعد، تصویر هلو کیتی با پاپیون قرمزش، روی کیف پول‌های کوچک مخصوص کودکان قرار گرفت که با قیمتی کمتر از یک دلار به فروش می‌رفت. از آن زمان، رفته‌رفته چهره‌ی بدون اعضاء صورت، اما دوست‌داشتنی هلو کیتی روی اسباب‌بازی‌ها، لباس‌ها و سایر کالاها در سرتاسر جهان ظاهر شد و جذابیت جهانی او به قدری افزایش یافت که حتی به موضوع رساله‌های دکتری یا حتی تبلیغات بدنه‌ی هواپیماها تبدیل شد. اگرچه نام او پنج دهه است که در همه‌جا شنیده می‌شود، شخصیت اصلی هلو کیتی هم‌چنان برای بسیاری از افراد به صورت معما باقی مانده است.
هلو کیتی گربه نیست!
در سال ۲۰۱۵، هلو کیتی برای نخستین‌بار به عنوان موضوع یک نمایشگاه در آمریکای شمالی معرفی شد. این نمایشگاه با عنوان «سلام! جست‌و‌جو در دنیای فوق‌العاده دوست‌داشتنی هلو کیتی» در موزه‌ی ملی ژاپنی-آمریکایی‌های لس‌آنجلس برگزار شد و توجهات زیادی را به خود جلب کرد؛ مخصوصا پس از آن‌‌که کیوریتور نمایشگاه، Christine R. Yano، اعلام کرد که شخصیت هلو کیتی در واقع یک دختر کوچک است و نه یک گربه! این موضوع موجب واکنش‌های زیادی در فضای مجازی شد.
یانو، که انسان‌شناس و رئیس انجمن مطالعات آسیایی دانشگاه هاوایی است، به روزنامه‌ی لس‌آنجلس تایمز گفته بود که شرکت سانریو، تنها لحظاتی قبل از افتتاح نمایشگاه، او را در این مورد که این کاراکتر گربه نیست مطلع کرده بود: “سانریو متن من را اصلاح کرده است. هلو کیتی گربه نیست، بلکه او یک شخصیت کارتونی از یک دختر کوچک است. همان‌طور که می‌بینید، او مانند یک انسان راه می‌رود و می‌نشیند و هم‌چنین یک گربه‌ی خانگی به نام Charmmy Kitty دارد.” طرفداران، بلافاصله بعد از پخش این خبر در فضای مجازی شگفت‌زده شدند و بسیاری معتقد بودند که تصوراتشان از خاطرات دوران کودکی‌شان خراب شده است.
کیتی وایت؛ نام اصلی هلو کیتی
نام اصلی «هلو کیتی» که تصویر آن تا کنون روی بیش از ۵۰,۰۰۰ محصول مختلف در ۱۳۰ کشور جهان قرار گرفته و میلیاردها دلار سود برای شرکت مادرش (سانریو) به ارمغان آورده است، «کیتی وایت»(Kitty White) است. او نه تنها یک گربه نیست، بلکه ژاپنی هم نیست. طبق روایت رسمی از طرف سانریو، شخصیت کیتی وایت یک دختر بریتانیایی شبیه به گربه است که در حومه‌ی شهر لندن و در تاریخ ۱ نوامبر به دنیا آمده است. قد او به اندازه‌ی پنج عدد سیب و وزنش معادل سه عدد سیب است. کیتی وایت به پخت کوکی علاقه دارد، اگرچه غذای مورد علاقه‌اش پای سیب مادرش است و از آن‌جا که دهان ندارد، با قلبش صحبت می‌کند. به مناسبت ۵۰ سالگی این شخصیت محبوب، در ادامه چند واقعیتِ تأییدشده از طرف شرکت سانریو، که در طول سال‌ها به اشتراک گذاشته شده‌اند، آورده شده است:
– نام کاملش «کیتی وایت» است.
– او یک دختر کوچک است و نه یک گربه.
– در حومه‌ی لندن به دنیا آمده است و هنوز هم با والدینش زندگی می‌کند.
– یک خواهر دوقلو به نام می‌می(Mimi) دارد که یک پاپیون زرد بر گوش راستش می‌زند( در جهتِ عکس کیتی وایت).
– سرگرمی‌های کیتی شامل سفر رفتن، کتاب خواندن و پخت‌وپز است.
– غذای مورد علاقه‌اش پای سیب مادرش است.
– آرزو دارد روزی پیانیست یا شاعر شود.
– تاریخ تولد او ۱ نوامبر ۱۹۷۴ است.
– یک گربه‌ی خانگی به نام Charmmy Kitty دارد.
– دوست‌پسر هلو کیتی، همان دوست دوران کودکی‌اش، Dear Daniel، یا Daniel Star است که در سال ۱۹۹۹ به عموم معرفی شد.
– سرگرمی‌های دنیل شامل عکاسی از حیوانات، رقص و نواختن پیانو است.
– دنیل آرزو دارد روزی یک فیلم‌بردار حرفه‌ای شود.
– بهترین دوست کیتی، تاینی چام(Tiny Chum)، یک خرس عروسکی کوچک است و پاپیون قرمزی به سر دارد که کیتی به او هدیه داده است.
نفوذ هلو کیتی در فرهنگ عامه(Pop Culture) از دهه‌ی ۱۹۷۰
بعد از این‌که سانریو در سال ۱۹۷۵ در ژاپن، چهره‌ی دوست‌داشتنی هلو کیتی را روی یک کیف پول بچگانه چاپ کرد، به مرور هلو کیتی به یک ستاره‌ی جهانی در زمینه‌‌ی merchandising (تجارت محصولات جانبی) تبدیل شد و بعد از مدتی تصویرش بر دفترهای کودکان، جعبه‌های ناهار، لباس‌ها و بعدا بر انواع کالاهای بزرگسالان قرار گرفت. هلو کیتی در سال ۱۹۸۷ به عنوان یک ستاره‌ی کارتونی در سریال انیمیشنی شبکه‌ی CBS به نام “Hello Kitty’s Furry Tale Theater” شروع به کار کرد. اگرچه طرفداران اولیه‌ی هلو کیتی بزرگ شده‌اند و دارای فرزند هستند، اما شخصیت هلو کیتی برای همیشه محبوب و کودکانه باقی مانده است.
این شخصیت، منبع شادی بچه‌ها و یادآور خاطرات شیرین برای والدینشان است. هلو کیتی به عنوان نماد فرهنگِ kawaii ( زیبا، بانمک و دوست‌داشتنی) شناخته می‌شود و از آن زمان، با محصولات و همکاری‌ِ برندهای متعدد، به یک خرده‌فرهنگ بزرگ تبدیل شده است. اصطلاح “Hello Kitty girl” به طرفداران پرشور این شخصیت اطلاق می‌شود و به راحتی با دیگر ترندهای مد مانند “coquette girl” و “e-girl” تلاقی می‌کند. به گفته‌ی مدیر ارشد خرده‌فروشی Forever 21، تقاضا برای محصولات Hello Kitty بسیار بالا است و فروشگاه‌ها در روزهای شارژ محصولات این شخصیت، شاهد صف‌های طولانی طرفداران هستند.
همکاری‌های مد هلو کیتی
یکی از بارزترین دلیل‌هایی که می‌توان گفت هلو کیتی بر دنیای مد تأثیر گذاشته، همکاری‌های او با برندهای بزرگ و بعضا لاکچری صنعت مد و فشن است. این همکاری‌ها معمولاً شامل تصویر هلو کیتی روی محصولات یا استفاده از رنگ‌های نمادین صورتی و قرمز او هستند که ظاهری بازیگوش و زیبا ایجاد می‌کنند. برندهایی مانند Adidas، Nike، Puma، Levi’s و Converse با هلو کیتی همکاری کرده‌اند و مجموعه‌های محدود(limited edition) و خاصی را ارائه داده‌اند.
هر کدام از این برندها با استفاده از طراحی‌های خلاقانه، هلو کیتی را به یک نماد فرهنگی تبدیل کرده‌اند که فراتر از سن و نسل عمل می‌کند. به علاوه، هلو کیتی با این همکاری‌ها به یک نماد از فرهنگ پاپ تبدیل شده و به ترویج مفاهیم کاوایی (cute) و بازیگوشی در دنیای مد کمک کرده است. این ارتباط، نه‌تنها هلو کیتی را در میان جوانان و طرفداران مد محبوب‌تر کرده است، بلکه به برندها این امکان را داده تا با بهره‌گیری از محبوبیت او، مخاطبان جدیدی را جذب کنند.
هلو کیتی؛ یک الهام‌بخش بزرگ در مد
علاوه بر همکاری‌های تجاری، هلو کیتی به عنوان یک منبع الهام برای طراحی مجموعه‌های مختلف لباس‌های خیابانی و مد مدرن نیز شناخته می‌شود. طراحانی مانند Moschino، Lazy Oaf و Off-White با استفاده از ویژگی‌های این شخصیت، لباس‌ها و اکسسوری‌هایی را طراحی کرده‌اند که اغلب با یک تغییر به بازار عرضه می‌شوند.
برای مثال، مجموعه‌ی Moschino در سال ۲۰۱۵ از پاپیون‌های بزرگ و جواهرات صورتی-قرمزی استفاده کرده بود که به وضوح از ظاهر نمادین هلو کیتی الهام گرفته شده بودند. استقبال شدید بینندگان این مجموعه، جایگاه هلو کیتی را به عنوان یک نماد مد تقویت کرد و نشان داد که چگونه یک شخصیت خیالی می‌تواند فراتر از مرزهای دنیای کودکانه برود و به دنیای مد و فشن نیز نفوذ کند. هلو کیتی به سمبلی از خلاقیت و نوآوری در دنیای مد تبدیل شده است و همواره به طراحان اجازه می‌دهد تا با الهام از این شخصیت و ترکیب سبک‌های مختلف، تجربیات جدیدی برای مخاطبان خود خلق کنند.
تأثیر هلو کیتی بر مد خیابانی
تأثیر هلو کیتی بر دنیای مد روزمره واقعاً چشمگیر و قابل توجه است. این شخصیت دوست‌داشتنی و نمادین بر طیف گسترده‌ای از محصولات، از تی‌شرت و کفش‌های ورزشی تا کیف‌ها و جواهرات، دیده می‌شود. زیبایی‌شناسی جذاب و بازیگوش هلو کیتی باعث شده که او به راحتی با افراد در سنین مختلف ارتباط برقرار کند. این ارتباط باعث شده که هلو کیتی نه‌تنها یک شخصیت کارتونی، بلکه یک نماد فرهنگی و مد باشد.
او به خصوص در میان جوانان و نوجوانان محبوبیت زیادی دارد و طراحی‌های او معمولاً رنگارنگ و شاداب هستند که به سادگی می‌توانند به هر استایلی اضافه شوند. علاوه بر این، هلو کیتی توانسته است مرزهای جغرافیایی را نیز پشت سر بگذارد و به یک پدیده‌ی جهانی تبدیل شود. این موضوع نشان‌دهنده‌ی تأثیر عمیق او بر فرهنگ و سبک زندگی مردم در سراسر جهان است.
هلو کیتی و سلبریتی‌ها
در سال ۲۰۲۴، نیم قرن از تبدیل شدن هلو کیتی به یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای فرهنگی جهان می‌گذرد. میلیون‌ها نفر در اطراف خود برچسب‌های هلو کیتی، جوراب‌ها، بدلیجات، لباس‌ها و حتی سرویس‌های خوابش را دیده‌اند. اما این شخصیت طرفداران مشهوری مثل سلبریتی‌ها و سوپراستارها نیز دارد؛ از جمله ملکه‌ی پاپ، ماریا کری. لیدی گاگا در سال ۲۰۰۹ برای جشن تولد ۳۵ سالگی هلو کیتی، لباسی تشکیل شده از تعداد زیادی عروسک‌های پشمالوی‌هلوکیتی و دوستانش پوشید.
کتی پری یک تتو از هلو کیتی دارد و آوریل لاوین در سال ۲۰۱۳ تک‌آهنگی به نام «Hello Kitty» منتشر کرد که البته با انتقادات زیادی مواجه شد. اما طرفداران هلو کیتی تنها به این افراد محدود نمی‌شوند؛ به عنوان مثال، سه‌شنبه‌ی گذشته پادشاه چارلز و ملکه کامیلا از امپراتور ژاپن، ناروهیتو و امپراتور ماساکو، در یک ضیافت دولتی در کاخ باکینگهام پذیرایی کردند. در این مراسم، رئیس‌جمهور بریتانیا در سخنرانی خوشامدگویی‌اش تولد ۵۰ سالگی هلو کیتی را تبریک گفت و از آن به عنوان «نماد ژاپن» یاد کرد. به طور کلی، هلو کیتی نه‌تنها یک شخصیت محبوب، بلکه نماد فرهنگی و تاریخی مهمی در دنیای مد و هنر است.
بازگشت هلو کیتی به مد Y2K
سانریو به مناسبت پنجاهمین سالگرد هلو کیتی، با همکاری برند ژاپنی ROYAL PARTY، مجموعه‌ای جدید با الهام از مد Y2K طراحی و رونمایی کرده است. این مجموعه شامل دو مدل تی‌شرت می‌شود که یکی با طراحی سیاه و سفید و دیگری با رنگ قرمز نمادین هلو کیتی است و به قیمت ۵۱ دلار فروش می‌رود. ROYAL PARTY درباره‌ی این همکاری می‌گوید که این طرح‌ها حال و هوای اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ را به نمایش می‌گذارند و شامل یک تی‌شرت و یک ژاکت هستند. این مجموعه‌ی جدید بعد از مجموعه‌ی بزرگ J’aDoRe JUN منتشر شده و به استایل کلاسیک هلو کیتی اشاره دارد. هم‌چنین، برندهای دیگر مانند Beams Couture و Bandai نیز به مناسبت این سالگرد، طراحی‌هایی از دهه‌های مختلف را معرفی کرده‌اند.
سخن آخر
هلو کیتی از زمان معرفی‌اش در سال ۱۹۷۴ تأثیر قابل توجهی بر مد گذاشته است. تصویر او به یکی از اجزای اصلی فرهنگ پاپ تبدیل شده و تأثیر او بر مد احتمالاً برای سال‌های طولانی ادامه خواهد داشت. چه از طریق همکاری با برندهای بزرگ مد، چه الهام‌بخش مجموعه‌های مد خیابانی و مدرن یا تأثیرگذاری بر ترندهای مد، هلو کیتی برای همیشه صنعت مد را تغییر داده است.
منبع: مجله‌ی کمد سارک
