۱۰ کتاب خواندنی از واقعه غدیرخم
تهران- ایرنا- خواندن، نوشتن و سخن گفتن از «غدیر خم» در هر زمان و مکانی قدرشناسی از این رویداد تاریخی جهان اسلام است، در این گزارش به معرفی ۱۰ کتاب در این حوزه پرداخته شد.
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، واقعه غدیر فقط یک حادثه خاص تاریخی نیست که در زمان خود واقع شده باشد، بلکه تعیین سرنوشت تمام انسان‌ها در طول تاریخ است. به همین دلیل، نوشتن و سخن گفتن از غدیر خم در هر زمان و مکانی بی مناسبت نیست. عصاره عالم هستی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) درباره عمومیت غدیر و ابدیت و ماندگاری آن فرمود: «فقولوا باجمعکم…نحن نؤدی ذلک عنک الدانی و القاصی من اولادنا واهالینا ونشهد الله بذلک «وکفی بالله شهیدا» وانت علینا به شهید؛ سپس همگی بگویید… [ای رسول خدا! این مطالب خطبه غدیر را] از طرف تو به نزدیک و دور از فرزندانمان و فامیل‌هایمان می‌رسانیم، و خدا را بر آن شاهد می‌گیریم. خداوند در شاهد بودن کفایت می‌کند و تو نیز بر این اقرار ما، شاهد هستی.»
و در بخش دیگری از خطبه غدیر فرمود: «معاشر الناس انی ادعها امامه و وارثه فی عقبی الی یوم القیامه و قد بلغت ما امرت بتبلیغه حجه علی کل حاضر و غائب و علی کل احد ممن شهد اولم یشهد، ولد اولم یولد فلیبلغ الحاضر الغائب و الوالد الولد الی یوم القیامه؛ ای مردم! من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثت در نسل خود تا روز قیامت به ودیعه می‌سپارم، و من ابلاغ کردم آنچه را مامور به ابلاغش بودم تا حجت باشد بر حاضر و غائب و بر همه کسانی که حضور دارند یا ندارند، به دنیا آمده‌اند یا نیامده‌اند، پس حاضران به غائبان و پدران به فرزندان تا روز قیامت برسانند.»
از جملات فوق به خوبی استفاده می‌شود که همگان در گفتن و پخش و نشر حدیث و جریان غدیر مسئول‌اند و تا روز قیامت این وظیفه سنگین بر دوش ولایت‌مداران خواهد بود؛ چنان که منکران غدیر و ولایت و امامت، منکر یک حادثه و یک خطبه تلقی نمی‌شوند و همچون ابلیس دشمن سعادت تمام بشریت به حساب می‌آیند.
در ادامه به بررسی ۱۰ کتابی که با موضوع واقعه غدیر خم نوشته شده اند، پرداخته شده است:
کتاب نهج البلاغه همراه با گلبانگ آفرینش (خطبه غدیر)
نهج البلاغه برگزیده‌ای از نامه‌ها، خطبه‌ها و سخنان امام علی(ع) است که سید رضی در اواخر قرن چهارم هجری قمری آنها را جمع‌آوری کرد. این کتاب به دلیل محتوا و بلاغتش، به «اخ القرآن» (برادر قرآن) نام‌گذاری شده است. برخی از ادیبان عرب، فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه را ستوده‌اند. این کتاب در سه قسمت خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار دسته بندی شده است. امام در بسیاری از خطبه‌ها، مردم را به انجام دستورات الهی و ترک محرمات دعوت کرده و در بخشی از نامه‌ها که خطاب به فرمانداران است، آنها را به رعایت حق مردم سفارش کرده است.
بخشی از این کتاب به صورت کامل به خطابه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در غدیر خم می پردازد.
کتاب نهج البلاغه نوشته جعفر شهیدی در ۶۸۰ صفحه در قطع رحلی در سال ۱۳۸۹ منتشر شد.
کتاب گلبانگ آفرینش
این کتاب به صورت کامل به خطابه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در غدیر خم می پردازد. متن خطبه با خط ثلث و ترجمه خطبه با خط زیبای نستعلیق به تصویر کشیده شده است. در این کتاب آثاری از هنرمندان ایرانی و خارجی که مرتبط با خطبه غدیر هستند آورده شده است. نمونه کارهای خوشنویسی های موجود در کتاب اثر اساتیدی همچون: جواد سبتی، رشید بت (پاکستان)، حاج ابراهیم حسینجانی، سید محمد کاظم ناصری، آیت الله سید مرتضی نجومی، علی سبتی نجفی، مجتبی سبزه، احمد علی نامور، مهین دخت سالک مهدوی و… است. تعدادی نقاشی خط هم مربوط به غدیر از دوره قاجار و عصر جدید در این کتاب آورده شده است.
کتاب گلبانگ آفرینش با ترجمه علی‌اکبر صادقی در ۱۰۸ صفحه در قطع خشتی در سال ۱۳۸۹ منتشر شد.
کتاب هیولای اسب سوار
«هیولای اسب‌سوار» شامل چهار فصل است که در هر فصل یک شخصیت ماجرایی را روایت می‌کند. فصل نخست، ماجرا خواب و سفر حارث بن نعمان فهری بادیه‌نشین به مدینه است. در فصل دوم، عبدالله بن عمرو مزن به شرح شجاعت حضرت علی در جریان مأموریتش به سرزمین خوش آب‌وهوای یمن می‌پردازد. عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر، در فصل سوم علاوه بر اینکه جایگاه امیرالمومنین را توصیف می‌کند، به ماجرای غدیر خم و جانشینی حضرت علی (ع) اشاره می‌کند. در فصل چهارم، عمار یاسر، صحابه سرشناس پیامبر، محاجه و مجادله‌اش با عبدالرحمن بن عوف را توضیح می‌دهد که بحث اصلی آنها به اثبات حقانیت حضرت علی و ماجرای غدیر خم ختم می‌شود. در انتهای رمان هم از سرنوشت بدفرجام حارث بن نعمان فهری که اینک به مدینه رسیده و با رسول خدا سخن گفته پرده برمی‌دارد. در انتهای هر بخش از این رمان، نویسنده با ایجاد پرسش یا کنشی سعی می‌کند روحیه کنجکاوانه نوجوان را با داستان همراه کند و او را برای خواندن بخش‌های بعدی مشتاق‌تر سازد.
در کتاب «هیولای اسب‌سوار» ، نویسنده آگاه با تسلط به منابع دینی قصد دارد مصداق‌هایی را از جمله مرتبه والای حضرت علی، بت‌شکنی ایشان، فداکاری حضرت علی در لیله‌المبیت، حمایت ایشان از پیامبر در جریان سنگ‌پرانی به رسول خدا، انفاق حضرت هنگام رکوع نماز، تخریب مسجد ضرار و مهم‌تر از همه مسئله جانشینی ایشان و ماجرای غدیر خم را بیان کند تا از این طریق واقعیت‌هایی از حقانیت امام علی را برای مخاطب نوجوان دغدغه‌مند به مسائل مذهبی نمایان سازد.
کتاب هیولای اسب سوار نوشته مجید ملامحمدی در ۲۱۲ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۴۰۱ منتشر شد.
کتاب آسمان چهارم
داستان از زبان راوی سوم شخص رواین می شود ومردی را روایت می کند که پهلوان است و نمایش پهلوانی می دهد و برای حج رهسپار مکه و شاهد غدیر خم می شود. با حسان شاعر معروف عرب آشنا می شود که قصیده غدیر سروده و مورد لطف رسول خدا هم قرار گرفته است. این داستان با قلمی روان می کوشد روایتی داستانی به واقعه غدیر بدهد و برای مخاطبان صحنه ای آشنا بیافریند.
کتاب آسمان چهارم نوشته فریبا کلهر در ۱۵۲ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۳۸۷ به چاپ سوم رسید.
کتاب تاریخ تشنه غدیر
تصویری از واقعه زنده و حقیقتی گویا بر گونه تاریخ، همانند رعد و برقی در زمان، آن چنان درخشیدن گرفت که در خاطره ها ماند و با وجود فراوانی راویان و ثبت حادثه، کسی را توان و یارای انکار آن نیست. بر هر مسلمانی لازم است در عمر خویش، دست کم با یاران پیامبر اکرم هم سفر شود و این مسیر تاریخی را با پستی و بلندی هایش بپیماید و با اسرار نهفته در آن، از نزدیک آشنا و با پیروان واقعی آن حضرت هم گام، هم کلام و هم پیمان شود.
در کتاب تاریخ تشنه غدیر سعی شده سیر واقعه به ترتیب و مستند، با زبانی ساده و گویا ارایه شود تا هر مخاطب منصفی را به راحتی در فضای معنوی حادثه قرار دهد و از نزدیک بوی خوش حقیقت آن واقعه را که تا ابد زمان را عطرآگین است،استشمام کند.
کتاب تاریخ تشنه غدیر نوشته رضا فرهادیان در ۵۶ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۴۰۰ به چاپ ششم رسید.
کتاب «زیباترین جشن» و «زیباترین عید»
این کتاب روایت حضور بچه‌ها در جشن‌های عید غدیر و فعالیت‌های آن‌هاست که هر ساله یاد غدیر را زنده نگه می‌دارند و با توجه به سنشان از معارف بیشتری نسبت به قبل برخوردار می‌شوند.
انتشارات کتاب جمکران، دو کتاب «زیباترین جشن» و «زیباترین عید» را در یک جلد منتشر کرده است، به نحوی که دو کتاب با چرخاندن کتاب قابل خواندن هستند. با این ایده، مخاطب هم روایت کودکان حاضر در واقعه غدیر را می‌خواند و هم با فعالیت بچه‌های امروزی برای برپایی جشن‌های غدیر آشنا می‌شود. دو صفحه میانی کتاب نیز تلفیق حضور امروزی و دیروزی مردم در واقعه غدیر است.
کتاب «زیباترین عید»، روایت کودکان از واقعه غدیر است که در تمام مراحل حج و آماده‌سازی واقعه غدیر حاضر بوده‌اند و اتفاقات بازه زمانی معرفی حضرت امیرالمومنین(ع) به عنوان جانشین رسول خدا را بازگو کرده اند. مسلمانان و به خصوص شیعه همواره روز غدیر را یکی از عیدهای بزرگ می‌دانند و این روز در میان ایشان به عید غدیر معروف و مشهور است.
کتاب «زیباترین جشن» و «زیباترین عید» نوشته سیدمحمد مهاجرانی و تصویرگری مژگان طائی‌نیا و وجیهه گلمزاری در ۴۸ صفحه در قطع رحلی و در سال ۱۴۰۰ به چاپ هشتم رسید.
کتاب غدیر خم از نگاه تاریخ
غدیرخم، نام ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است که محمد (ص)، پیامبر اسلام، در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۰ه.ق (برابر با ۲۸ اسفند سال ۱۰ خورشیدی)، علی بن ابی‌طالب را «مولای» مومنان اعلام کرد. سالروز این واقعه در میان شیعیان به «عید غدیر» شهرت دارد. نویسنده در این کتاب در رویکردی تاریخی به اثبات واقعه غدیرخم می‌پردازد و تفاوت نگاه شیعه و سنی را در این‌باره بیان می‌کند.
کتاب غدیر خم از نگاه تاریخ نوشته علیرضا صادقی در ۱۹۵ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۳۹۹ منتشر شد.
کتاب موعود غدیر
موعود غدیر سخنرانی سید مجتبی حسینی اسلام‌شناس معاصر است که در سال ۱۳۸۷ و در دانشگاه الزهرا ارائه شده است. کتاب به همراه دو پیوست منتشر شده است. پیوست اول، خطبه‌ای است که رسول خدا (ص) در عرفات بیان کردند و نویسنده در مطالب خود به آن استناد کرده‌اند. پیوست دوم، ترجمه خطبه حضرت رسول در غدیر خم است که به «خطابه غدیر» مشهور شده و با ترجمه سید مهدی شجاعی در این کتاب ذکر شده است.
نویسنده در این کتاب در پی یافتن ارتباط بین واقعه غدیر و ظهور امام قائم (عج) است و این کار را با تامل در متن خطابه‌های حضرت رسول انجام می‌دهد.
کتاب موعود غدیر نوشته سیدمجتبی حسینی در ۱۲۷ صفحه در قطع جیبی در سال ۱۴۰۲ برای پنجمین بار تجدید چاپ شد.
کتاب غدیر، کودک، سرگرمی
این کتاب شامل آشنایی کودکان با واقعه غدیر خم به شیوه مسابقه و سرگرمی است. در کتاب قهرمان غدیر فرزندان ما می آموزند که:روز هجدهم ذی الحجه روز اعلام رهبری و ولایت امّت اسلامی است. به همین خاطر پیشوایان دین از ما خواسته اند تا این روز بزرگ را گرامی بداریم. امام صادق(علیه السلام)چهار روز را برای مسلمانان عید دانسته که مهم ترین آنها روز عید غدیر است؛ آن روزهاعبارت اند از عید فطر، عید قربان، هر روز جمعه و روز عید غدیر خم. پیامبر (صل الله علیه و آله) به حضرت علی(علیه السلام) سفارش کرد که این روز را گرامی بدارد و مردم را به بزرگ داشتن این روز تاکید کند. امام علی(علیه السلام) روزی در خطبه نماز جمعه که هم زمان با روز غدیر بود فرمود: «پس از نماز به خانه هایتان بروید. خانواده را شاد کنید. به برادران دینی خود نیکی کنید.خدا را برای نعمتهایش شکر کنید. باهم دیگر هم دل و متّحد باشید. با یکدیگر مهربان باشید و به هم هدیه بدهید. پاداش کارهای نیک شما در این روز چند برابر است و به روزی و عمرتان می افزاید. از ثروت و دارایی خودتان خرج نیازمندان بکنید که خداوندجبران می کند.»
کتاب غدیر، کودک، سرگرمی نوشته علی دنیایی در ۳۲ صفحه در قطع وزیری در سال ۱۴۰۲ برای هفتمین بار تجدید چاپ شد.
کتاب غدیر در مدائن
«غدیر در مدائن» اولین قدم در روایت داستانی غدیر است. شخصیت محوری این داستان یک جوان ایرانی است که ماجرای غدیر را از زبان حذیفه – فرماندار مدائن و از یاران حضرت امیر علیه السلام – می شنود. با به خلافت رسیدن حضرت امیر علیه السلام دو نامه به حذیفه می رسد که یکی از آنها را باید در مسجد برای مردم بخواند. در جریان قرائت نامه حذیفه امام علی علیه السلام را «امیرالمومنین حقیقی» خطاب می کند و همین تعبیر آتشی می شود بر خرمن تصورات پیشین مسلم تا بخواهد بداند و به جمع شیعیان بپیوندد و به سوی سرنوشت عاشقان امیرالمومنین قدم بردارد.
این داستان گرچه کاستی هایی به لحاظ فنی و ساختاری دارد ولی می تواند با توجه به حجم اندکش کتاب خوب و جذابی برای معرفی بهتر غدیر به دانش آموزان، دانشجویان و دیگر اقشار جامعه باشد. می شود این کتاب را به عنوان عیدی روز غدیر هدیه داد، هدیه ای که جام هایی از ماجرای غدیر را به عاشقانش می چشاند. می شود این کتاب را در مدارس جمع خوانی کرد و بیشتر با غدیر آشنا شد. چه بهتر که دید و بازدید های روز عید به یک احوالپرسی و صله رحم معمولی ختم نشود و از مجالسی که گرد هم می آییم بهتر استفاده کنیم و فراز هایی از خطبه غدیر را در کنار هم بخوانیم.
کتاب غدیر در مدائن در ۸۰ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۴۰۱ به چاپ پانزدهم رسید.
منبع : خبرگزاری ایرنا
