زندگی و موسیقی حسن کسائی خواندنی شد

به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، کتاب «حسن کسایی؛ زندگی و موسیقی» نوازنده، ردیف دان، نی و سه تار و از معروف ترین موسیقی های سنتی ایران به ویژه مکتب اصفهان است. محمد جواد کسایی فرزند این استاد فقید و نوازنده سه تار در ۴۳۲ صفحه منتشر شده است.

طراحی جلد کتاب آهنگ کسی و طراحی گرافیکی متن توسط استودیو مرکزی راشین جیحون انجام شده است.

در توضیح این کتاب آمده است: حسن کسایی از جمله هنرمندانی بود که با نبوغ فوق العاده و در بستر مناسب فرهنگی و اجتماعی و بهره مندی از محضر استادان نامدار فراوانی موفق به تحقق این امکان در هنر خود شد. کسایی در آهنگسازی‌ها و اجراهای فراوانی که از خود به جای گذاشت، با بصیرت و استعدادی که از آن خود بود، توانست سنت و مدرنیته را در یک هنر منسجم و منظم ادغام کند و موفق شد این طرح را با ایده‌های نو برای نواختن ساز نی درآمیزد. هدف و مستقیم

او صدای سازش صدای صدها سال سرزمین طاغوتی است که مردمانش دردناک ترین بلاها را در کوله بار تاریخی خود به دوش کشیده اند و به سختی به دوش کشیده اند و این کتاب مروری بر زندگی و هنر حسن کسایی است. همراه با مطالب، تصاویر و گفتگوها. که برای اولین بار منتشر می شوند.

همچنین در پشت جلد این کتاب با نوشته ای از زنده یاد امیرهوشنگ ابطاج (سایه) گفته شده است: «شاید بتوان گفت که در تمام تاریخ موسیقی ایران، ساسی یکی از استثناهای هنر ماست، معمولاً ساسی را در عرصه موسیقی می شناسند، اما نزدیکان ساسی می دانند که او به چندین مزین است. او به غیر از ساز نی و آشنایی با سازهای سه تار، استعدادهای بسیار بالایی دارد مانند او پیدا خواهد شد.»

محمدجواد کسایی پیش از این کتاب های «از موسیقی تا سکوت: استاد حسن کسایی و نیم قرن آفرینش هنری» و «سلام حسن کسایی، شانزده قطعه برای سه تار» را منتشر کرده است.

حسن کسایی در سوم مهر ۱۳۰۷ در کوچه باغ کلم محله بیدآباد اصفهان به دنیا آمد. پدرش حاج سید جواد از تجار معروف آن زمان اصفهان بود و علت علاقه او به موسیقی نزد اساتید و بزرگان آن زمان از جمله سید حسین طاهرزاده، جلال الدین تاج اصفهانی، اکبرخان نوروزی بود. ، خاناد شهناز (شعبان خان، حسین آقا، علی آقا و جلیل شهناز)، غلامحسین سرنج و ادیب خوانساری.

همین ویژگی باعث شد تا حسن کسایی فعالیت موسیقی خود را از پنج سالگی با خوانندگی و فراگیری آواز نزد استاد جلال تاج اصفهانی آغاز کند. علاقه زیاد او باعث شد تا از بزرگانی چون اسماعیل ادیب خوانساری، اکبرخان نوروزی، غلامرضا خان سرنج، سید حسین طاهرزاده، علی شهناز، محمد طاهرپور و… برای ارتقای سطح علمی خود بهره ببرد.

کسایی در ۲۰ سالگی اولین اجرای نی خود را با ساز همایون در تئاتر اصفهان روی صحنه برد و یک سال بعد قطعه معروف «سلام» را با ساز چهارگاه که یکی از معروف ترین قطعات موسیقی ایرانی است ساخت. . این قطعه بعدها توسط حسین علیزاده در آلبوم صبحگاهی با تنظیم و ارکستراسیون عظیم بازآفرینی شد.

وی در اصفهان سال ها ریاست آموزشگاه موسیقی اصفهان را در رشته های نی، سه تار و آواز بر عهده داشته است. اگرچه بیشتر آثار کسایی بداهه است تا موسیقی از پیش ساخته، اما امروزه بخش بزرگی از سازهای کوبه ای و حتی آواز نوازندگان نی از موسیقی او استفاده می کنند.

کسایی در سال ۱۳۲۹ برای اولین بار نی را به ارکستر برد و با ارکستر رادیو ارتش اصفهان شروع به همکاری کرد. در سالهای بعد با ارکسترهای متعدد رادیو زیر نظر هنرمندانی چون ابوالحسن صبا، حسین یاحقی، حبیب الله بدیعی، محمد میرنقیبی، همایون خرم و … به فعالیت خود در این عرصه ادامه داد. کسایی در سال ۱۳۳۵ به دعوت داوود پیرنیا وارد برنامه گلها شد و تا سال ۱۳۵۷ که در گلچین هفته شرکت کرد با این مجموعه برنامه همکاری کرد.

از سال ۱۳۴۶ کار کسایی ابعاد جهانی پیدا کرد و ضبط دو صفحه ای از نی نوازی او همراه با ترومپت جهانگیر بهشتی توسط شرکت CBS فرانسه ضبط و در سال ۱۳۵۴ در نقاط مختلف جهان پخش شد و در دهه ۱۳۶۰ کسایی سفر کرد. به آلمان، انگلستان، فرانسه و هلند رفت و در چندین برنامه رادیویی اجرا کرد. در سال ۱۳۶۹ مجسمه او در گالری هنری جهان در لندن نصب شد.

کسایی در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت نشان درجه یک فرهنگ و هنر شد. همچنین در سال ۱۳۸۰ به عنوان چهره ماندگار موسیقی انتخاب و مورد تجلیل قرار گرفت. در نواختن نی ایرانی مانند او نبود، از پیشکسوتان موسیقی سنتی بود، اما بر خلاف بسیاری از آنها ذهن و اندیشه مدرنی داشت. وی در سال ۱۳۹۱ بر اثر بیماری سرطان در اصفهان درگذشت.

«نای نی»، «راز نی»، «از کاران زنده رود» (بازشده با ترومپت امیرناصر)، «یاران زنده رود»، «به اصفهان» (با صدای تاج اصفهانی)، «شاخه گل ۶»، «شاخه گل» ۹»، «شاخه گل ۱۶» (با صدای غلامحسین بنان)، «دیالوگ نی و عود» (با عود شهرام میرجلالی)، «دختر گل فروش» (با صدای علی جهاندار و تنبک محمود رفیان)، آلبوم‌های «قصه‌های دیوانه عشق» (با موسیقی محمود رفیعیان)، «اشک برای گل» (با پیانو فخری ملک‌پور و موسیقی محمود رفیعیان) از آثار کسایی است.