تولید کیت تشخیصی بیماری تب‌برفکی با فناوری کریسپر

به گزارش گروه علمی ایرنا، بیماری‌های دامی، هرساله تلفات و خسارات زیادی به بار می‌آورد و از همین رو، محققان همواره به دنبال راهکاری برای کاهش تلفات دامی و بررسی راهکارهای کم خطر دام‌ها هستند. «واکسیناسیون و تشخیص ژنتیکی بیماری‌های ویروسی با استفاده از فناوری تداخل ‌آر.ان.ای RNA interference (RNAi) و سیستم کریسپر CRISPR-Cas، مطالعه موردی بیماری تب برفکی» عنوان طرح پژوهشی محمدرضا بختیاری‌زاده عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده است.

این پژوهشگر دانشگاه تهران با مدرک دکتری تخصصی ژنتیک و اصلاح نژاد دام درخصوص این طرح توضیح داد: یکی از مهم‌ترین زمینه‌های تحقیق، حوزه ژنتیک و کاربرد اصول و یافته‌های آن در علم پزشکی و دامپزشکی است. بیماری‌های ویروسی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی سلامتی انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و سایر موجودات است و بسیاری از این امراض منجر به مرگ یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر به موجودات زنده یاد شده می‌شود. از این رو مقابله با ویروس‌ها یکی از اهداف پژوهشگران است.

وی افزود: بیماری‌های واگیر و مسری در دامداری‌های سنتی و به خصوص صنعتی باید به منظور حفظ بهره‌وری حیوانات اهلی کنترل شود. بیماری تب‌برفکی یک بیماری ویروسی به‌شدت عفونی و مسری است که در دامداری‌ها به‌ویژه گاوداری‌ها رخ می‌دهد و توسط هوا به سرعت منتقل می‌شود. از دیگر راه‌های انتقال بیماری می‌توان به گوشت و شیر آلوده، جابجایی دام‌های ناقل ویروس و انتقال ویروس از طریق‌ اشیای آلوده اشاره کرد. این بیماری یکی از شایع‌ترین مشکلات در حیوانات زوج‌سم بوده و نرخ مرگ‌ومیر بالایی دارد.

به نقل از بنیاد ملی علم ایران، وی بیان کرد: واکسیناسیون معمول برای محافظت سریع در موقعیت‌های شیوع به خوبی مؤثر نیست. متأسفانه ویروس تب برفکی بسیار هوشمند و جهش‌پذیر بوده و همین موضوع واکسن‌های تولید شده را به دلیل ناکارمدی به سرعت از چرخه تولید خارج می‌کند.

این پژوهشگر و محقق دانشگاه تهران اضافه کرد: فناوری تداخل آر.ان. ای/ RNAi و سیستم کریسپر که انقلابی در حوزه ویرایش ژنوم ایجاد کرد، دو راهکار مفید جهت مقابله با این بیماری هستند. با توجه به اینکه این فناوری در آینده‌ای نزدیک اساس کیت‌های تشخیصی، واکسیناسیون و درمان ژنتیکی در حوزه‌های مختلفی مانند پزشکی، دامپزشکی و کشاورزی را به خود اختصاص خواهد داد، دستیابی به این فناوری نشان از پیشرو بودن ایران در حوزه زیست‌فناوری است.

بختیاری‌زاده خاطر نشان کرد: در حال حاضر تولید کیت تشخیصی این بیماری با استفاده از فناوری کریسپر در سطح آزمایشگاهی با موفقیت کامل حاصل شده است. حمایت از تجاری‌سازی این فناوری تشخیصی، پیشگیرانه و مقرون‌به‌صرفه موجب ارتقای سلامت اجتماعی خواهد شد.