لزوم حفاظت از «مناطق امن» برای جلوگیری از انقراض بزرگ ششم

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از سای تک دیلی، گروهی از طرفداران حفظ منابع طبیعی و دانشمندان در یک مطالعه جدید نشان داده‌اند با حفظ کسر کوچکی از سطح زمین می‌توانیم از باقی مانده تنوع زیستی روی زمین محافظت کنیم. این راهبرد مقرون به صرفه و امکان ‌پذیر می‌تواند به نجات در معرض‌خطرترین گونه‌ها از خطر انقراض کمک کرده و محافظت و بقای حیات وحش زمین برای نسل‌های آینده را تضمین کند.

دکتر اریک دینراشتاین از سازمان غیر دولتی ریزلو (Resolve) و مولف اصلی این مقاله منتشر شده در مرزهای دانش گفت: اکثر گونه‌ها بر روی زمین نادر هستند به این معنی که یا گستره بسیار محدودی دارند یا تعداد کمی دارند یا هر دو. و نادر بودن بسیار متمرکز است. ما در این مطالعه بر تمرکز بر این مساله نادر بودن کشف کردیم که برای جلوگیری از ششمین انقراض بزرگ حیات بر روی زمین تنها به ۱.۲ درصد از سطح زمین نیاز داریم.

برای تحقق اهداف بلندپروازانه محافظتی، بین سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ مساحتی به وسعت ۱.۲ میلیون کیلومتر مربع دیگر مورد محافظت قرار گرفت. اما آیا این مناطق محافظتی بطور موثر از تنوع زیستی محافظت خواهند کرد؟ دینرشتاین و همکارانش برآورد کرده‌اند که گسترش وسعت مناطق محافظتی بین سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ تنها ۰.۱۱ میلیون کیلومتر در بر دارنده گونه‌های مورد تهدید و دارای محدودیت گستره را تحت پوشش قرار داده است.

طراحی و برنامه‌ریزی برای مشخص کردن مناطق حفاظت شده بسیار اهمیت دارد تا اطمینان حاصل کنیم که تلاش ها و منابع ما با تاثیرپذیری بیشتری انجام خواهند شد.

دانشمندان برای این کار با استفاده از شش لایه از داده‌های جهانی تنوع زیستی، کل جهان را نقشه‌برداری کردند. آنان سپس با ترکیب این لایه‌های داده‌ با نقشه‌های مناطق حفاظت شده کنونی و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای برای شناسایی زیستگاه‌های باقی مانده برای گونه‌های نادر و در معرض خطر، توانستند مهم‌ترین مناطق حفاظت نشده کنونی برای تنوع زیستی را شناسایی کنند. شناسایی این مناطق در واقع الگو یا طرحی برای کمک به کشورها و مناطق به منظور طراحی برنامه‌های حفاظتی در سطح محلی‌تر فراهم می‌کنند.

این ۱۶ هزار و ۸۲۵ مکان که در حدود ۱۶۴ میلیون هکتار را پوشش می‌دهند اگر به میزان کافی محافظت شوند می توانند از تمام انقراض‌های پیش بینی شده جلوگیری کنند. ۳۸ درصد از این مناطق شناسایی شده نیز بسیار نزدیک به مناطق حفاظت شده کنونی قرار دارند که این کار الحاق آنها به مناطق تحت حفاظت را آسان تر می‌کند.

اندی لی از سازمان غیر دولتی ریزلو می‌گوید: این مکان‌های شناسایی شده محل زیست بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ گونه مورد تهدید انقراض در برخی از متنوع‌ترین زیست‌بوم‌های جهان هستند. این گونه شامل نه تنها پستانداران و پرندگان بلکه دوزیست‌های با محدودیت گستره و گونه‌های نادر گیاهی می‌شوند.

لی خاطرنشان کرد: تحلیل ما برآورد کرده است که محافظت از این مناطق شناسایی شده در نواحی استوایی سالانه ۳۴ میلیارد دلار در مدت پنج سال آینده هزینه خواهد داشت که این معادل کمتر از ۰.۲ درصد تولید ناخالص داخلی آمریکا و کمتر از ۹ درصد از یارانه‌های سالانه مربوط به صنعت جهانی سوخت‌های فسیلی است.

محافظت از حیات وحش همچنین برای توقف و معکوس کردن بحران آب و هوایی مهم است.