درآمدی بر فلسفۀ سیاسیِ هوش مصنوعی

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، کتاب «درآمدی بر فلسفۀ سیاسیِ هوش مصنوعی» نه تنها در مورد هوش مصنوعی بلکه در مورد خود تفکر سیاسی-فلسفی نیز صحبت می‌کند. این مباحث در مورد سیاست هوش مصنوعی نه‌تنها تمرینی در فلسفه کاربردی و به طور خاص‌تر فلسفه سیاسی کاربردی خواهد بود، بلکه به خود مفاهیم سیاسی-فلسفی نیز بازخورد خواهد داد.

این کتاب فلسفه سیاسی را در کنار فلسفه فناوری و اخلاق با هدف درک بهتر مسائل هنجاری مطرح شده توسط هوش مصنوعی و رباتیک و تاکید بر موضوعات مهم سیاسی و نحوه درگیر شدن آن‌ها با استفاده از این فناوری‌های جدید به کار می‌برد. در اینجا از اصطلاح «درگیر شدن» برای بیان ارتباط نزدیک بین مسائل سیاسی و مسائل مربوط به هوش مصنوعی استفاده شده است.

مفهوم کلی مسیر این کتاب این است که هوش مصنوعی فقط یک موضوع فنی، یا فقط در مورد هوش نیست. هوش مصنوعی از نظر سیاسی و قدرت بی‌طرف نیست؛ بلکه از سرتاپا سیاسی است. در هر گفتار، بُعد سیاسی هوش مصنوعی را نشان داده و در مورد آن بحث می‌شود.

این کتاب با عنوان The Political Philosophy of AI: An Introduction در ۱۷۶ صفحه، در سال ۲۰۲۲ توسط انتشارات سیاسی منتشر شد.

درباره نویسنده

مارک کوکلبرگ متولد ۱۹۷۵ فیلسوف فن آوری بلژیکی است. او استاد فلسفه رسانه و فناوری در گروه فلسفه دانشگاه وین و رئیس سابق انجمن فلسفه و فناوری است. او پیش‌تر استاد فناوری و مسئولیت اجتماعی در دانشگاه دی مونتفورت در لستر، بریتانیا، مدیر عامل مرکز اخلاق و فناوری ۳TU، و عضو گروه فلسفه دانشگاه توئنته بود. او قبل از مهاجرت به اتریش در بلژیک، انگلستان و هلند زندگی و کار کرده است. او نویسنده چندین کتاب از جمله روابط اخلاقی رو به رشد (۲۰۱۲)، انسان در خطر (۲۰۱۳)،مهارت‌های زیست محیطی (۲۰۱۵)، ماشین‌های پول (۲۰۱۵)، رمانتیک جدید است. Cyborgs (۲۰۱۷)، Moved by Machines (۲۰۱۹)، کتاب درسی مقدمه‌ای بر فلسفه فناوری (۲۰۱۹) و اخلاق هوش مصنوعی (۲۰۲۰).

او مقالات زیادی نوشته و در اخلاق هوش مصنوعی صاحب نظر است.او بیشتر به خاطر کارهایش در زمینه فلسفه فناوری و اخلاق رباتیک و هوش مصنوعی (AI) شناخته شده است، او همچنین در زمینه‌های فلسفه اخلاق و فلسفه محیطی منتشر کرده است.

قسمتی از متن کتاب

جایگاه سیاسی خودِ هوش مصنوعی؟

موضع دوم، هوش مصنوعی را صرفاً ابزاری در خدمت انسان‌ها یا حتی غیرانسان‌ها نمی‌داند، بلکه این احتمال را نیز در نظر می‌گیرد که خود برخی از سیستم‌های هوش مصنوعی نیز جایگاهی سیاسی، مثلاً در قالب «ماشین‌ها» -به هر معنی که باشد، به دست آورند. ایده این است که هوش مصنوعی صرفاً یک وسیله فناورانه برای رسیدن به یک هدف سیاسی، ابزاری برای سیاست، نیست، یا نباید باشد، بلکه میتواند فراتر از یک ابزار در نظر گرفته شود، که ممکن است ارزش و منافع سیاسی خود را داشته باشد، و تحت شرایط خاصی باید درون جامعه سیاسی لحاظ شود. در اینجا ادعایی که مطرح می‌شود، این است که سیاست هوش مصنوعی نه تنها باید سیاستی از سوی انسان‌ها برای غیر انسان‌ها (وانسان‌ها)، بلکه باید به‌طور بالقوه سیاستی توسط غیر انسان‌ها نیز باشد- با این فرض که «برای چه کسی» یک سوال باز خواهد بود و به طور بالقوه شامل غیرانسان‌های تکنولوژیک نیز می‌شود.

در فلسفه فناوری، این نوع سوال معمولاً به عنوان یک پرسش اخلاقی تنظیم می‌شود: آیا ماشین‌ها می‌توانند جایگاه اخلاقی داشته باشند؟ در طول دو دهۀ گذشته، بحث زنده و فعالی در مورد این موضوع در اخلاق هوش مصنوعی و جامعۀ رباتیک وجود داشته است – به عنوان مثال، باستروم و یودکوفسکی ۲۰۱۴؛ کوکلبرگ ۲۰۱۴؛ داناهر ۲۰۲۰؛ دارلینگ۲۰۱۶؛ فلوریدی و سندرز ۲۰۰۴؛ گونکل ۲۰۱۸؛ آمبرلو و سورگنر ۲۰۱۹. اما جایگاه سیاسی چنین موجوداتی چه‌گونه است؟ در مورد حقوق سیاسی، آزادی، شهروندی، عدالت با توجه به شیوۀ رابطه ما با آن‌ها، و سایر موارد چه‌طور؟(صفحه ۲۵۹ و ۲۶۰)

کتاب درآمدی بر فلسفۀ سیاسیِ هوش مصنوعی، از مفهوم آزادی تا حامنیت ربات‌ها نوشته مارک کوکلبرگ و ترجمه علی‌اصغر رئیس‌زاده در ۳۲۲ صفحه، در قطع رقعی، شمارگان هزار نسخه و در سال ۱۴۰۳ منتشر شد.