زنده‌یاد منوچهر حسن‌زاده چندساحتی بود

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، آیین یادبود منوچهر حسن زاده یکی از مدیران نشر مروارید سه شنبه 28 تیرماه با حضور فریدون مجلسی دیپلمات، نویسنده و مترجم، ابراهیم کریمی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران. نیکنام حسینی پور مشاور صندوق هنر، حسن کیائیان مدیر انتشارات چشمه، علی جعفریه مدیر انتشارات سوم، احمد پوری شاعر و نویسنده، اسدالله امرایی مترجم، اعظم کیانافراز مدیر انتشارات افراز نصرالله حدادی پژوهشگر تاریخ انتشارات، کامیار عابدی نویسنده و محقق حسین پاینده نویسنده و مترجم و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

منوچهر حسن زاده چند نفره بود

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان به ملایمت و رفتار لطیف حسن زاده اشاره کرد و گفت: او فردی تک بعدی و تک بعدی نبود و زندگی خود را تقسیم کرد تا بتواند در عرصه هنر، تحصیل و تحصیل به خوبی زندگی کند. و افرادی که با او معاشرت داشتند. جز مهربانی و نیکی چیزی به یاد نمی آورند.

ابراهیم کریمی وی با اشاره به همکاری چهار مؤسس انتشارات مروارید تصریح کرد: یکی از مزیت های انتشارات مروارید این بود که چهار مؤسس آن به مدت 60 سال این مؤسسه را به خوبی اداره کردند. امیدوارم نام و آثار این نهاد در 60 سال گذشته تا سالیان متمادی ادامه داشته باشد و نسل های بعدی نیز بتوانند این راه را ادامه دهند.

هیچ وقت حس نکردم حسن زاده پیر شد

این دیپلمات سابق با اشاره به نظم و انضباط حسن زاده و برخورد صبح زود گفت: وقتی انسان پیر می شود اگر بتواند احترام خود را حفظ کند ارزشمند است. حسن زاده قابل احترام بود اما هیچ وقت احساس نمی کردم که او پیر شود و از این رو رفتن او برایم ناراحت کننده بود. جوانی در روح و اندیشه و دیدار او بود.

فریدون مجلسی وی با اشاره به مسائل مربوط به سلامتی حسن زاده تصریح کرد: انتظار داشتم مشکلی که باعث شد وی به خارج از کشور سفر کند برطرف شود و به کار خود ادامه دهد.

به گفته این مترجم، برخی از حرفه ها باسواد هستند، هر کدام از تیم مروارید تخصص داشتند. شغل نشر و روزنامه نگاری سواد آفرینی است. حسن زاده کتاب های ارزشمندی را برای چاپ انتخاب می کرد.

وی ادامه داد: درگذشت وی برای من، جامعه نشر ایران و افرادی که از آن استفاده کردند مایه تاسف است.

مرگ آگاهی در شعر ایران رواج داشت

این نویسنده و مترجم شعری از گروس عبدالمالکیان را خواند و گفت: مرگ یکی از موضوعات پرتکرار در آثار ادبی بوده است. انسان‌ها همیشه از مرگ دوری کرده‌اند و نمی‌خواستند آن را باور کنند یا سعی در تعدیل آن داشته باشند.

حسین پاینده وی با اشاره به اینکه آگاهی از مرگ در شعر ایران تأثیرگذار و فراگیر بوده است، اشعاری درباره مرگ از شاعران معاصر خواند.

به گفته او آگاهی از مرگ بسیار دشوارتر از مرگ است. آداب و رسوم مرتبط با مرگ حتی وحشتناک تر از مرگ است. همچنین ترس بهترین دوست مرگ است.

این نویسنده و مترجم افزود: انسان در مرحله دیگری از زندگی، مرگ را بهتر از زندگی می داند، زیرا در مرحله ای از تحمل درد و رنج، زندگی با مرگ را انتخاب می کند.

پاینده با اشاره به اینکه مرگ برای فردی که زندگی بی ثمری داشته است دردناک است، ادامه داد: این گفته در مورد حسن زاده صحت ندارد چرا که انتشارات مروارید آثار ارزشمندی به ویژه در حوزه شعر منتشر کرده است.

حسن زاده به کارشناسان اعتماد کرد

اسدالله امرایی وی همچنین با تاکید بر اینکه طول و عرض انسان متفاوت است، گفت: کیفیت زندگی حسن زاده بسیار مهمتر از طول عمر او بود.

وی با اشاره به اولین دیدار خود با حسن زاده گفت: اولین برخورد من با حسن زاده در سال 56 بود که 17 ساله بودم و برای تجهیز کتابخانه مدرسه به انتشارات مروارید مراجعه کرده بودم. تا اینکه سال ها بعد به همراه احمد پوری به عنوان مترجم با انتشار مروارید مواجه شدیم. قراردادی را که با مداد نوشته بودند برای ما فرستادند و در آن نوشتند. هر نوع دخالتی به نفع مترجم و نویسنده است!

به گفته این مترجم، یکی از ویژگی های حسن زاده این بود که به افراد فنی اعتماد داشتند و به صرف اینکه نویسنده و روزنامه نگاری از کتابی تعریف می کرد، آن کتاب را تهیه کرد.

حسن زاده پدر ادبیات ایران بود

این شاعر و مترجم با بیان اینکه وجود عده ای بزرگتر از آن چیزی است که با چشم دیده می شود، گفت: منوچهر حسن زاده یکی از آنها بود. روزی که او رفت، آسمان آبی بود، خبر کوتاه و دلخراش.

پوران کاوه وی با تاکید بر اینکه پدر دلسوز ادبیات ایران بود، افزود: مهربانی اش از ته دل می جوشید. نمی دانم چرا رفتنش اینقدر سخت بود که وقتی رفت کلمه سیاه و یخ زده تبدیل به کلمه تمام فصول شد. بی شک فقدان آن به معنای نبود کلمه صداقت و وحدت است.

سپس شعری را که در این زمینه سروده بود خواند.

نشریه ایران هرگز بدون محدودیت نبود

این پژوهشگر و منتقد ادبی در بررسی تاریخی نشر ایران گفت: در دوره قاجار انتشارات و چاپخانه با هم رشد کردند، بیشتر نویسندگان آن زمان در دولت بودند. پس از مشروطیت، این وضعیت تغییر کرد، اگرچه انتشار هیچ گاه بدون محدودیت نبود.

کامیار عابدی وی با اشاره به اینکه در ابتدا از واژه هایی مانند موسسه، بنگاه و کتابخانه برای نشر استفاده می شد، ادامه داد: آخرین مورد کتابخانه طهوری واقع در خیابان الغبانل بود. در کنار ناشران بزرگی مثل امیرکبیر که جنبه عمومی داشت، نشریات تخصصی رشد کردند.

به گفته وی، انتشارات مروارید از ابتدای سال 1340 فعالیت خود را در زمینه شعر آغاز کرد و به عنوان یکی از ناشران فرهیخته در عرصه شعر معاصر شناخته شد. و در دهه 40 با رشد شاعران، ناشران شعر نو نیز رشد کردند که در راس آن انتشارات مروارید قرار داشت.

عابدی ادامه داد: این ناشران کارمند بودند، یعنی فقط برای تجارت نیامدند، این ناشران جاه طلبی ناشران دیگر را نداشتند و در کنار سود تجاری، اهداف دیگری هم داشتند.

این پژوهشگر تاریخ نشر با اشاره به اینکه حسن زاده پس از بازنشستگی در انتشارات مروارید حضور پررنگی پیدا کرد، افزود: وی از فرصتی که عصرها در اختیار داشت برای تحصیل در رشته علوم اجتماعی در دانشگاه تهران استفاده کرد و در نتیجه یکی از افراد بود. گرایش های انتشارات مروارید. او همچنین دفترهای شعر شاعران معاصر و معاصر را منتشر کرد.

به گفته وی، واژه گزیده شعر از سال 64 با انتخاب شعر منوچهر آتشی به پیشنهاد احمد شاملو آغاز شد. گزیده ای از اشعار شاملو در سال 1372 منتشر شد، سال 67 با انتشار فریدون مشیری و سیمین بهبهانی ادامه یافت که این روزها به 40 عنوان کتاب رسیده است.

کتابفروشی مروارید یکی از اولین کتابفروشی های خیابان الخبال بود

مدیر نشر چشمه با بیان اینکه در دهه 40 نشر مروارید کانون توجه جامعه بود، گفت: با راه اندازی کتابفروشی به جدیت اقدامات این انتشارات پی بردیم.

حسن کیائیان با گفتن آن در ابتدا نام کتابفروشی مروارید، خانه کتاب وی ادامه داد: کتابفروشی مردارید جزو اولین کتابفروشی های خیابان الخبال بود.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین ویژگی های انتشارات مروارید حفظ جایگاه خود در بین ناشران طی سالیان گذشته بود. این کار بزرگ و ستودنی است. از سال 1370 شروع به کار کردم فریدون نیکنام و سپس منوچهر حسن زاده در این زمینه تشخیص دادم.

مدیر انتشارات چشمه درباره رفتار حسن زاده گفت: هیچ وقت ندیدم که لب به گلایه باز کند، روحیه مثبتی هم داشت که گاهی باعث تعجب دیگران می شد. در دو سه دهه اخیر بار انتشارات مروارید بر دوش او بود. شاید دلیل ماندگاری انتشارات مروارید همین باشد.

به گفته کیاییان، مرگ عده ای فقط از دست دادن دو چشم نیست. زمان درگذشت این همکار پیشکسوت حضور نداشتم اما مطمئنم اگر در کنارش بودم می گفت حسنجان قدر زندگی زیباست.