معاون وزیر فرهنگ: تنها راه بهبود معیشت نویسندگان بهبود وضعیت نشر است

یاسر احمدوند وی در گفت و گو با خبرنگار کتاب ایرنا، درباره شیوه های مختلف پرداخت حق التالیف به نویسندگان توضیح داد: نحوه پرداخت حق التالیف در کشور متنوع است، برخی آثار با امضای قرارداد حق التالیف و حق التحریر منتشر می شوند؛ در این میان، برخی از آثار با انعقاد قرارداد به نویسندگان پرداخته می شود. در این روش حدود 10 درصد برای سازنده در نظر گرفته می شود. البته این درصد برای برخی آثار کمتر است و نویسندگان آثاری هستند که تا 30 درصد حق امتیاز و حق الامتیاز دریافت می کنند. معمولاً 10 تا 12 درصد به نویسندگان و مترجمان کتاب پرداخت می شود.

پرداختن به کپی رایت به تنهایی بدون دیدن محافل اقتصادی نشر ما را به پاسخ دقیقی نمی رساند.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تعداد کتاب ها و طولانی بودن دوره تجدید چاپ، گفت: فاصله زمانی دو چاپ، پولی که باید برای کپی رایت پرداخت شود، اندک است و فاقد حق چاپ است. تأثیر جدی بر زندگی نویسنده گاهی آثار توسط ناشران خریداری می شود، یعنی کار سفارش داده می شود یا ناشر یکی از آثار نویسنده را می خرد. در این روش، معمولاً ناشر قیمتی بالاتر از حق امتیاز چاپ می پردازد، اما پدیدآورنده سهمی از سودی که ممکن است از چاپ های دیگر به ناشر برسد، نمی برد.

به گفته وی، تعداد انگشت شماری نویسنده فعال در کشور هستند که از تولید کتاب چند صد میلیون یا میلیارد تومان درآمد دارند. دلیلش هم این است که محبوبیت و فروش آثارشان بیشتر است. اما به طور کلی پولی که اکثر نویسندگان از کتاب به دست می آورند برای رفع نیازهای زندگی آنها کافی نیست.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد ادامه داد: گاهی نویسندگان جدید یا کمتر شناخته شده اثر را با سرمایه خود منتشر می کنند، یعنی ناشر مراحل اخذ مجوز و مراحل اداری را طی می کند و گاهی نیز اثر را چاپ می کند و برای این کار هزینه دریافت می کند. به این ترتیب، اگر نویسنده کتاب را بفروشد، احتمالاً سود می برد. اینها روش هایی است که در کشور ما در رابطه با روابط مالی نویسنده و ناشر وجود دارد. همه اینها را باید در کنار هم دید، بدون نگاهی به محافل اقتصادی نشر، تنها با نگاه به کپی رایت به پاسخ دقیقی نخواهیم رسید.

ناشر همیشه با آثار فروخته نشده مواجه است

احمدوند درباره نحوه تشکیل درصد حق امتیاز توضیح داد: این درصد بر اساس درک بازار از میزان سود حاصل از یک کتاب شکل می گیرد. طبیعتاً ناشران، مولفان و مترجمان طبق قانون ملزم به انجام یکسان نیستند، هر ناشر و پدیدآورنده ای می تواند درصد سود را کم یا زیاد کند.

درصد حق امتیاز بر اساس درک بازار از میزان سود یک کتاب است

به گفته معاون فرهنگی، وقتی بازار به عددی می رسد باید با منطق کارشناسی و دقیق آن عدد را بررسی کرد. به راحتی نمی توان گفت که عدد نادرستی است، زیرا این عدد حاصل دهه ها فعالیت نشر در کشور است. اگرچه این عدد برای سازنده مطلوب نیست.

وی با اشاره به هزینه های فراوانی که ناشر متحمل می شود، افزود: نمی توان برای بررسی کپی رایت تنها کتاب پرفروش و کتاب فروخته شده در نظر گرفت، ناشر همواره با آثار فروش نرفته مواجه است، آثاری که در او باقی مانده است. انبار و آثاری که فروخته شده اما دوران بازگشتش فرا نرسیده است، آثاری را که فروخته اما پولی به دست ناشر نرسیده است و اینطور نیست که هر کتابی که چاپ می شود، پولش را به دست ناشر برساند.

یک ناشر حرفه ای نمی تواند بیش از 20 درصد از سهم پشت جلد سود کند

احمدوند مدت زمان بازگشت پول به ناشر را بین 10 ماه تا یک سال دانست و ادامه داد: این بازه زمانی را با توجه به تورم در نظر بگیرید. ناشری که کاغذ را نقد می خرد و یک سال بعد پولش را می گیرد، سرمایه یکساله را چقدر باید حساب کند. محاسبه هزینه های تولید، مدیریت، توزیع و ترویج. یک ناشر حرفه ای نمی تواند بیش از 20 درصد از سهم پشت جلد سود کند، بنابراین فکر می کنم درصدهای در نظر گرفته شده یک قانون معقول است.

وی با تاکید بر اینکه فرم کار 9 درصد برای نویسندگان در نظر گرفته شده است اما در تعداد کتاب، گفت: اگر آثار پرفروش باشد و تجدید چاپ شود، ناشر و نویسنده حتی با این حق التحریر 10 و 20 درصدی سود خوبی خواهند داشت.

بیش از 90 درصد از کتاب های آمازون کمتر از 100 نسخه فروخته شد

احمدوند با اشاره به اینکه الزام نویسندگان به کار در مشاغل دیگر برای تامین معیشت آنها بر کیفیت آثار تاثیر می گذارد، ادامه داد: البته فکر نکنید در کشورهای دیگر حتی در کشورهایی که کتاب های پرفروش و نشر توسعه یافته دارند. ، همه نویسندگان با نوشته خود پشتیبانی می شوند. . ما چند نویسنده حرفه ای داریم که قراردادهای بالایی دارند.

طبق آخرین آمار فروش آمازون، کمتر از 10 درصد آثار می توانند به فعالیت حرفه ای ناشر کمک کنند

معاون فرهنگی وزارت ارشاد با ارائه آخرین آمار فروش سایت آمازون توضیح داد: بر اساس آخرین آمار آمازون بیش از 90 درصد کتاب های این سایت کمتر از 100 نسخه فروخته شده است. این عدد عجیبی است، یعنی بیش از 90 درصد کتاب ها تقریباً هیچ سودی برای نویسنده و ناشر نداشتند و سود آنها حداقل بود. یعنی کمتر از 10 درصد آثار می توانند به فعالیت حرفه ای ناشر کمک کنند.

وی با بیان اینکه اینطور نیست که در برخی کشورها همه نویسندگان از محل تولید کتاب امرار معاش کنند، افزود: عده ای هستند که سرمایه خوبی از محل تالیف کتاب دارند. این موضوع را می توان مشابه بازیگران سینما یا بازیکنان حرفه ای فوتبال فرض کرد. در دنیا افراد زیادی در این مشاغل مشغول به کار هستند اما کسانی که درآمد بالایی دارند انگشت شمارند.

منابع دولتی برای خرید کتاب محدود است

احمدوند تنها راه بهبود معیشت نویسندگان را بهبود وضعیت نشر اعلام کرد و افزود: باید با توسعه فروش و ثبات بازار سعی در افزایش فروش کتاب داشت. اگر این اتفاق بیفتد موضوع اعداد و ارقام بهتر می شود و درآمد ناشر و نویسنده افزایش می یابد.

از سفرهای استانی رئیس جمهور اعتباراتی برای تجهیز کتابخانه های هر استان تامین شد

معاون فرهنگی رئیس جمهور درباره اقداماتی که باعث افزایش تعداد کتاب می شود، توضیح داد: یکی از راه ها خریدهای عمده دولتی برای تجهیز کتابخانه ها است که منابع دولت در این زمینه محدود است. ما پیشنهاد و برنامه ای را به هیات دولت دادیم و پیگیری کردیم که با توجه به اتفاقاتی که افتاده امیدوارم در دولت بعدی پیش برود. همچنین از سفرهای استانی رئیس جمهور اعتباراتی برای تجهیز کتابخانه های هر استان در نظر گرفته شد که متأسفانه در حال حاضر این برنامه ها متوقف شده و انشالله در دولت بعدی نیز ادامه خواهد داشت.

به گفته وی، یکی دیگر از اقداماتی که می توان برای افزایش تعداد کتاب ها انجام داد، توسعه ویترین ها و کتابفروشی ها است. این پیشرفت باید اتفاق بیفتد، زیرا تا زمانی که کتابفروشی فیزیکی و مجازی کافی نداشته باشیم، نشر ایران نمی تواند به یک انتشارات حرفه ای تبدیل شود. برای رسیدن به این هدف مقدمات انجام شد و پیشرفت کرد (البته بیشتر از مقدمات) و انشالله در دولت بعدی نیز ادامه خواهد داشت تا در دو سال آینده شبکه فروشگاهی بهتری در ایران فعال شود.

وظیفه ناشر دولتی کسب درآمد و سود نیست

احمدوند در پاسخ به سوالی مبنی بر پرداخت حقوق ماهانه به نویسندگان، تصریح کرد: این اقدام منطقی نیست و در این صورت نویسنده باید اثری تولید کند که مورد پسند مردم قرار گیرد. لازم به ذکر است که برخی از آثار مانند پژوهش و آثار مرجع مورد حمایت دولت می باشد. راه اندازی ناشر دولتی برای این منظور است. وظیفه ناشر دولتی کسب درآمد و سود نیست، وظیفه اصلی تامین نیازهای فرهنگی کشور است. فکر نمی‌کنم استخدام نویسنده سازنده باشد و فکر نمی‌کنم استخدام نویسنده باعث شود که او به فرهنگ‌سازی و خلاقیت ادامه دهد.

وظیفه اصلی ناشر دولتی تامین نیازهای فرهنگی کشور است

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اقدامات صندوق هنر و امکاناتی که برای مردم قلم در نظر گرفته است، گفت: تعدادی از نویسندگان در صندوق هنر عضویت دارند و از خدمات صندوق استفاده می کنند. اینکه آیا افراد صرفاً با داشتن یک کتاب نویسنده محسوب می شوند به نظر من تعریف دقیقی نیست. بعضی ها 50 کتاب دارند و نویسنده نیستند، یک نفر هم هست که یک کتاب دارد و باید به عنوان خالق شناخته شود.

وی با تاکید بر اینکه برای ارزیابی و تصمیم گیری درباره نویسندگان، ادامه داد: یکی از شاخص ها این است که نویسنده فعالیت مستمری داشته و چندین سال مثمر ثمر بوده است. همچنین در صورت وجود افرادی که به عنوان نویسنده توانمند شناخته می شوند و به هر دلیلی در سال های اخیر آثار جدیدی تولید نکرده اند، امکان تمدید عضویت آنها با معرفی معاونت فرهنگی به صندوق هنر فراهم می شود.