قهوه دمی چه قهوه ای است؟ طرز تهیه + معرفی انواع قهوه دمی

در دنیای پرشتاب امروز، بسیاری از دوستداران قهوه به دنبال لحظههای آرامش و تمرکز هستند. «قهوه دمی» دقیقاً همان تجربهای آرام و اصیل است، قهوهای که نه با عجله دستگاه اسپرسو، بلکه با صبر و دقت تهیه میشود. اما قهوه دمی چه قهوه ای است؟ چه تفاوتی با اسپرسو دارد؟ و چگونه می توانم آن را به روش حرفه ای در خانه یا کافه دم کرد؟
در این مقاله از آرس شفبهعنوان مرجع آموزش قهوه و باریستا در ایران، تمام این موارد را بهصورت علمی و کاربردی بررسی میکنیم.
قهوه دمی چه قهوه ای است؟
قهوه دمی یا Brewed Coffee، نوعی از قهوه است که با سردی آب گرم از میان پودر قهوه آسیابشده تهیه میشود، بدون اینکه از فشار مکانیکی مانند اسپرسو استفاده شود. در این فرآیند، آب بهآرامی طعم، عطر و روغنهای طبیعی موجود در قهوه را میکند و در نتیجه حاصل میشود که بافتی نرم، طعمی شفاف و رایحهای ظریف دارد. توازن و مقایسه طعمها مدنظر است؛ طعمی که به زبان باریستاها به آن «تعادل در فنجان» میگویند.
یکی از زیباییهای قهوه دمی در این است که هر بار دمآوری تجربهای متفاوت میآفریند. جز تغییر در آب، میزان آسیاب یا ریختن آب، میتوان طعمی کاملاً تازه خلق کند. به همین دلیل، این روش به تمرکز، دقت و شناخت معرفت از رفتار قهوه نیاز دارد.
تفاوت قهوه دمی با اسپرسو
بسیاری از افراد تصور میکنند که دمی و اسپرسو تفاوتی ندارند، زیرا هر دو از دانههای قهوه میشوند. اما در واقع، تفاوت در روش استخراج، طعم و حتی تجربه نوشیدن آن ها کاملاً محسوس است.
در اسپرسو، آب با فشار حدود ۹ بار و در مدتزمان کوتاه (۲۰ تا ۳۰ ثانیه) از قهوه عبور میکند. نتیجه، نوشیدنیهای غلیظ، کرمی و با طعمی شدیدتر است.
اما در قهوه دمی، آب بهصورت طبیعی و با نیروی جاذبه از میان قهوهای عبور میکند. زمان اولیه معمولاً بین ۳ تا ۵ دقیقه است، و در این مدت طعمها بهآرامی آزاد میشوند.
در نتیجه، قهوه دمی بدنهای سبکتر، تلخی کمتر و طعمی بالاتر دارد.
به همین خاطر، برای شناخت نُتهای واقعی یک دانه خاص (مثلاً طعم میوههای، گلی، یا شکلاتی)، قهوهدمی بهترین روش است.
ابزارهای اصلی قهوه دمی و ویژگی های هرکدام
وی۶۰ (V60)
وی۶۰ یکی از محبوبترین ابزارهای دمآوری در جهان است. شکل مخروطی آن باعث می شود آب به صورت یکنواخت از میان قهوه عبور کند. در این روش، کنترل همه چیز از سرعت ریختن آب گرفته تا وزن نوشیدنی در دست باریستا است. قهوهای با وی۶۰ تهیه میشود که معمولاً شفاف، لطیف و پر از نُتهای عطری مانند گل، مرکبات یا میوههای تازه است. وی۶۰ بیشتر برای قهوههای تکمنشأ (Single Origin) میشود تا تفاوت میان دانهها بهتر احساس شود.
کمکس (Chemex)
کمکس یک ابزار شیشهای زیبا با طراحی کلاسیک است که از فیلترهای ضخیمتر استفاده میکند. بهدلیل همین ضخامت، روغنهای قهوه کمتر میشود و در نهایت نوشیدنی حاصل میشود بسیار شفاف، نرم و کمتلخ خواهد بود.کمکس نماد آرامش در قهوهسازی است برای کسانی که هم از فرآیند دمآوری لذت میبرند و هم از ظاهر نهایی فنجان.
فرانسه پرس (مطبوعات فرانسوی)
فرانسه پرس، دو روش قبل، از فیلتر کاغذی استفاده نمیکند. قهوه در آب داغ خیسانده میشود و سپس با فشردن پیستون فلزی، تفالهها جدا میشوند.نتیجه، قهوهای با. بدنهای سنگینتر، بافت روغنی و عطر قویتر است.این روش برای کسانی که طعم قهوهای کاملتر و حس دهانی قویتر میخواهند، مناسب است.
سایفون (سایفون)
سایفون روشی ترکیبی از علم و هنر است. در این ابزارهای دو بخشی، بخار آب شیشه باعث حرکت انرژی بین دو محفظه میشود و دمآوری بهصورت دقیق و کنترلشده انجام میشود. قهوه سای فون تمیز، دقیق و قابل فهم از جزئیات طعمی است، اما به مهارت بالا دارد.
اصول حرفهای دمآوری قهوه دمی
یکی از مهمترین مفاهیم در آموزش قهوه دمی، درک رابطهها و مقایسههاست. برای هر فنجان قهوه، نسبت قهوه به آب به طور متوسط ۱ به ۱۵ است. به این معنا که برای هر ۱۵ آب گرم، حدود ۱ قهوه گرم میشود. بسته به نوع دانه، برشتگی و سلیقه شخصی، این نسبت نمیتواند تغییر کند.دمای آب بین ۹۰ تا ۹۶ درجه سانتیگراد باشد. آب جوش تازه باعث سوختن قهوه و ایجاد تلخی میشود، در حالی که آب سردتر از ۹۰ درجه، طعم را ناقص و ترش میکند.
آسیاب نیز نقشی کلیدی دارد. اگر پودر قهوه خیلی ریز باشد، آب به سختی عبور کرده و نوشیدنی تلخ میشود.اگر خیلی درشت باشد، آب سریع عبور کرده و عصارهگیری ناقص رخ میدهد. بنابراین، انتخاب درجه آسیاب باید با ابزار باشد در وی۶۰ متوسط روبهریز، در کمک متوسط، و در فرانسه درشت.
یکی از مراحل مهم دیگر در قهوه دمی، بلومینگ (شکوفه دادن) است. در این مرحله، ابتدا کمی آب روی قهوه ریخته میشود تا گازهای درون پودر آزاد شوند. این کار باعث میشود آب در مراحل بعدی بهصورت یکنواخت وارد قهوه شود و کاملتری اتفاق بیفتد.
آیا قهوه دمی کافئین بیشتر دارد؟
نمای معمول، قهوه دمی معمولاً کافئین بیشتر از اسپرسو دارد، چون زمان تماس آب با قهوه بیشتر است. اما چون حجم نوشیدنی هم بیشتر است، میزان کافئین در هر جرعه کمتر حس میشود. بنابراین اگر به کافئین حساس هستید، توصیه می شود از دانه های تیره تر یا نسبتاً کمتر استفاده کنید.
اشتباهات رایج در تهیه قهوه دمی و راه اصلاح آنها
یکی از اشتباهات رایج این است که فکر میکنند هر آبی مناسب دمآوری است.
در حالی که ۹۸٪ قهوه دمی از آب تشکیل شده و اگر آب کلردار یا بیکیفیت باشد، تمام زحمت شما را از بین میرود. همیشه از آب شیرینشده با املاح سبک استفاده کنید تا طعم قهوه خالص و تمیز باقی بماند. استفاده از آب جوش مستقیم است. این کار مینای طعم را میسوزند و تلخی غیرقابل اصلاح میکند. بهترین کار این است که بعد از جوشیدن آب، حدود ۳۰ ثانیه صبر کنید تا دما کمی کاهش یابد، سپس دمآوری را آغاز کنید.
همچنین برخی باریستاهای تازهکار، زمان را بیش از حد میکنند.
اگر دمآوری بیش از ۵ دقیقه طول بکشد، عصاره از اندازهگیری شده و بیش از حد سنگین و تلخ میشود.
جمع بندی
در نتیجه جواب سوال قهوه دمی چه قهوه ای است؟ فقط شامل یک روش دمآوری نیست؛ فلسفهای است دربارهی صبر، دقت و احترام به قهوهای. در این روش، هر مرحله از اندازه آسیاب گرفته شده تا جریان آب مانند نتهای موسیقی کنار هم مینشینند تا طعمی متوازن، زنده و شخصی خلق کنند.
اگر عاشق قهوه هستی و دنبال اطلاعات بیشتر میگردی پیشنهاد خوب برای دیدن این صفحه هست.
منبع : قهوه دم کرده



