سوگ شهوانی؛ پدیده کمتر شناخته‌ شده در تجربه انسان – کلینیک روانشناسی آوان

کلینیک روانشناسی و مشاوره ایوان – غم معمولاً با احساساتی مانند غم و اندوه، خشم، ناباوری و بی حسی مشخص می شود. اما در کنار این واکنش های رایج، برخی افراد تجربه ای کمتر شناخته شده به نام «سوگ جنسی» را تجربه می کنند. مفهوم عزاداری وابسته به عشق شهوانی به تغییر در میل و واکنش های جنسی فرد به دنبال فقدان اشاره دارد. برخلاف تصور رایج، این تغییرات همیشه به کاهش میل محدود نمی شود. گاهی اوقات آنها با افزایش یا تغییر کیفی در تجربه جنسی همراه هستند.

اگرچه صحبت در مورد جنبه‌های جنسی غم و اندوه ممکن است در فرهنگ‌های مختلف تابو باشد، اما تحقیقات روان‌شناختی نشان می‌دهد که هنگام مواجهه با از دست دادن، بدن و ذهن مجموعه پیچیده‌ای از مکانیسم‌های دفاعی و سازگاری را فعال می‌کنند که می‌تواند خود را در رفتار جنسی نیز نشان دهد. درک این پدیده نه تنها به افراد سوگوار کمک می کند تا درک بهتری از تجربیات خود پیدا کنند، بلکه برای درمانگران برای ارائه حمایت موثرتر نیز ضروری است.

تعریف عزاداری اروتیک

عزاداری نفسانی به مجموعه تغییرات عاطفی، شناختی و فیزیکی در زمینه میل و رفتار جنسی اطلاق می شود که در نتیجه از دست دادن یک شریک عاطفی رخ می دهد (مانند مرگ یکی از عزیزان، جدایی، جدایی یا حتی فروپاشی تصویر فرد از خود). این تغییرات می توانند به روش های مختلفی ظاهر شوند:

• از دست دادن کامل میل جنسی
• افزایش ناگهانی و غیرمنتظره میل
• تغییر در نوع نیازهای فیزیکی یا عاطفی در طول صمیمیت
• احساس گناه، ترس یا شرم مرتبط با رفتار جنسی پس از از دست دادن
• دوگانگی بین نیاز به فاصله و نیاز به نزدیکی فیزیکی

این واکنش ها بخشی طبیعی از فرآیند سازگاری انسان با گرما و اندوه است، نه نشانه ای از «مشکل اخلاقی» یا «اختلال جنسی».

چرا غم و اندوه بر میل جنسی تأثیر می گذارد؟

بدن و روان انسان به طور فعال به از دست دادن واکنش نشان می دهد. این واکنش ها می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رفتار جنسی تأثیر بگذارد.

۱. پیامدهای بیولوژیکی و هورمونی

سوگ معمولا با استرس شدید همراه است. افزایش کورتیزول در بدن می تواند:

• چرخه های هورمونی را تغییر دهید.
• باعث خستگی مزمن شود
• سطح تستوسترون یا استروژن را کاهش دهید.
• کاهش میل جنسی

در عین حال، برای برخی افراد، به جای «خاموش شدن»، سیستم عصبی وارد حالت «برانگیختگی دفاعی» می شود; مشابه آنچه در برخی از پاسخ های اضطرابی دیده می شود. این می تواند به عنوان افزایش میل جنسی ظاهر شود زیرا بدن سعی می کند احساس امنیت را از طریق لذت یا صمیمیت فیزیکی بازگرداند. (مقاله پیشنهاد می شود توهم سوگ، واکنشی به اختلال سوگ حاد بخوانید.)

۲. اثرات روانی

از دیدگاه روانشناسی، فقدان منبع دلبستگی، احساس پوچی و ناامنی را فعال می کند. میل جنسی در انسان نه تنها یک نیاز فیزیکی است، بلکه با نیاز به ارتباط، دیده شدن و لمس شدن نیز مرتبط است. بنابراین:

• برخی از افراد برای فرار از درد عاطفی به فعالیت جنسی بیشتری روی می آورند.
• دیگران برای محافظت از خود از نزدیکی فیزیکی فاصله می گیرند.
• گروهی نیز احساس خیانت توسط فرد گمشده را تجربه می کنند که منجر به سرکوب میل می شود.

۳. عوامل فرهنگی و معنایی

در بسیاری از فرهنگ ها، عزاداری با مفهوم «تواضع عاطفی» گره خورده است. این فرهنگ ها انتظار دارند عزاداران از لذت های جسمانی خودداری کنند. این فشار می تواند باعث شود فرد نسبت به هر گونه احساس جنسی احساس گناه کند یا برعکس، رفتارهای جنسی خارج از الگوهای معمول را به صورت واکنشی نشان دهد.

اشکال مختلف عزاداری وابسته به عشق شهوانی

عزاداری اروتیک یک حالت واحد نیست. اما طیف متنوعی دارد. مهمترین اشکال آن به شرح زیر است:

۱. سکوت جنسی: شایع ترین شکل سوگ جنسی کاهش میل جنسی است. ممکن است فردی احساس کند که جسم و ذهنش از «هر گونه نزدیکی» فاصله گرفته است. این حالت معمولاً با افسردگی، خستگی یا بی حسی عاطفی همراه است.

۲. افزایش میل به عنوان مکانیسم مقابله: در برخی افراد میل جنسی افزایش می یابد. این افزایش معمولاً به دلیل نیاز عمیق به کاهش تنش، تجربه صمیمیت جایگزین، پر کردن خلاء عاطفی و بازیابی حس کنترل بر بدن و زندگی است. افزایش میل به معنای «رفتارهای پرخطر» نیست. اما ممکن است باعث سردرگمی یا شرمساری شود زیرا با انتظارات فرهنگی عزاداری مطابقت ندارد.

۳. تجربه دوگانه یا نوسانی: بسیاری از افراد با نوسانات بین اکراه و میل زیاد مواجه می شوند. این حالت بازتابی از «مواج بودن غم» است; غم و اندوه خطی نیست و می تواند روز به روز تغییر کند.

۴. «غم بدن» یا اندوه بدن: این نوع عزاداری در افرادی دیده می شود که رابطه جنسی آنها بخش مهمی از پیوند آنها با فرد گمشده بوده است. بدن آنها دارای «حافظه عاطفی» است و فقدان لمس و نزدیکی به عنوان درد فیزیکی تجربه می شود.

۵. میل گناه آلود: در این صورت میل جنسی برمی گردد اما با احساس خیانت یا خیانت همراه است. این تجربه به ویژه در همسران داغدیده رایج است.

عوامل موثر بر شدت عزاداری وابسته به عشق شهوانی

عوامل مختلفی می توانند الگوی و شدت سوگواری جنسی را تعیین کنند:

• نوع و شدت از دست دادن: مرگ ناگهانی، جدایی خشونت آمیز یا پایان یک رابطه عاشقانه احتمالاً واکنش های شدیدتری ایجاد می کند.
• کیفیت رابطه قبلی: روابط نزدیک و صمیمی معمولاً با تغییرات جنسی شدیدتر در هنگام عزاداری همراه است.
• سن و وضعیت بیولوژیکی: تغییرات هورمونی، شرایط پزشکی، بارداری یا یائسگی نیز تاثیر می گذارد.
• اعتقادات مذهبی و فرهنگی: باورها می توانند تعیین کنند که آیا فرد میل خود را “عادی” یا “غیر قابل قبول” تفسیر می کند.
• سبک دلبستگی: افراد دارای دلبستگی ایمن معمولا واکنش های متعادل تری نشان می دهند، در حالی که دلبستگی مضطرب یا اجتنابی می تواند واکنش های شدیدتر یا شدیدتری ایجاد کند. (مقاله پیشنهاد می شود آسیب دلبستگی چگونه بر روابط ما تأثیر می گذارد؟ بخوانید.)

سوگواری جنسی پس از مرگ همسر یا شریک عاشقانه

این وضعیت یکی از سخت ترین انواع سوگ جنسی است. از یک سو، نیاز به صمیمیت فیزیکی و عاطفی طبیعی است; از سوی دیگر، تجربه اندوه، شرم و وفاداری میل را پیچیده می کند. یک فرد ممکن است برای مدت طولانی:

• از هرگونه تماس فیزیکی با دیگران خودداری کنید.
• احساس کند که “جسد او هنوز مال گمشده است”.
• یا وقتی میل برمی گردد، خود را به شدت سرزنش می کند.

در این موارد حمایت روانی نقش مهمی ایفا می کند تا فرد بتواند نیازهای خود را بدون احساس گناه بشناسد و مدیریت کند.

تفاوت بین عزاداری وابسته به عشق شهوانی و رفتارهای جنسی پرخطر

باید بین سوگواری شهوانی و رفتارهای جنسی تکانشی یا مخاطره آمیز تمایز قائل شد. اندوه جنسی یک واکنش طبیعی است. اما اگر در قالب رفتارهایی ظاهر شود که به سلامت جسمی یا روانی فرد آسیب می رساند، لازم است مداخله تخصصی آغاز شود. معیارهای تمایز عبارتند از:

• از دست دادن مکرر کنترل
• احساس پوچی و پشیمانی شدید پس از این رفتار
• استفاده از رابطه جنسی به عنوان تنها راه کنترل احساسات
• رفتارهای مخاطره آمیز بدون حمایت یا بدون رضایت

در این مورد، درمان های شناختی- رفتاری، درمان های مبتنی بر غم و اندوه یا مشاوره جنسی ضروری است.

چگونه با غم جنسی کنار بیاییم؟

۱. پذیرش بدون قضاوت: اولین قدم این است که بدانید تغییرات جنسی در هنگام عزاداری طبیعی است. هم بدن و هم ذهن در سازماندهی نقش دارند و به زمان نیاز دارند.

۲. گوش دادن به بدن: لازم نیست فرد احساساتی را که ندارد «اجبار» کند یا خواسته هایی را که در آنجا وجود دارد کاملاً سرکوب کند. بدن پیام هایی در مورد نیاز به اتصال، استراحت یا مرزها می فرستد.

۳. با یک فرد قابل اعتماد صحبت کنیدصحبت کردن با یک شریک جدید، دوست صمیمی یا درمانگر می تواند احساس شرم یا تنهایی را کاهش دهد.

۴. مشاوره تخصصی: اگر تغییرات جنسی باعث اضطراب، تعارض در رابطه یا رفتارهای نامطلوب شود، ارجاع به یک مشاور فردی، مشاور جنسی یا مشاور خانواده می تواند روند سازگاری را تسهیل کند.

۵. بازسازی معنای صمیمیت: برای بسیاری از افراد، صمیمیت پس از از دست دادن نیاز به بازتعریف دارد. این ترمیم می تواند شامل توجه به تماس غیر جنسی، محبت کلامی، مراقبت از بدن و برقراری ارتباط عاطفی قبل از صمیمیت فیزیکی باشد. (مقاله پیشنهاد می شود ۷ راه سالم برای بهبود میل جنسی بخوانید.)

در پایان:

سوگ جنسی یکی از پیچیده ترین و کم درک ترین جنبه های سوگ است. تغییرات در میل یا رفتار جنسی پس از از دست دادن، نه تنها “غیر طبیعی” بلکه بخشی طبیعی از روند سازگاری انسان است. بدن انسان به همان اندازه که تحت تأثیر غم و اندوه است، به دنبال راه هایی برای بازگرداندن امنیت و ارتباط است.

شناخت این پدیده به کاهش شرم و سردرگمی کمک می کند و به افراد این امکان را می دهد که تجربه خود را عادی و انسانی ببینند. بالاخره عزاداری نفسانی نه نشانه انحراف است و نه نجاست; بلکه پژواک تلاش بدن و ذهن برای بازگرداندن تعادل، ارتباط و معنا پس از تجربه از دست دادن است.

“در پایان پیشنهاد می شود، میل جنسی خود را ارزیابی کنید تست میل جنسی هالبرت که برای شما مخاطبان عزیز آماده شده است به صورت رایگان از آن استفاده کنید.

محمدامین مختاریان

مطالب مشابه: